Eyüp Kitabı

bullvar_katip · 28 Mayıs 2024

Eyüp kitabı , Tanah'taki Ketuvim'de bulunan kitaplardan biridir. Bu kitap, Eyüp'ün Şeytan'ın elinde yargılanışını, arkadaşlarıyla acılarının kökenini ve doğasını tartışmasını, Tanrı için mücadele edişini ve Tanrı'nın ona verdiği cevabı kapsayan hikâyeleri içerir. Düzyazı çerçevesinde yazılmış didaktik bir şiirdir. Eyüp kitabı, "Dürüstler neden acı çeker?" sorusuna odaklanmaktadır. İçerik Özet thumb Eyüp kitabı, yedi oğlu ve üç kızı olan varlıklı ve aşırı derecede dürüst olan Eyüp isimli peygamberin hikâyesini anlatır. "Çocuklarım günah işlemiş, içlerinden Tanrı'ya sövmüş olabilirler" diyerek, oğullarının günah işlemesinden korkan Eyüp, günahlarının bağışlanması için yakmalık sunu sunmayı adet haline getirdi. "Tanrı'nın oğulları" ve Şeytan Tanrı'nın karşısına çıkınca Tanrı onlara Eyüp hakkındaki fikirlerini sordu. Şeytan ise, varlığının çitlerle çevrelenip korunduğu ve kutsandığı gerekçesiyle Eyüp'ün Tanrı'ya sadık olduğunu, eğer bunlar elinden alınırsa Tanrı'ya söveceğini dile getirdi. Bunun üzerine Tanrı. Eyüp'ün dürüstlüğünü sınaması için Şeytan'a izin verdi. Eyüp'ün tüm varlığı harap oldu; öküzleri ve eşekleri Sabalılar ve develeri Kildaniler tarafından çalındı, koyunları 'gökten düşen Tanrı'nın ateşi' ile telef oldu ve şiddetli rüzgâr nedeniyle ilk oğlunun evi yıkıldı ve evin içindeki Eyüp'ün tüm soyu öldü. Bunun üzerine Eyüp, Tanrı'ya sövmedi; saçını sakalını kesti, giysilerini yırttı ve "Bu dünyaya çıplak geldim, çıplak gideceğim. RAB verdi, RAB aldı, RAB'bin adına övgüler olsun!" dedi. Eyüp, Tanrı'ya sitem etmeden felaketlere katlanırken Şeytan ona kişisel zarar vermek için yalvardı. Tanrı, Eyüp'ün hayatına dokunmadığı sürece Şeytan'a izin verdi. Bunun üzerine Şeytan, Eyüp'e korkunç çıbanlar verdi; küllerin içinde oturan Eyüp kırık bir çömlek ile derisini kazıdı. Karısının "Tanrı'ya söv de öl bari" demesi üzerine Eyüp cevap olarak "Nasıl olur? Tanrı'dan gelen iyiliği kabul edelim de kötülüğü kabul etmeyelim mi?" dedi. Acısını paylaşmak ve onu avutmak için Eyüp'ün üç dostu (Temanlı Elifaz, Şuahlı Bildat ve Naamalı Sofar) onu ziyaret etti. Eyüp'ün ne denli acı çektiği görüldüğünden yedi gün boyunca sessizce yerde oturdular. Eyüp, sessizliği doğduğu güne lanet ederek bozdu. Tanrı cevaben, dünyaya nasıl şekil verildiği veya doğanın nasıl çalıştığı gibi Eyüp'ün bilmediği birçok şey olduğunu söyledi ve Eyüp'ün, Tanrı'nın gök gürültülü fırtından büyük ve leviathanı bir olta ile çekecek kadar güçlü olduğunu dikkate almasını istedi. Ardından Tanrı, üç arkadaşa doğru olanı yapıp O'nun hakkında konuşmadıkları için öfkelenip onları azarladı. Hikâyenin sonunda Eyüp sağlığına kavuşmaktadır ve yeni bir aileyle eskisinin iki katı hayvana sahiptir. Yapı Eyüp kitabının yapısı sadedir. Nesir ile yazılan ve önsözdür. ise Eyüp, Elifaz, Bildat, Sofar, Elihu ve Yehova demeç döngülerini içeren şiirsel yazılardır. ise düzyazıyla yazılmış sonsözdür. Demeç döngüleri 3 ila 31. konular arasına Eyüp, Elifaz, Bildat ve Sofar arasında geçen demeçlerin yapısı şöyledir: 1. döngü Eyüp Konular 3 Elifaz 4-5 Eyüp 6-7 Bildat 8 Eyüp 9-10 Sofar 11 2. döngü Eyüp Konular 12-14 Elifaz 15 Eyüp 16-17 Bildat 18 Eyüp 19 Sofar 20 3. döngü Eyüp Konular 21 Elifaz 22 Eyüp 23-24 Bildat 25:1-5 Eyüp 26; 27-28; 29-31 3. döngü, ilk iki döngü düzenini takip etmemektedir. Sofar demeç vermezken Bildat'ın demeci ilk iki döngüye oranla çok kısadır. Elifaz, Bildad ve Zofar'ın demeçleri Eyüp'ün arkadaşları, Tanrı tarafından cezalandırılmanın sebebinin Eyüp'ün işlediği günahlar olduğuna şüphe duymamaktadır. Demeçler ilerledikçe arkadaşları, ne olduğunu bilmediği günahın itiraf edilmesi için Eyüp'ü sıkıştırmaktadır. Kendi teolojik görüşlerine göre, Tanrı istisnasız iyileri ödüllendirir ve kötüleri cezalandırır. Çektirilen acıların cezalandırma dışında ilahi takdir ve gizem anlayışı Eyüp'ün arkadaşlarında hakim değildir. Eyüp'ün arkadaşları Yehova ismini kullanmayıp bunun yerine El Şaday, Eloah ve Elohim isimlerini kullanmaktadır. Eyüp'ün demeçleri Eyüp masum olduğuna emindir; acı çekmeye devam ederken kendisi günahsız olduğundan bu acıların haksız yere geldiğini ve dolayısıyla Tanrı'nın onu cezalandırması için hiçbir sebebi olmadığına inanmaktadır. Buna rağmen Tanrı'ya karşı bir sövme veya suçlama mevcut değildir, sadece Tanrı'dan bir açıklama beklemektedir. Elihu'nun demeci Elihu aracı rolünü üstlenmektedir; Tanrı'nın egemen, doğru ve merhametli olduğunu göstermeye çalışmaktadır. Elihu'nun demeci, üçüncü döngüdeki Eyüp'ün demecinden sonra gelir (31:40) ve 32 ila 37. konularda devam eder. Elihu, üç arkadaşın yaklaşımını kınamaktadır ve Eyüp'ün Tanrı'nın ona karşı olan yaklaşımını yanlış yorumladığını belirtmektedir. Elihu, son konuşan olmasının sebebini en genç olduğuna bağlamasına rağmen bilgeliğin yaşta değil başta olduğunu dile getirir. Elihu konuşmasında, Tanrı'nın gücünden, günahlardan kurtuluştan, idare ettiği konularda Tanrı'nın mutlak hakkaniyetinden bahseder. Tanrı kudretli ve adildir, uyarıda ve affetmede çabuk davranır. Elihu'nun demeci Eyüp'ün özetiyle Tanrı'nın görünümü arasındaki köprü vazifesini görür. Konuşmasında, Eyüp'ün dürüst olmasına rağmen kusursuz olmadığını dile geitirir. Eyüp bu görüşe karşı gelmemektedir; Tanrı, Eyüp'ün diğer üç arkadaşına yaptığı gibi Elihu'yu azarlamamaktadır. 37. konunun son bapından Elihu'unun konuşması bittikten sonra 38. konunun ikinci bapında Tanrı, Eyüp hakkında şunu söyler: "Bilgisizce sözlerle Tasarımı karartan bu adam kim?" Tanrı'nın cevabı Eyüp ile arkadaşları arasındaki demeç döngülerinden sonra, "bulut" veya "kasırga"dan gelen ses olarak tabir edilen ilahi bir sesle Tanrı şiirsel bir dil kullanıp belagatli bir şekilde Eyüp'e kendisinde olan deneyim ve yetkinin olup olmadığını sorar. Tanrı, Eyüp'e dünyayı birçok güçlü ve dikkat çekici canlıyla paylaştığını hatırlatır. Tanrı'nın demeci ayrıca dünyayı yaratırken ve idame ettirirkenki egemenliğinin üzerinde durur. Tanrı'nın üzerinde durduğu konu kendisinin deneyimli ve Eyüp'ün deneyimsiz olmasından ziyade Tanrı'nın dünyanın kralı oluşu ve insanoğlu dahil hiçbir canlının ona hesap soramayacağıdır. Bütün Eyüp kitabında olduğu gibi bu demeçlerin esas noktası Tanrı'nın bütün varlıklar üzerinde mutlak özgür olduğunun beyan edilmesidir. Tanrı'nın, yaratıkları tarafından onanması ihtiyacı yoktur. Sadece kitabı okuyan Tanrı ile Şeytan arasında bir diyalogun geçtiğini görmektedir; Eyüp'ün kendisi çektiği acıların sebebini ve kaynağını bilmemektedir. En nihayetinde, Tanrı'nın cezaları nedeniyle aşağılanan Eyüp suskun kalmıştır ve önceden arzuladığı adalet talebine istinaden tövbe etmiştir. Sonsözde Tanrı, Eyüp'ün dürüst sözlerini methederken arkadaşlarını cahillikleri yüzünden kınamaktadır. Arkadaşlarına, yakmalık sunu karşılığında Eyüp'ün Tanrı'dan arkadaşlarının affedilmesi için dua edeceğinin garantisini vermektedir. Eyüp tekrar sağlığına ve öncesine kıyasla iki katı varlığa kavuşur ve sıkıntılı dönemde ölmeyen karısından 7'si erkek ve 3'ü kız olmak üzere yeni çocukları olur. Yeni kızları Yemima, Kesia ve Keren-Happuk topraklardaki en güzel kızlar olup ağabeyleriyle birlikte mirasta hak sahibi olmuşlardır. Geçirdiği sıkıntılı günlerden sonra tekrar kutsanan Eyüp bunun üzerine bir 140 yıl daha yaşamıştır. Yaşamı boyunca dört kuşak gören Eyüp yaşlılık nedeniyle öldüğünde huzur içindeydi. Eyüp kitabında Şeytan Eyüp kitabının önsözünde bulunan "Şeytan" teriminin anlamı Şeytan'dan ziyade "muhalif"tir; Yahudilik ve Hristiyanlıktaki Şeytan anlayışından çok cennet katında Tanrı'nın yanında duran semavi bir varlıktır. İlahi konseyin bir üyesi olarak görevi insan hareketlerini inceleyip insanların günahlarını ifşa etmektir. Hikayenin çerçevesinde bulunan "muhalif", merkezi şiirde yer almamaktadır. Fakat Abadon ve Şeol terimleri merkezi şiirde yer almaktadır lakin bu karakterlerin düzyazıyla yazılan önsözdeki "muhalif" ile aynı karakter olduğu şüphelidir. Eyüp'ün karısı [[Dosya:Georges de La Tour 044.jpg|küçükresim|sağ|upright=0.91|Georges de La Tour, Eyüp, karısı tarafından alaya alınırken.]] Eyüp'ün karısından ilk olarak 'da bahsedilir ve kendisinin Eyüp'e Tanrı'ya sövmesini ve ölmesini tavsiye etmektedir. Kitabın diğer yerlerinde direkt olarak bahsedilmemektedir. Sıkıntılı dönemi Eyüp ile birlikte sağ olarak atlatmıştır. Eyüp'e Tanrı'yı sövmesini söylerken niyetinin ne olduğu açık değildir fakat 31. konuda Eyüp'ün karısını onore ettiği görülür. Kompozisyon Köken ve metinsel tarih Çoğu uzman Eyüp kitabının MÖ 6 ile MÖ 4. yüzyıllar arasında yazıldığını düşünmektedir. Tanah'ın genelindeki mesaja uygun olması için kitabı düzenleyenler arasında bir birlik olduğu görülür fakat bunun yanı sıra Eyüp kitabında ayrı unsurlar mevcuttur ki bunların bazıları kitap oluşturulmadan önce bağımsız olarak yer almaktaydı. Jewish Encyclopediada ifade edildiğine göre uzmanlar, düzyazıyla yazılan ve hikâyenin çerçevesini oluşturan önsöz ve sonsöz merkezi şiiri içine alarak "halk-kitabı"nı oluşturduğunu savunur. Merkezi şiir ise başka bir kaynaktan gelmektedir. Ölü Deniz parşömenleri içinde Eyüp Targumu (11Q10) bulunur. The Dead Sea Scrolls: A New Translation kitabında anlatıldığına göre kitabın sonsözüyle Ölü Deniz parşömenlerinde çıkan fragmanlar arasında farklılıklar mevcuttur. Antik edebiyatta "Eyüp motifi" 1954'te, Asurolog ve Sümerolog Samuel Noah Kramer, Sümer yazıtlarında bir "Eyüp motifi" olan dürüst olanın acı çekmesiyle ilgili hikâyeler bulunduğunu belirtti. Bu sümer metni, kitabın başında lu-ulu nam-mah dingir-ra-na demesi sebebiyle "Adam ve tanrısı" olarak bilinir. Bir Babil metni olan ve "Babil'in Eyüp'ü" olarak da bilinen Ludlul bel nemeki'de Şubşi-meşre-Şakkan isimli birinin adil olmayan bir şekilde acı çektirildiği anlatılır. Mısır Ölüler Kitabı'nda bulunan "Suçsuzluk İtirazı" bölümü özellikle ile bağdaştırılır. Bu ve bunun gibi antik Yakın Doğu metinleri Eyüp kitabıyla kıyaslanmasına rağmen bu kitaplardan herhangi birinin Eyüp kitabının öncülü olduğuna dair bir kanıt bulunamamıştır. Gerek Eyüp kitabı gerekse Babil ve Mısır metinlerindeki ortak nokta neden masum olanın acı çektiğinin incelenmesidir. Bu metinler ayrıca ilahi adaletin doğasına olan geleneksel görüşe meydan okur. Talmud geleneği Her ne kadar kitabın yazarıyla ilgili bir bilgi bulunmasa da Talmud'da Bava Batra Risalesi 15a-b'de Musa tarafından yazıldığı belirtilir. Talmud'daki diğer görüşlere göre ise kitap Birinci Tapınak döneminden önce Yakup veya Kral Ahaşveroş zamanında yazılmıştır. Ortaçağ yorumcusu Abraham ibn Ezra'ya göre Eyüp kitabı başka bir dilden çevrilmiştir ve "tercüme edilen her kitap gibi" bunda da belirsizlikler mevcuttur. Eyüp kitabındaki olaylar Edom'da geçmektedir ve önsöz ile sonsözde Edomluların da kullandığı Tanrı için Yehova kelimesi kullanılır. Hagada'da Eyüp önemli bir efsanedir. Kurgusal bilgelik Michael Coogan'a göre, Vaiz ve Eyüp kitapları, Süleyman'ın Özdeyişleri kitabında misal teşkil eden ana bilgelik geleneğine muhalif bir duruş sergiler. Eyüp kitabı, Vaiz kitabıyla birlikte, Eski Ahit'teki bilgelik edebiyatının muhalif veya spekülatif kısmını oluşturur. Hikâyede Eyüp ile ailesinin, Eyüp ile arkadaşlarının ve Eyüp ile Tanrı'nın diyaloğu bulunur. Geleneksel olarak arkadaş ve ailenin sunduğu tavsiyeler bilgeliği oluştururken Eyüp kitabı örneğinde bu bilgeliklere Eyüp tarafından muhalefet edilmektedir; başka bir deyişle "bilgelik-karşıtı bilgelik" uygulanmaktadır. Yahudilik'te Eyüp Talmud'da zaman zaman Eyüp'ün tartışıldığı görülür. Çoğu geleneksel Tevrat uzmanlığı Eyüp'ün varlığından şüphe etmemektedir. Gerçek ve güçlü bir figür olarak görülür. Talmud'da geçen bir fikre göre, Çıkış kitabında anlatılan Musa'nın doğduğu zamanda, gittikçe artan "İsrailoğullarının çocukları"na karşı önlem alınması için firavun üç danışmanından tavsiye alır. Bu episot Talmud'un Sota risalesinde yer alır: Balaam isimli danışman şeytani bir tavsiye verip ilk doğan erkek çocuklarının öldürülmesini söyler, Yetro isimli bir başka danışman ise İbranilere hiçbir şekilde zarar verilmemesi gerektiğini savunur. Üçüncü danışman ise Eyüp'tür; her ne kadar firavunun yıkıcı fikirlerine karşı olsa da fikrini belirtmeyip sessiz kalmıştır. Bu nedenle Tanrı onu cezalandırmıştır. Talmud rabileri arasında azınlık görüşler de mevcuttur, örneğin Rabbi Şimon ben Lakiş, Eyüp'ün hiçbir zaman var olmadığını dile getirmiştir. Bir peygamber tarafından yaratılmış olan bu karakterin amacı ilahi mesaj sunmaktı. Öte yandan Talmud'da Eyüp'ün yaşadığı zamanı bulma girişimleri de mevcuttur. Talmud'da Eyüp ile ilgili diğer yazılar şöyledir: Eyüp'ün kaderine istifası. Eyüp varlıklı olduğu zaman onunla ticaret yapanlar kutsanmıştır Eyüp'ün cömert olması sebebiyle ödüllendirilmesi Davud, Eyüp ve Hezekiyel'in tanımı Talmud geleneğine göre diğer görüşler şöyledir: İbrahim veya Yakup zamanında yaşamıştır. Levi ben Lahma'ya göre, kitabın yazıldığı zaman olan Musa zamanında yaşamıştır. Kimilerine göre kitap Eyüp'ün kendisi tarafından yazılmıştır (bkz. ) Olası diğer yazarlar Elihu veya Yeşaya'dır. Yahudi kanunlarının kaynağı Yahudilik'te matem kanun ve geleneklerinin bazıları Eyüp kitabından esinlenilmiştir; Eyüp kitabında tarif edilen Eyüp'ün matemiyle arkadaşlarının tavırları baz olarak alınır. Örneğin, kitapta Eyüp'ün arkadaşlarının Eyüp konuşana kadar sessiz kaldığı anlatılır, Yahudilik'teki matem geleneğinde de yas tutan kişi diyaloğa girene kadar ziyaretçiler sessiz kalmaktadır. Ayinsel kullanım Çoğu Yahudi ayin geleneğinde, Tevrat, Neviim veya megilotların aksine Eyüp kitabı alenen okunmaz. Fakat başta İspanyol ve Portekiz Yahudileri olmak üzere bazı Yahudiler bu kitabı 9 Av oruç gününde halka açık şekilde okumaktadırlar. Eyüp kitabının ortasındaki geniş şiirsel kısım, Mezmurlar ve Özdeyişler'deki sistemden farklı olarak değişik melodi işaretleri içerir. Başta cenaze ve matem dönemleri olmak üzere ayinlerde Eyüp kitabından çoğu kereler alıntılar yapılır. Ortadoğu geleneğinde Eyüp Filistinlilerin geleneğine göre, Eyüp'ün yargılandığı yer El Mecdal (Aşkelon) şehri açıklarındaki El Cura'dır. Tanrı burada Eyüp'e hastalıkları iyileşsin ve gençliğine tekrar kavuşsun diye Bengi su vermiştir. Bu nedenle El Cura şehrinde dört gün süren festivaller düzenlenir ve birçok inançtan kişi doğal pınarlarda yıkanır. Türkiye'de ise Eyüp'ün Şanlıurfa'da yaşadığına inanılır. Umman'ın Salalah şehrinde ise Eyüp'ün mezarı bulunduğuna inanılır. Ayrıca bakınız Eyüp (peygamber) Ketuvim Kaynakça Özel Genel Books of Wisdom by Robert Alter Bibliyografi Eyüp hakkında yorumlar Michael Wise, Martin Abegg, Jr, and Edward Cook, The Dead Sea Scrolls: A New Translation, (1996), HarperSanFrancisco paperback 1999, ISBN 0-06-069201-4, (contains the non-biblical portion of the scrolls) Margaret Atwood, The Handmaid's Tale Stella Papadaki-Oekland,"Byzantine Illuminated Manuscripts of the Book of Job",ISBN 2-503-53232-2, Tracy Byrd in "Walking to Jeresalum" Genel Dış bağlantılar The History and Life of Job: A man with great patience Sephardic Cantillations for the Book of Job by David M. Betesh and the Sephardic Pizmonim Project Introduction to The Book of Job by Stephen Mitchell Excerpts from "Answer to Job" by Carl Jung Jewish Encyclopedia: Job; Book of Job Job at the Catholic Encyclopedia The Paramount Lesson of Job: God's Glory Magnified by Faith Triumphant over Tribulation by J.T. Mueller A Proposed Connection between Job and Tobias, Tobit's son Job's Path to Enlightenment by Ethan Dor-Shav, Azure, Spring 2008 Translations of The Book of Job at BibleGateway.com Hebrew and English Parallel and Complete Text of the Book of Job English Translation is the 1917 Old JPS Putting God on Trial: The Biblical Book of Job- a literary, legal and philosophical commentary Job at Chabad.org Kategori:Ketuvim Kategori:Tişa Beav

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Eyüp Kitabı

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi