Eski Farsça

[bullvar_katip]

Eski Farsça, Avestaca ile beraber kayıt altına alınmış iki Eski İran dilinden biridir. Eski Farsça, başlıca Ahameniş dönemi (y. MÖ 600-300) yazıtlarında, kil tabletlerinde ve mühürlerinde görülür. Eski Farsça örnekleri günümüz İran, Romanya, Ermenistan, Bahreyn, Irak, Türkiye ve Mısır topraklarında bulunmuştur, ancak dilin en önemli tasdiki MÖ 525 tarihli Behistun Yazıtı'dır. Chicago Üniversitesi'nde 2007 yılında yürütülmüş araştırmalar, Eski Farsça'nın yalnızca kraliyet için değil, pratik hayatta kayıt tutmak için kullanılan yazılı bir dil olduğunu gösteren tabletler ortaya çıkarmıştır. Sınıflandırma Eski Farsça, İrani dillerin bir kolu olduğu Hint-İran dil ailesi içerisinde, Hint-Avrupa dil ailesine üyedir. Hint-İranlıların ortak ataları, MÖ 2. bin yılın ilk yarısında Orta Asya'dan gelmiştir. Soyu tükenmiş ve yazılı metin bırakmamış Med dili, Eski Farsça ile ilgili olan bir başka Eski İran dilidir. İki dil de Batı İran dili olarak sınıflandırılmış ve Eski Farsça metinlerde ortaya çıkan birçok isim Med kökenli olmuştur. Eski İran dillerinin büyük bir grup olduğu tahmin edilmesine rağmen, diller hakkındaki bilgiler Eski Farsça, Avestaca ve Medce ile sınırlıdır ve sadece Avesta ve Eski Fars dillerinden günümüze yazılı kayıtlar ulaşmıştır. Yazı [[Dosya:BehistunInscriptiondetail.jpg|sağ|küçükresim|upright=1.14| Behistun Yazıtı ]] Eski Farsça metinler, çivi yazısı kullanmış ve karakterler soldan sağa yazılmıştır. 36 fonetik karakter ve 8 logograma sahip sistemde karakterler heceleri göstermiştir. Yazı sistemi şaşırtıcı bir şekilde yakındaki Mezopotamya medeniyetlerinde kullanılmış yazı sistemlerinin evriminin bir sonucu oluşmamıştır. Eski Farsça çivi yazısı ile yazılmış olmasına rağmen, yazı Mezopotamya yazısının doğrudan bir devamı değildir ve Schmitt'e göre, "MÖ 6. yüzyılda kasıtlı bir şekilde yaratılmış" bir sistemdir. Söz Dizimi Bir zamir genellikle isimden önce gelir. Bir sıfat genellikle ismin ardından gelir. Bir genitif genellikle isimden önce gelir. Fiil genellikle cümlenin sonundadır. Özne, bir bağlantı veya belirli zarflarla tanıtılmadığı sürece genellikle bir cümlenin başında yer alır. Yüklem isim, doğrudan nesne, dolaylı nesne vb. Özne ve fiil arasına yerleştirilir. Bu genel kuralların ana istisnaları şunlardır: “(Kral) duyurur” fiili her zaman cümlenin başına yerleştirilir. Vurgu için konunun önüne bir yön hedefi yerleştirilebilir. Vurgu yapmak için fiilden sonra bir cümle kısmı yerleştirilebilir. Olumsuzlama naiyis genellikle fiilin hemen önünde olur. Kaynakça Kitap kaynakları : 238-245 : 56–85 Kategori:İran dilleri Kategori:Farsça Kategori:Ahameniş İmparatorluğu Kategori:Eski Farsça