Eskişehir (il)

bullvar_katip · 28 Mayıs 2024

Eskişehir, Türkiye'nin bir ilidir. Merkezi Eskişehir olan il; nüfus bakımından Ankara, Konya, Kayseri'den sonra İç Anadolu bölgesinin en büyük 4. ilidir. Nüfusu 2022 yılı TÜİK istatistiklerine göre 906.617‘dir. Türk Silahlı Kuvvetleri Hava Kuvvetleri Komutanlığı'na bağlı Muharip Hava Kuvveti, Hava Füze Savunma Komutanlığı, 1. Hava İkmal ve Bakım Merkez Komutanlığı ve 1. Ana Jet Üs Komutanlığı da Eskişehir'de bulunmaktadır. Ayrıca hem askerî hem de sivil havaalanı Hasan Polatkan Havalimanı bulunmaktadır. Coğrafya Eskişehir, İç Anadolu Bölgesi'nin kuzeybatısında yer almaktadır. İl merkezi kuzeyinde Mihalgazi ve Sarıcakaya doğusunda Alpu, Mihalıççık ve Ankara güneyinde Mahmudiye, Seyitgazi ve Afyon, batısında ise İnönü ve Kütahya sınırları ile çevrilidir. İç Anadolu stepleri, Kuzey Anadolu ve Batı Anadolu ormanları şehrin bitki örtüsünü oluşturur. Sündiken Dağlarının güney yamaçlarında 1000 metreden sonra meşe çalılıkları, daha yükseklerde bodur meşeler görülür. 1300 metreden sonra yer yer kara çamlar bulunur. Bazı bölgelerde karaçamların arasında, kızılçamlar da görülür. Eskişehir'in güneyindeki platolarda orman bulunmamakta fakat bölgesel step bitkileri vardır. Porsuk ve Keskin Dereleri'nin kenarlarında söğütler, kavaklar, karaağaçlar ve koruluklardan oluşan bitki örtüsü bulunur. Eskişehir'den geçen iki önemli akarsudan ilki Sakarya Nehri ikincisi ise Porsuk Çayı'dır. Bu akarsuların il sınırları içerisinde kalan arazisinde 2 adet baraj bulunmaktadır. Porsuk Çayı üzerinde Porsuk Barajı, Sakarya Nehri üzerinde ise Gökçekaya Barajı bulunmaktadır. Yer altı zenginlikleri Kalabak suyu Eskişehir ile özdeşleşmiş bir içme suyudur. Atatürk'ün bir seyahati esnasında ikram edilen suyun tadını beğenmeyerek, şehre su araştırma talimatı vermesi üzerine Türkmen Dağı eteklerinden bulunarak 1936 yılında şehre getirilen sudur. Daha önceleri tankerlerde satılan su, son yıllarda damacana sistemi ile dağıtılmaktadır. 2013 yılında açıklanan Sağlık Bakanlığı'nca yapılan resmî analiz sonuçlarına göre Türkiye'de 115 suyun analiz sonuçlarına göre içilebilir sular arasındaki 10 firmadan 3. su seçilmiştir. Lületaşı küçükresim|sağ|upright=0.66| Lületaşından ürünler Lületaşı'nın Türkiye’de işlenebilir olanı yalnız Eskişehir’de bulunmaktadır. "Beyaz altın", "Deniz köpüğü" ve "Eskişehir taşı" gibi adlandırmalar lületaşının değerini, rengini, çıkış merkezini anlamlı bir biçimde ortaya koymaktadır. Lületaşı, magnezyum ve silisyum esaslı ana kaya parçalarının yerin muhtelif derinliklerindeki başkalaşım katmanları içinde, hidrotermal etkilerle hidratlaşması sonucunda oluşmuş değerli bir taştır. Lületaşı ve benzer minerallere, Yunanistan'daki bazı adalar, Moravya, Fransa, İspanya ve Fas ve ABD'de de rastlanmaktadır. Eskişehir ilinin Karatepe, Sarıkavak, Türkmentokat, Gökçeoğlu köylerinde bulunan sahalarda, yüzeyle 300 metreyi aşan derinlikler arasında, içinde dağınık yumrular halinde lületaşı bulunan başkalaşım katmanlarına rastlanır. Arkeolojik çalışmalar, lületaşının yaklaşık beşbin yıl öncesinden bilindiğini ve değişik amaçlarla kullanıldığını göstermiştir. Günümüzde Lületaşı süs eşyası ve özellikle pipo yapımında kullanılmaktadır. Ayrıca radyasyon emici özelliğinden dolayı uzay gemilerinde izolasyon malzemesi olarak kullanılır. Bor madeni küçükresim|upright=0.66|sol|Boraks kristali [[Dosya:Mineraly.sk - chalcedon.jpg|küçükresim|upright=0.66|Mayıslar bölgesinde bulunan mavi kalsedon]] Bölge, bor madeni yönünden de önemli rezervlere sahip olup, Kırka'da bulunan Tinkal madeni, işlenerek %33 oranında borik oksid (BO) elde edilmektedir. perlit, manyezit, kalsedon, krom, toryum ve torit Eskişehir'de bulunan diğer madenlerdir.. Termal kaynaklar Eskişehir, bulunduğu yerleşim yeri itibarıyla sıcak su kaynaklarının tam üzerinde bulunmaktadır. Şehir merkezinde, "Sıcak Sular" olarak isimlendiren bölgede, doğal termal kaynaklar bulunmakta, çok sayıda hamam hizmet vermektedir. Sıcak sular Porsuk Çayı'nın güney kısmında geniş bir alan içinde bulunmaktadır. Suyun merkezinde 47°C'yi bulan sıcaklık bazı alanlarda 35°C'ye kadar düşmekte, bazı alanlar ise 55°C'ye kadar yükselmektedir. Hamamlardaki su hafif demirli ve kükürtlüdür. Bu bölgede çarşı içerisindeki tulumbalardan sıcak su akmakta olup, su bir dönem yakın bölgelerdeki evlere de verilmiştir. Yine il sınırları içerisinde Sakarı Ilıcaları, Hasırca, Kızılinler, Uyuzhamam-Alpu, Alpanos-Seyitgazi, Çardak(Hamamkarahisar)-Günyüzü, Yarıkçı-Mihalıççık bilinen kaplıcalardır. Yönetim