[[Dosya:Halis-Ihsan Nuri-Ferzende.jpg|küçükresim|upright=0.91|Soldan sağa: Sipkanlı Halis Bey, İhsan Nuri Paşa, Hasenanlı Ferzende Bey]] Hasenanlı Ferzende Bey veya Ferzende Beg (Kürtçe: Ferzende Begê Hesenî,1881; Karaçoban, Erzurum - 1939; Kasr-ı Kaçar Hapishanesi, Tahran, İran), Hasenanlı aşiretine mensup olan Kürt asıllı isyancı ve siyasetçi. Hayat Şeyh Said İsyanı Ferzende annesi Asîye ve babası Süleymanê Ahmed'in oğlu olarak dünyaya geldi. Şeyh Said İsyanı'na katılıp Malazgirt bölgesinde savaştı. İsyanın başarısızlığından sonra 150 adamı ile birlikte İran'a sığındı. İran hükûmeti silahsızlaştırılmasını istedi. Fakat Ferzende bunu reddedince iki taraf arasında çatışma patlak verdi. Bu çatışmada Hasenanlı Halit'in oğullarından Şemseddin, Ferzende'nin babası Süleymanê Ahmed, Kolağası Kerem Bey ve Abdülbaki gibi savaşçılar öldürüldüler. Ferzende de bu çatışmada yaralandı. Hayatta kalanlar ise Simko'ın yanına sığındılar. Ağrı ayaklanmaları 1927 yılında Türkiye'ye geri dönüp Ağrı ayaklanmalarına katıldı. Hemen hemen bütün muharebelere ve sabotaj eylemlerine katıldı. 1930 yılında Kürtlerin Taşburun saldırısı esnasında yaralandı ve isyanın bastırılmasından sonra sınırı geçerek İran'a sığınmak zorunda kaldı. Maku ayaklanması 1931 yılında Maku civarında Fars (İran) Ordusu ile Kürtler arasında şiddetli çatışma yaşandığında Albay Muhammed Ali Han'un komutasındaki 2 nci Azerbaycan Tuğayı bununla uğraştı ve takviye kuvveti olarak Tabriz ve Erdebil'den Albay Kalb Ali Han'ın komutasındaki birlikleri gönderildi. 25 Temmuz tarihinde, Çaldıran'ın Siyahçeşme civarında yaşanan çatışmada, Albay Kalb Ali Han öldürüldü ve Kürtler de başta İbrahim Heski ve onun kardeşleri olmak üzere üç ya da dört önderini kaybetti. Ferzende de bu çatışmada yaralandı ve Fars (İran) güvenlik kuvvetleri tarafından yakalandı. Ölümü Bir yandan, 1941 yılında Osman Sabri iki yıl önce Ferzende'nin Hoy'daki hapishanede öldürülmüş olduğunu yazar. Öte yandan, Kör Hüseyin Paşa'nın oğlu Nadir Süphandağ'ın ikinci eşi olup Tehran'da dört yıl Ferzende'nin eşi Besra Hanım ile birlikte yaşamış olan Zarife Hanım'a göre ise, kendisinin 1939 yılında Türkiye'ye geri dönmesinden dört yıl önce Ferzende Kasr-ı Kaçar Hapishanesinde ölmüştür. Kaynakça Kategori:Osmanlı Kürtleri Kategori:Türkiye Kürtleri Kategori:Kürt isyancılar Kategori:Şeyh Said İsyanı Kategori:Ağrı Cumhuriyeti Kategori:1939 yılında ölenler