Merkezi Yönetim küçükresim|Eskişehir Valiliği Büyükşehir illerinde Merkezi yönetim Vali, İl Müdürleri ve İl Danışma Kurulundan oluşur. Eskişehir, '"Büyükşehir"' statüsündedir. Bu özelliğine göre yönetimi belirlenmiştir. Protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi’ne devretmiş ve kaldırılmıştır. Eskişehir Valisi, 1963-Trabzon Köprübaşı doğumlu Hüseyin AKSOY, Ağustos 2023/376 sayılı kararla Aydın Valisi iken atanmıştır. Vali ve Kaymakamlara ait bilgiler Eskişehir'in ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.küçükresim|upright=0.91|Eskişehir Valiliği Yerel Yönetim Büyükşehir Belediyelerinde Yerel yönetim, Büyükşehir Belediye Başkanı, Büyükşehir Belediye Meclisi ve Büyükşehir Belediye Encümeni'nden oluşur. Yerel yönetimi temsil eden Büyükşehir Belediye Başkanı, ildeki tüm seçmenlerin oy çokluğu ile seçilir. Yerel seçimlerde İlçe Belediye Başkanı ve İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanılarak ilçelerin belediye meclisleri oluşur. İlçe Belediye meclislerinden alınan üyelerle (başkan kontenjanı, ilçe nüfusu ve parti oy oranına göre) de Büyükşehir Belediye Meclisi oluşur. Bu mecliste ilçe belediye başkanları da yer alır. Meclisin başkanı Büyükşehir Belediye Başkanı'dır. Büyükşehir belediye encümeni, belediye başkanının başkanlığında, belediye meclisinin kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri genel sekreter, biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere belediye başkanının her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden oluşur. (5216 saylı kanun 16.madde) Eskişehir Büyükşehir Belediye Başkanı, 1936-Eskişehir doğumlu Prof. Dr. Yılmaz Büyükerşen (CHP), 31 Mart 2019 seçimlerinde %52,30 oy oranıyla seçilmiştir. İlçe belediyeleri, 2019 Türkiye yerel seçimlerine göre, dört değişik parti tarafından yönetilmektedir. Bu ilçelerden 6si AK PARTİ, 6'si CHP, 1'i MHP ve 1'i DSP'li belediye başkanıdır. Eskişehir Büyükşehir Belediye Meclisi üye sayısı 46’dır (Büyükşehir Belediye Başkanı, 14 ilçe belediye başkanı ve 31 üye) Bunların 20’si AK PARTİ, 23'ü CHP, 1’i, MHP, 2'si DSP'tir. Büyükşehir ve ilçe belediye başkanlarına ait bilgiler Eskişehir'in ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.küçükresim|Yılmaz Büyükerşen uzun yıllardır büyükşehir belediyesi başkanlığını yürütmektedir TBMM'de Vekil Sayısı 24 Haziran 2018'de yapılan genel seçimlerde Eskişehir 7 milletvekilini Türkiye Büyük Millet Meclisi'ne göndermiştir. Bu milletvekilleri ve partileri şöyledir: Fatih Dönmez (AK Parti) Ayşen Gürcan (AK Parti) İbrahim Arslan (CHP) Utku Çakırözer (CHP) Jale Nur Süllü (CHP) İdris Nebi Hatipoğlu (İYİ Parti) Nüfus Eskişehir'in yerli halkı Manavlardan oluşmaktadır. Şehirde Kırım Tatarlarının nüfusu da fazladır. Eskişehir ili, Bulgaristan göçmenlerinin de buraya yerleşmesiyle özellikle 1950-55 ve 1965-70 dönemlerinde büyük bir nüfus artışı göstermiştir. İlin nüfusu 1970'te 460.000, 1980'de 543.802, 1990'da 641.000, 2010'da 765.000 kişi olmuştur. Eskişehir'in nüfusu TÜİK 2021 verilerine göre 898.369'dur. İlin yüzölçümü 13.960km2'dir. İlde km2'ye 64 kişi düşmektedir. İlde yıllık nüfus artış oranı ‰18.5 olmuştur. 2019 yılında TÜİK verilerine göre 14 ilçe belediyesi, bu belediyelerde toplam 539 mahalle bulunmaktadır. BM raporuna göre yaşanabilirlik açısından Türkiye'deki kaliteli yaşanabilecek ikinci şehri olan Eskişehir'in demografik yapısı şu şekildedir.[[Dosya:Estramyolu3.JPG|küçükresim|sağ|upright=0.91|Doktorlar Caddesi'nden bir görünüm]] [[Dosya:Haller Gençlik Merkezi.JPG|küçükresim|upright=0.91|sağ|Haller Gençlik Merkezi]] Güncel Nüfus Değerleri(TÜİK 6 Şubat 2023 verileri ) Eskişehir İl Nüfusu: 906.617 (2022 sonu). İlin yüzölçümü 13.960km'dir. İlde km'ye 65 kişi düşmektedir. (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: 377 kişi ile Odunpazarı’dır. İlde yıllık nüfus artış oranı %0,92 olmuştur. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Tepebaşı (% 1,59)- Günyüzü (-% 2,85) 06 Şubat 2023 TÜİK verilerine göre 14 İlçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 539 mahalle bulunmaktadır. Ekonomi [[Dosya

evrim at Tülomsaş.jpg|küçükresim|upright=0.91|İlk Türk otomobili Devrim, Eskişehir'de bugünkü Tülomsaş'ta üretilmiştir.]] Sosyo-ekonomik gelişmişlik açısından Türkiye'nin önde gelen illerinden biri olup, 32 Milyon m2 alanı içinde 783 kuruluş ile faaliyet gösteren Türkiye'nin en büyük Organize Sanayi Bölgeleri'nden birine sahiptir. 1950'lerin sonundan bu yana il ekonomisinin temelini oluşturan sanayisinin geçmişi, Bağdat Demiryolu'nun yapımı sırasında 1894'te kurulan Cer Atölyesi'ne kadar uzanır ve bu atölye 1924 yılında TCDD işletmesine devredilmiştir. İlde büyük devlet işletmelerinin yanı sıra 1960 sonrasında hız kazanan yerel sermaye yatırımlarıyla gerçekleşmiş çok sayıda özel kuruluş bulunur. Başlıca sanayi dalları gıda, tekstil, lokomotif, makine imalat, tuğla, kiremit ve çimentodur. Sanayi kuruluşlarının hemen hemen hepsi şehir merkezinde toplanmıştır. Ayrıca kentte lokomotif ve motor, basma, şeker, çimento tuğla ve kiremit, un, bisküvi ve şekerleme, beton direk, uçak bakımı ve onarımı (tusaş), sirke ve şarap, sunta ve mobilya, buzdolabı ve soba fabrikaları mevcuttur. Ayrıca bu fabrikalardan başka organize sanayi bölgesinde değişik üretimler yapacak fabrikalar bulunmaktadır. Küçük sanayi sitesinde, ağaç işleri, madeni eşya, dökümcüler ve çeşitli imalat ve iş tezgâhları vardır. İlin sanayi çarşısında, oto motor tamir ve bakım atölye ve tezgâhları mevcuttur. 2006 yılı sonu itibarıyla şehirde çalışan sendikalı işçi sayısı ise 48.790'dır. İl 2007 yılında yaptığı 472 milyon 118 bin dolarlık ihracatıyla ülke genelinde 19. sırada yer aldı. 2007 yılında yapılan ihracatın yaklaşık 7 milyon doları tarım, 450 milyon doları sanayi ve 15 milyon doları da madencilik sektörlerinde yapılmıştır. küçükresim|upright=0.91|Eskişehir'in ilk fabrikalarından Eskişehir Şeker Fabrikası.Kuruluş tarihi:1939 Şehrin dışarıya sattığı başlıca ticari mallar tarım ürünleri, ham ve konsantre halde çeşitli cevherler, şeker, bisküvi, çimento, buzdolabı, motorlu kara taşıtları, hava araçlarına ait parçalar, seramik ürünler ve lületaşından yapılmış hediyelik eşyalardır. Başlıca ithal malları ise kazanlar, makineler, mekanik cihazlar; elektrikli makine ve cihazlar; kara taşıtları; plastikler ve mamulleri; dericilikte ve boyacılıkta kullanılan malzemelerdir. Yer altı zenginliği Eskişehir'in önemli ekonomik kaynaklarından biridir. Madencilik ilin sanayisinin gelişmesinde ve yıllar içinde ihracatın artışında önemli bir yere sahiptir. İl genelindeki önemli maden rezervlerinden bazıları; manyezit, krom, bor, kil, mermer ve lületaşıdır. Lületaşı yıllar boyunca yurt dışına işlenmeden ihraç edildikten sonra, 1970'lerde ham olarak ihracatının yasaklanmasıyla birlikte, ildeki atölyelerde işlenerek pipo ve süs eşyası haline getirilmiş ve işlenmiş şekilde ihraç edilmeye başlanmıştır. Sepiyolit madeni de Eskişehir'in önemli yer altı zenginliklerindendir. Krom madeni, Eskişehir'in diğer önemli yer altı zenginliklerinden biridir. Çelik ve diğer maddelerin kaplanmasında, savunma sanayisinde, refrakter malzeme üretiminde ve çeşitli kimyasallarda kullanılmaktadır. İldeki önemli bir maden ise Etibank Kırka Boraks İşletmesi tarafından çıkarılan bor tuzlarıdır. Ayrıca tuğla, kiremit ve seramik üretmek için kullanılan kil, ilin sahip olduğu önemli rezervlerden biridir. Sanayi Mevcut Eskişehir Organize Sanayi Bölgesinde (ESO) 2022 verilerine göre 830 firma faaliyet göstermektedir. Şehir Üniversite ve gençlik merkezli bir yapı olmasına rağmen son 3 yıl içerisinde %100 den fazla bir artış ile sanayi açısından gelişmektedir. Büyük şehirlerdeki işçilik ücretlerinin yüksek olması aynı zamanda sanayi bölgelerinde yer kalmaması nedeniyle şehrin organize sanayisi gelişmektedir. Üç adet üniversitenin olması ve aynı zamanda çok sayıda mesleki eğitim okullarının olması sebebiyle şehrin sanayi açısından gelişimi devam etmektedir. Aynı şekilde şehrin demiryolu ile ülkenin dört noktasındaki limanları birbirine bağlıyor olması sanayi için ihtiyaç duyulan taşımacılık hizmetini kolaylaştırmaktadır. Başlıca Yabancı sermayeli şirketlerGKN, Wessel, Saint Gobain, Torrecid, Candy Hoover, Knauf, Vaillant, Das Lager vb....En büyük kuruluşları ise;ETİ GIDA ŞİRKETLER TOPLULUĞU: Yaklaşık 6000 çalışanı ile Anadolu'nun 7. Büyük Şirketi, Türkiye'nin ciro bazında 31. Büyük şirketidir. Ulusal AR-GE merkezine sahip ETI MAKİNE A.Ş. bünyesinde bulunmaktadır. Her türlü yabancı üretimi makine ve imalatı ile birlikte inovasyon yeteneği olan ekipmanların tasarımı ve montajını 100 kişilik mühendis kadrosu ile gerçekleştirmektedir. Kültür ve sanat küçükresim|upright=0.91|Köprübaşı'nda Tramvay [[Dosya:Fayton Eskişehir DSCN2519.jpg|küçükresim|upright=0.91|Haller Gençlik Merkezi önünde faytonlar]] sağ|upright=0.91|küçükresim|Kızılcıklı caddesinin başında bulunan Kanatlı AVM sağ|upright=0.91|küçükresim|Eski kiremit fabrikası arazisine yapılan Espark AVM sağ|upright=0.91|küçükresim|Kurtuluş Savaşı heykeli küçükresim|sağ|upright=0.91|Eskişehir'den bir görünüm küçükresim|sağ|upright=0.91|Porsuk nehri üzerinde gezen gezi amaçlı EsBot. Eskişehir, üniversite kenti olması nedeniyle sosyal aktivite yönünden oldukça zengindir. Şehirde Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Şehir Tiyatroları'nın 3 sahnesi vardır. Birincisi Haller Gençlik Merkezi Tepebaşı Sahnesidir. 27 Mart 2001 Dünya Tiyatrolar Gününde açılmıştır. Tek sahneye sahip olup salon 202 kişiliktir. Şehir Tiyatrolarının Oyunları sergilenmektedir. Bir diğeri İki Eylül caddesinde bulunan B.S.M. Turgut Özakman Tiyatro Salonudur. 9 Nisan 2002 tarihinde açılmıştır. Sahne 178 kişiliktir. Şehir Tiyatrolarının etkinlikleri gerçekleşmekte olup ayrıca fuaye, sergi, seminer ve toplantı amaçlı da kullanılmaktadır. Sonuncusu ise Büyükşehir Belediyesi Sanat ve Kültür Sarayı Tiyatro Salonudur ve 569 kişiliktir. Merkezde Şehir Tiyatroları etkinlikleri gerçekleşmekte ve ayrıca Devlet Opera ve Bale etkinlikleri gerçekleşmektedir. Ayrıca şehirde 3 adet kültür merkezi bulunmaktadır. İlki İki Eylül Caddesi'nde bulunan Yunusemre Kültür Merkezi'dir. Çeşitli tiyatro, seminer ve gösterilerin yapıldığı bir merkezdir. Bir diğeri eski hal olan ve Büyükşehir Belediye Başkanı Yılmaz Büyükerşen tarafından kültür merkezine çevrilen Anadolu Üniversitesine yakınlığından dolayı öğrenciler tarafından da büyük rağbet gören Haller Gençlik Merkezi'dir. Diğer bir kültür merkezi ise Atatürk Kültür Merkezi'dir. 19. yüzyıldan kalan tarihi Surp Yerrortutyun Ermeni Kilisesi bugün Zübeyde Hanım Kültür Merkezi olarak kullanılmaktadır. 1650 senesinde inşa edilmiş Sivrihisar Surp Yerrortutyun Kilisesi restore edilerek 2015 yılında kullanıma açılmıştır. Şehir sinema salonu yönünden de oldukça zengindir. Şehirde Cinetime (Özdilek AVM), Cinema Pink (Kanatlı AVM), Eskişehir Kültür Merkezi, Paribu Cineverse (Espark AVM), Sinema Anadolu (Anadolu Üni.'ye aittir.) sinema salonları bulunmaktadır. İlin Akarbaşı mahallesinde bulunan Halk Eğitim Merkezinde halkın ihtiyacı ve isteği doğrultusunda ücretsiz kurslar verilmektedir. Açılan bazı kurs programları şunlardır: Biçki-dikiş, çiçek yapma, seramik, fotoğrafçılık, yabancı dil, müzik, halk oyunları, bilgisayarlı muhasebe, bilgisayar işletmenliği. Bu kurslarda 60 kadar eğitimci ve öğretmen görev yapmakta olup, yılda 3000 kişi yararlanmaktadır. Eskişehir Tepebaşı Belediyesi tarafından 2011 yılından beri Uluslararası Eskişehir Şiir Buluşması adı altında etkinlikler düzenlenmektedir. Tiyatrolar Eskişehir'de şehir tiyatrosu sahnesi ve özel tiyatro grupları bulunmaktadır. Eskişehir Şehir Tiyatroları altı sahneyle hizmet vermektedir. Haller Gençlik Merkezi Tepebaşı Sahnesi Büyükşehir Sanat Merkezi Turgut Özakman Sahnesi Sanat ve Kültür Sarayı Tiyatro Sahnesi Çağdaş Cam Sanatları Müzesi Çocuk Sahnesi Büyükşehir Sanat Merkezi Ergin Orbey Sahnesi Sultandere Kültür Merkezi Tiyatro Sahnesi Tiyatro Anadolu GO Sahne Uluslararası Eskişehir Festivali Uluslararası Eskişehir Festivali, Zeytinoğlu Eğitim, Bilim ve Kültür Vakfı tarafından ilk kez 1995 yılında düzenlenmiştir. Klasik müzik, Klasik Türk müziği, Türk Halk müziği, Caz, Blues, Rock, Tiyatro, Çağdaş dans ve bale, Sinema, Çocuk etkinlikleri, Fotoğraf, resim, heykel sergileri, Konferans ve söyleşiler alanlarında yer veren; her yıl ekim ya da kasım ayında düzenlenip 9 gün sürmektedir. 2001 yılından beri Zeytinoğlu Vakfı ile Eskişehir Kentsel Gelişim Vakfı işbirliğiyle gerçekleştirmektedir. Uluslararası Eskişehir Festivali yapıldığı 14 sene boyunca toplam 4.877 yerli ve yabancı sanatçıya ev sahipliği yapmış ve festivali 14 yılda 163.469 kişi izlemiştir. Başlangıcından bu yana 2002 yılında İspanya, 2003 yılında Avusturya, 2004 yılında İtalya, 2005 yılında Rusya, 2006 yılında Finlandiya, 2007 yılında Portekiz ve 2008 yılında Almanya festivale konuk ülke olarak katılmıştır. Eskişehir'de festivalin düzenlendiği mekanlar: Anadolu Üniversitesi Atatürk Kültür Merkezi Opera ve Bale Salonu (kapasite: 482) Sinema Salonu (kapasite: 400) Spor Salonu (kapasite: 870 +) Kent Merkezi Büyükşehir Sanat Merkezi Tiyatro Salonu (kapasite: 178) Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Sanat ve Kültür Sarayı Konser Salonu (kapasite: 492) Eskişehir Büyükşehir Belediyesi Sanat ve Kültür Sarayı Tiyatro Salonu (kapasite: 569) Uluslararası Pişmiş Toprak Sempozyumu Uluslararası Pişmiş Toprak Sempozyumu, Eskişehir Tepebaşı Belediyesi tarafından ilk kez 2001 yılında düzenlenmiştir. Eskişehir’in geleneksel pişmiş toprak üretimi ve sanayisinin gelişimine katkı vermek, pişmiş toprağın sanatsal açıdan değerlendirilmesi ile sanata farklı boyut getirmek ve kent kimliği ile özdeşleştirmek, tarihi ve kültürel mirası ile farklı bir yeri olan Eskişehir'in ulusal ve uluslararası kamuoyunda evrensel amaçlar taşıyan bir kültür ve sanat organizasyonu içinde sunmak amacıyla yapılan Uluslararası Pişmiş Toprak Sempozyumları kapsamında bilimsel toplantılar, sergi ve gösteriler, sanatsal etkinlikler, atölye çalışmaları, açık hava konserleri düzenlenmektedir. Yaz aylarında düzenlenen ve yaklaşık 2 hafta süren sempozyum, festival havasında geçer. Yurt içi ve yurt dışından sanatçıların katıldığı sempozyum sonunda ortaya çıkan pişmiş toprak eserler şehre armağan edilir. Eğlence Hayatı [[Dosya:Eskisehir barlar sokagi.JPG|küçükresim|sol|upright=0.91|Eskişehir Neyzen Tevfik Sokak'ta bulunan barlar]] Öğrenci kenti olan Eskişehir’de gece hayatı, eğitim öğretimin aktif olduğu dönemlerde daha canlıdır. Açılan barlar ile birlikte eski fabrikalar bölgesi gece hayatının merkezi haline gelmiştir. Eskişehir’de gençlere yönelik, canlı müzik yapılan barlar rağbet görmektedir. Canlı müzik yapılan bu barlarda sıklıkla tanınmış sanatçıların konser vermesi, çevre şehirlerden de ilgi görmekte, etkinliklere katılım sağlanmaktadır. Ayrıca birçok fasıl mekanı vardır. Haller gençlik merkezi içinde birçok kafe, bir şarap evi ve belediyeye ait bir tiyatro salonu barındırır. Şehrin aktif gece hayatı yaşanan yerlerden biri de adalar mevkiinde yer alan mekanlardadır. Eski kiremit fabrikaları yerlerini yeni eğlence mekanlarına bırakmış ve aynı zamanda gece hayatının merkezlerini bir arada toplayan bir cadde oluşmuştur. Tepebaşı Belediyesi'nin 05/01/2006 Tarihli Meclis Toplantı Gündemine Gelen İçkili Yerler Belirleme Komisyonu Raporu'na göre Hoşnudiye Mahallesi Vural Sokak'ın bazı bölümlerinim içkili yer bölgesine dahil edilmesine karar verildikten sonra bölge Barlar Sokağı olarak anılmaya başlamış, daha sonra sokağın ismi Neyzen Tevfik olarak değiştirilmiştir. Bu bölge de gece çok kalabalık olan bölgelerden biridir. Geleneksel el sanatları Yörede kilim, halı, seccade, heybe ve çuval dokunur. Ayrıca çorap, eldiven, kese, takke ve başlık örgüler gelişmiş durumdadır. Çorap örgülerde "Sıçan dişi, arpalı, bal peteği, kestane kabuğu" motifleri görülür. Gelişmiş el sanatlarından biri de Lületaşı işlemeciliğidir. Lületaşından yapılan kolye, bilezik, ağızlık, pipo turistik eşya olarak ün kazanmıştır. Yerel etkinlikler Yunus Emre Kültür ve Sanat Haftası: 6-10 Mayıs Atatürk'ün Eskişehir'e Gelişi: 21 Haziran Eskişehir'in Kurtuluşu: 2 Eylül Uluslararası Eskişehir Festivali: Ekim ya da Kasım aylarında düzenlenir ve 9 gün sürer. Anadolu Üniversitesi Uluslararası Eskişehir Film Festivali Mayıs Anadolu Üniversitesi İletişim Bilimleri Fakültesi Uluslararası Eskişehir Sokak Festivali: Mayıs Mutfak Kafkas, Kırım, Balkan göçmenleri beslenme düzeninin oluşmasına katkılarda bulunmuştur. Bir bakıma, çeşitli beslenme alışkanlıkları bir diğerini etkilemiştir. Şehrin yemek türlerinden bazıları: Sütlü Ovmaç Çorbası, Haşhaşlı Dolama, Haşhaşlı Bükme, Toyga Çorbası Göceli Tarhana, Islat Tarhana, Düğü Köftesi Çorbası, Kelem Dolması, Harşıl, Katlama Böreği Mercimekli Mantı, Kuzu Sorpa, Üyken Börek, Kaşık Börek, Çibörek, Köbete, Sarıburma, Cantık, Kavurma Börek, Kıygaşa Kırım - Tatar mutfağı Ayrıca met helvası ve nuga helvası ilin kendine özgü damak tatlarındandır. Bunun dışında, Pino isimli fastfood markası da meşhurdur. Gelenek ve görenekler Evlenme törenleri temel çizgileriyle aynı kalmakla birlikte il merkezinde ilçe ve köylerde bazı değişiklikler gösterir. İl merkezinde söz kesme, nişan, nikâh, kına gecesi ve düğünle evlenme töreni tamamlanır. Söz Kesme: Oğlan evinin kız evine dünür gitmesi ve olumlu sonuç almasıdır. Söz kesmeden önce iki aile arasındaki ilişki (dünür) tabir edilen elçiler aracılığı ile kurulur. Nişan: Genellikle kız evinde yapılır. Oğlan ve kız evinin akraba ve dostları katılır. Davetliler önünde oğlan ve kıza nişan yüzükleri takılır. Geline çeşitli hediyeler verilir. Kına Gecesi:Genellikle kız evinde veya düğün salonlarında yapılır. Geline kına yakılır, eğlenceler düzenlenir. Damatta bulunabilir. Genellikle gelinler bindallı giyer ama başka yöresel kıyafette giyebilir. Nikâh: Genellikle Belediye nikâh salonunda nikâh memuru nikâh şahitleri ve davetliler huzurunda yapılır. Nikâh defterine imza töreninden sonra gelin ve damat tebrik edilir. Davetlilere nikâh şekeri dağıtılır. Düğün: Nikâh akşamı düğün salonunda yapılır. Davetlilere pasta, meyve ve meşrubat ikram edilir. Geline çeşitli hediyeler verilir. Düğün salonunda hazırlanan program izlenir. Oyunlar oynanır, dans edilir. Davetliler gelin ve damadı tebrik eder ve düğün töreni sona erer. Şehirde sevilen ve beğenilen yöresel halk oyunları şunlardır: Eskişehir Çiftetellisi, Mihalıççık Kaval Havası, Yoğurdum, Kırka Zeybeği, Eskişehir Kadınlar Zeybeği. Turizm Şehirde 2008 yılı içinde 136.952'si yerli, 2.987'si yabancı turist olmak üzere toplam 143.599 turist konaklamıştır. Frig Vadileri upright=0.68|küçükresim|Küçük Frigya upright=1.27|sol|küçükresim|Frig Vadisi, Yazılıkaya Frigler tarihlerinde siyasi ve kültürel olarak Yukarı Sakarya Vadisi'nde Eskişehir, Afyonkarahisar ve Kütahya illeri arasında kalan, klasik dönemde Küçük Frigya olarak adlandırılan bölgede en güçlü ve etkin olmuşlardır. Antik Frigya'nın kalbi olan Midas Anıtı ya da diğer adıyla Yazılıkaya, Eskişehir il merkezine 80km uzaklıkta olup, Han ilçesi sınırları içerisindedir. Bölgede kapadokya bölgesindeki peribacalarını andıran birçok anıt ve doğal coğrafik yontuya rastlamak mümkündür. Frig Vadileri, Eskişehir'in güneydoğusunda, Türkmen Dağı'nın güneyindeki, Midas - Yazılıkaya Vadisi ve Kümbet Vadisi; Eskişehir'in güneyinde, Eskişehir, Afyonkarahisar ve Kütahya il sınırlarının kesiştiği, Türkmen Dağı'nın güneyindeki, Köhnüş Vadisi ve Karababa Vadisi; Eskişehir'in güneybatısında, Eskişehir ve Kütahya il sınırlarının birleştiği, Türkmen Dağı'nın kuzeyindeki küçük vadilerden oluşmaktadır. Odunpazarı evleri [[Dosya:Eskisehir odunpazarı beyler sokagı.jpg|küçükresim|upright=0.91|Eskişehir Odunpazarı Evleri]] Odunpazarı semtinde koruma altına alınan tarihi Osmanlı evleridir. Genel olarak arsayı tümüyle kaplayan bahçesiz konutlar, yan bahçeli, arka bahçeli ve ön bahçeli konutlar olarak planlanmıştır. Çoğunlukla 2,kısmen 3 katlıdır. Dönemin geleneksel izlerini taşıyan evler aile büyüklüğü ve yaşam biçimi nedeniyle oldukça geniş tasarlanmıştır. Evlerin bulunduğu 30 sokakta yapılan çalışmalarla 300 ev, 3 cami, 1 külliye, 2 kervansaray, 15 çeşme ve 1 han restore edilmiştir. Gezilecek yerler [[Dosya:Camsanatlarimuzesi.jpg|küçükresim|upright=0.91|Çağdaş Cam Sanatları Müzesi|sol]] [[Dosya:Korsan gemisi eskisehir.jpg|küçükresim|upright=0.91|Bilim Sanat ve Kültür Parkı|sol]] Kentte birçok mesire alanı bulunmaktadır. Bunlardan bazıları şunlardır: Fidanlık orman içi dinlenme yeri, bademlik, Musaözü Barajı, şelale (kalabak) orman içi dinlenme yeri, karataş orman içi dinlenme yeri, çatacık orman içi dinlenme yeri, hasırca, kalabak başı, şoförler çeşmesi, regülatör. Odunpazarı semtinde bulunan Kurşunlu Külliyesi Osmanlı dönemi eseridir. Külliyenin güneydoğusunda Eskişehir Mevlevihanesi bulunur. Külliye, 1525 yılında Kanuni Sultan Süleyman'ın veziri Çoban Mustafa Paşa tarafından yaptırılmıştır. Cami çevresinde medrese ve kervansaray vardır. Osmanlı Devletinin kurucusu Osman Beyin kayınpederi olan Şeyh Edebali' nin türbesi şehrin Odunpazarı semtindeki Odunpazarı mezarlığı'nın içinde bulunmaktadır. Türbe, II. Abdülhamit tarafından restore edilmiştir. Ayrıca külliyenin karşısında Şeyh Şehabettin Türbesi bulunmaktadır. [[Dosya:KentPark.jpg|küçükresim|upright=0.91|Kent Park'ta bulunan plaj ve olimpik yüzme havuzu|sağ]] Porsuk Çayı'nın ıslah çalışmaları sonucu şehrin merkezinden geçen kısmı düzenlenerek Köprübaşı semtinde çay üzerinde Venedik tipi gondol ve Amsterdam tipi tekne seferleri düzenlenmektedir. Müzeler Şehirde çeşitli müzeler de bulunmaktadır. Bunlardan biri şehirde bulunan antik eserlerin yer aldığı Eskişehir Arkeoloji Müzesi'dir. Ayrıca Odunpazarı Modern Müze, Lületaşı Müzesi, Bilim Sanat ve Kültür Parkı, Kent Park, Çağdaş Cam Sanatları Müzesi, Pessinus Müzesi, Seyitgazi Müzesi, Yunus Emre Müzesi, Eskişehir Atatürk ve Kültür Müzesi, Tayyare Müzesi/Hava Müzesi, Eskişehir Balmumu Müzesi , Osmanlı Evi Müzesi, Karikatür müzesi, İnönü Savaşları Karargâh Müzesi bulunmaktadır. Parklar küçükresim|Eskişehir Hayvanat Bahçesi bahçesinde bulunan Eti Su Altı Dünyası [[Dosya:Eskisehir bilim deney merkezi.JPG|küçükresim|upright=0.91|sol|Eskişehir Bilim Deney Merkezi]] [[Dosya:Eskisehir bilim deney merkezi anadol.JPG|küçükresim|upright=0.91|sol|Eskişehir Bilim Deney Merkezi bahçesindeki Anadol marka otomobilin kaldırma deneyi yapıldığı alan]] Boşaltılan Muttalip Mezarlığı’nın yerine yapılan ve üç adadan oluşan Büyük Park’ın ardından, Kent Park ile Bilim Sanat ve Kültür Parkı ve son olarak Çevre Yolu Polis Okulu Kavşağı ile Ulu Önder mahallesi arasındaki alana yapılmakta olan göletli parkla şehirde bulunan park sayısı 4'e çıkmıştır. Bilim Sanat ve Kültür Parkı bölgesinde oluşturulan, Bilim Deney Merkezi ve Sabancı Uzay Evi ile Hayvanat Bahçesi ve içerisindeki Eti Sualtı Dünyası özel sektör sponsorluğu ile Eskişehir'e kazandırılmış yerlerdir. Kent Park’ta 350 metrelik yapay plaj yer almaktadır. Porsuk’tan bir kol alınarak oluşturulan plaj, yaz aylarında klorlanan artezyen suyu ile yüzmek için sağlıklı hale de getirilmektedir. Ayrıca parkta yapay plajın haricinde açık ve kapalı yüzme havuzları, restoranlar, büyük bir gölet, çocuk oyun alanları, at binme alanları gibi birçok sosyal donatı da yer almaktadır. Spor Eskişehir'de atıcılık, atletizm, basketbol, boks, bisiklet, eskrim, futbol, güreş, halter, judo, karate, tekvando, tenis, voleybol, sualtı hokeyi ve yüzme gibi spor dallarında faaliyet yapılmaktadır. 2018-2019 sezonu sonunda, Eskişehirspor 1. Ligi yine 14.sırada tamamlamıştır. Hentbol Erkekler Süper Ligi'nde Selka Eskişehir H. SK, lig 3.sü olarak Avrupa kupalarına katılma hakkı elde etmiştir. Hentbol kadınlar 1. ligindeki iki temsilcisi Anadolu Üniversitesi 7.olurken, Eskişehir Şehir Koleji ligden çekilmiştir. Eskişehir'in voleybol 1. ve 2. Liglerinde 4 takımı, basketbol- voleybol bölgesel liglerinde 3 takımı bulunmaktadır. Türkiye Kupası'na 3.turdan katılan Eskişehirspor, bu turda elenmiştir. Selka Eskişehir H. SK, Erkekler Türkiye Kupası (Hentbol)'da final oynayarak 2. olmuştur. CEV Challenge Kupası'nda 2.turda elenmiştir. Önemli spor tesisleri: Yeni Eskişehir Stadyumu (34.930), Anadolu Üniversitesi Spor Salonu (5.000), Yenikent Spor salonu (3.000), Porsuk Spor Salonu (2.000), Atatürk Kapalı Yüzme Havuzu -y.olimpik (750) Eskişehirspor [[Dosya:Eskişehirspor-Hacettepe1.JPG|küçükresim|upright=0.91|Ağustos 2008 Eskişehir Atatürk Stadyumu Eskişehir-Hacettepe karşılaşması]] Eskişehir'de futbol önemli bir yer tutmaktadır. Kırmızı Şimşekler' takma ismini kullanan ve başarılı olduğu yıllardan, tüm Türkiye'de taraftar kitlesi bulunan Eskişehirspor, şehrin üst düzeyde tek takımıdır. Eskişehirspor 2. Lig'de mücadele etmektedir. Karşılaşmalarını 34.930 kişilik Yeni Eskişehir Stadında oynamaktadır. Eskişehirspor Türkiye 1. Liginde (Süper Ligde) hiç şampiyon olamamış fakat 3 defa 2.lik, 2 defa 3.lük ve 2 defa da 4.lük alarak diğer Anadolu takımları için kırılması güç bir rekora imzasını atmıştır. 1 Türkiye Kupası, 1 Cumhurbaşkanlığı Kupası ve 3 Başbakanlık Kupası bulunmaktadır. Avrupa kupalarında en iyi başarısı ise 1974-75 sezonunda elde ettiği Balkan Kupası 2. liği olmuştur. 12 yıldır 2. Ligde mücadele eden takım, 2007-2008 sezonunda playoff şampiyonu olarak Turkcell Super Lig'e yükselmiştir. Ayrıca İspanya'nın en iyi takımlarından biri olan Sevilla FC'yi UEFA Kupası'nda (deplasmanda 1-0 yenilmiş, evinde 3-1 kazanmış) elemiştir. Anadolu'dan çıkan ilk en iyi takım, ilk şampiyonluğa en yaklaşan takım ve Avrupa'da başarı yakalayan ilk Anadolu takımı olmuştur.küçükresim|upright=0.91|1930'lu yıllardaki Porsuk Oteli'nin, yeni görüntüsü: Tepebaşı Belediyesi (Ocak 2006) küçükresim|upright=0.91|2008 yılında hizmet vermeye başlayan Adalet Sarayı Eğitim [[Dosya:Eskisehiranadolulisesi.jpg|küçükresim|upright=0.91|sağ|Türkiye'nin ilk 6 Maarif Koleji'nden biri Eskişehir Anadolu Lisesi]] Eskişehir'de okuma yazma oranı %99,9, ilköğretimde okullaşma oranı %100 dür. Kadın okur-yazar oranı ise %89 dur. Eskişehir; Ankara, İstanbul, İzmir, Samsun ve Mersin gibi birden fazla üniversiteye sahip olan illerdendir. Eskişehir'de 3 adet devlet üniversitesi bulunur. Eskişehir'de halka açık faaliyet gösteren ve Turizm İl Müdürlüğü'ne bağlı 2 adet kütüphane bulunmaktadır. Eskişehir İl Halk Kütüphanesi 1 Haziran 1926'da kurulmuştur. Kütüphanedeki kitap sayısı 53.438'dir. Diğeri Osmangazi İl Halk Kütüphanesi Osmangazi mahallesindeki eski bir binada faaliyet göstermektedir. Üniversiteler küçükresim|upright=0.91|sağ|Anadolu Üniversitesi Kütüphanesi Şehirdeki Yükseköğretimin temelleri, 1958 yılında Eskişehir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisinin kuruluşu ile atılmıştır. Akademinin kuruluşu ile şehir büyük hareketlilik kazanmış, kabuk değiştirmeye başlamıştır. 1982 yılında kurum Anadolu Üniversitesi'ne dönüşmüştür. Osmangazi Üniversitesi ise 1993 yılında tıp, mühendislik, mimarlık ve fen edebiyat fakültelerinin Anadolu Üniversitesinden ayrılmasıyla kurulmuştur. Anadolu Üniversitesi'nin 12 fakültesi, 6 yüksekokulu, 1 Devlet Konservatuvarı, 3 Meslek Yüksekokulu ve 9 enstitüsü; Osmangazi Üniversitesi'nin ise 7 fakültesi 3 yüksekokulu bulunmaktadır. İldeki üniversitelerde örgün öğretimde 40.502 öğrenci eğitim görmektedir. Anadolu Üniversitesi'ndeki Açıköğretim öğrenci sayısı 1.342.502'dir. Eskişehir'e kültürel ve sosyal bir canlılık getiren üniversiteler üniversite dışına açık bu tür etkinlikleri devam ettirmekte şehre ayrı bir canlılık kazandırmaktadır. İldeki üniversiteler: Anadolu Üniversitesi Osmangazi Üniversitesi Eskişehir Teknik Üniversitesi Medya Eskişehir yerel medya kuruluşları bakımından gelişmiş bir şehirdir. Eskişehir'de yayın yapan iki yerel televizyon kanalı, 8 yerel radyo kanalı, farklı yerel gazeteler ve çeşitli yerel ve bölgesel yayınlar bulunmaktadır. Aynı zamanda Eskişehir'de Anadolu Ajansı, TRT gibi kurumların temsilcilikleri bulunmaktadır. Eskişehir'deki yerel yayın kuruluşlarının tamamı Eskişehir merkezde bulunmaktadır. Yerel TV Kanalları Eskişehir ESTV Eskişehir Kanal 26 Yerel Radyo Kanalları Eskişehir Mavi Radyo (89.9) Eskişehir Yunus FM (94.0) Radyo Tempo (95.8) Radyo Ses (98.9) Radyo A (101.7) ERT FM (103.3) Radyo Bade (104.5) ES FM (105.5) Yerel Gazeteler Anadolu Gazetesi Yenigün Gazetesi İstiklal Gazetesi Sakarya Gazetesi SonHaber Gazetesi 2 Eylül Gazetesi Milli İrade Gazetesi Şehirde günlük olarak çıkan birçok yerel gazete bulunmaktadır. Bu gazeteler şehirde ve bölgede yaşanan haberlere yer vermektedir. Ayrıca haftalık yayın yapan bölgesel ücretsiz Midas Gazetesi, Haber 26 ve aylık yayın yapan Objektif ve Eskişehir'e Bakış gazeteleri bulunmaktadır. Eskişehirspor'un dergi ve gazetesi aylık medya araçlarındandır. Altyapı Sağlık Sağlık kuruluşları Kentte 5 adet kamu ve 6 adet özel hastane bulunmaktadır. Ayrıca 12 adet Toplum Sağlığı Merkezi ve 74 adet Aile Sağlığı Merkezi mevcuttur. Şehir ayrıca Aile Hekimliği uygulamasında pilot il olarak seçilmiş, Türkiye'de sistem ilk kez Eskişehir'de uygulanmıştır. Ulaşım küçükresim|upright=0.91|1994 yılında hizmete açılan Türkiye'nin ilk modern otogarlarından biri, Eskişehir Otogarı [[Dosya:Eskişehirtrengarı.JPG|küçükresim|upright=0.91|sol|Eskişehir Garı]] [[Dosya:HızlıtrenEsk.jpg|küçükresim|upright=0.91|sol|Eskişehir-Ankara arası çalışan Yüksek Hızlı Tren Eskişehir Tren İstasyonu'nda]] Şehir Türkiye'deki demiryollarının kavşak noktalarından biridir. İstanbul'dan Ankara yönüne giden tüm trenler Eskişehir'den geçer. Eskişehir Hasan Polatkan Havalimanı'na 25 Temmuz 2005 ́te Brüksel'den ilk sefer yapılmıştır. THY ile İstanbul-Eskişehir uçuşları ise 21 Haziran 2007 tarihinde başlamıştır. Eskişehir’in ana karayolu bağlantısı İstanbul-Eskişehir-Ankara devlet yoludur. Adapazarı'ndan ayrılan bu yol güneye inerek Bilecik’ten geçer ve Bozüyük’ten doğuya yönelerek Eskişehir il sınırı içine girer. Tüm ili kuzeybatı-güneydoğu yönünde geçen bu yol il ulaşımının omurgasıdır. Tepebaşı ve Odunpazarı ilçelerinden geçer ve Sivrihisar bu yol üzerinde yer alır. İl’in diğer karayolu bağlantıları bu yoldan ayrılır. Eskişehir’de ulaşımı olmayan köy bulunmamaktadır. Yüksek Hızlı Tren 14 Mart 2009 tarihinden itibaren Yüksek Hızlı Tren Ankara - Eskişehir arasında tarifeli seferlerine başlamıştır. Ayrıca Ankara’dan Bursa'ya gidecek yolcular YHT ile Eskişehir’e gelerek Eskişehir Garı’ndan otobüslerle Bursa’ya devam edebilmektedir. YHT yolcuları 2021 yılı itibarıyla Eskişehir'den YHT ile Ankara, İstanbul, Kocaeli, Bilecik ve Konya'ya ulaşım sağlayabiliyor. Önemli kentlere mesafeleri Kent içi ulaşım küçükresim|Eskişehir raylı sistemler haritası upright=0.91|küçükresim|Şehrin önemli ulaşım aracı Estram Kent içi toplu ulaşım Büyükşehir Belediyesi’nin yetki ve sorumluluğundadır. Toplu ulaşım hizmetlerinin hat ve güzergâhları ile birbirini tamamlaması için otobüs ile tramvayda ulaşım hizmet bütünlüğü sağlanmıştır. Tüm toplu taşıma araçlarında bilet yerine geçen 'Eskart' adlı elektronik bir kart Eskişehir ulaşımının bütünlüğünü sağladığı gibi ulaşımı hızlandırmaktadır. Belediye otobüsleri vasıtasıyla şehrin hemen her yerine ulaşım sağlanabilir. Belediye otobüslerinden aynı biletle 60 dakika içinde aynı yöne giden tramvaya ücretsiz aktarma da mümkündür. Bu sayede toplu taşıma araçları ile tek biletle şehrin her yerine ulaşım mümkündür. Şehirde ayrıca Porsuk nehri üzerinde gezen gezi amaçlı esbotlar da bulunmaktadır. Yazın belli gün ve saatlerde Kent Park'a buradan esbot kalkmaktadır. Konum Metropol ilçelerin merkeze uzaklıkları, kaymakamlık ile valilik arasındaki uzaklıktır. Kaynakça Dış bağlantılar T.C. Eskişehir Valiliği

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Eskişehir (il)

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi