Fiji

[bullvar_katip]

Fiji ya da resmî adıyla Fiji Cumhuriyeti (Fijice: Matanitu Tugalala o Viti, Fiji Hindi: फ़िजी गणराज्य), Okyanusya'da bulunan bir ada ülkesidir. Pasifik okyanusunun güneyinde bulunan bir dizi adadan oluşan ülke, 215'i ıssız olmak üzere toplam 322 adadan ve 522 adacıktan oluşur. İki büyük ada, Viti Levu ve Vanua Levu, yerleşimin %87'sini oluşturur. Tarihçe Fiji'de 17. yüzyılda Avrupalı kâşiflerden uzun süre önce de insanlar vardı. Fiji’de yapılan kazılarda küçük yerleşimlerde çanak çömlek türünde eski kalıntılar bulunmuştur. Fiji yerleşim yerlerinde yapılan kazılar sonucu M.Ö. 1000 yıllarına ulaşan buluntulara rastlanmıştır. Ancak büyük Pasifik göçünün sorusuna hâlâ cevap bulunamamıştır. 1643’de Hollanda’li kâşif Abel Tasman'ın, büyük güney kıtasını aramaya giderken Fiji'yi ziyaret ettiği biliniyor. XIX. yüzyıla kadar Avrupalı yerleşimciler, yerleşimlerine devam etmiştir. Adalar, 1874'te bir sömürge olarak İngiliz kontrolünün altına girdi. İngilizler tarafından adalara Hint işçiler getirildi. 1970'te önce krallık olarak bağımsızlığını ilan etti. Fiji'ye, Hint-Fijili (Hindistan'dan getirilen Hintlere verilen ad) toplumu egemendi. 1987'de gerçekleştirilen müdahale sonucu cumhuriyet ilan edildi ve başarılı iki askerî darbe ile, Fiji'nin hâkimiyetindeki Hint ve Fiji ortaklığı sona erdirildi. Çünkü Hint kökenliler İngiliz egemenliği altında kalmak isterken Fijili yerli halk bağımsızlık taraftarıydı. Bu yüzden askerî darbeler olmuştur. Daha sonra Hint kökenliler Hindistan'a göç etmek zorunda kalmışsa da ülkede kalan Hint kökenliler vardır. Bu göç insan kaybına ve ekonomik durgunluğa neden olmuştur. Siyasi Hayat Fiji, bir parlamenter cumhuriyettir. İlk yerli vali Ratu Sir George Cakobau, eski meclis başkanı Ratu Epeli Nailatikau, ülkenin kurucusu Ratu Sir Kamisese Mara gibi ülkenin pek çok önemli siyasi, akademik ve askeri ismi Ratu Cakobau'nın soyundan gelmektedir. Coğrafya Fiji, 322 adadan (106'sı ıssız) ve 522 küçük adacıktan oluşur. En önemli adaları, Viti Levu ve Vanua Levu'dur. Adalar, tropikal ormanlarla çevrilidir. Yükseklik 1,300 metreye (4,250ft) kadar ulaşır. Viti Levu, başkent Suva'ya ev sahipliği yapar. Diğer önemli şehirler, (Uluslararası havaalanının bulunduğu yer) Nadi ve büyük bir şeker değirmenine sahip bir liman kenti olan Lautoka'dır. Vanua Levu'da ana şehirler, Labasa ve Savusavu'dur. Diğer önemli adalar, Taveuni ve Kadavu, (Nadi'nin sadece dışında) Mamanuca grubunu ve popüler turist varış yerleri olan Yasawa grubunu kapsar. En yakın komşusu Tonga'dır. Fiji'de tropikal iklim hakimdir. Konum: Okyanusya, Güney Pasifik Okyanusunda ada. Coğrafî konumu: 18 00 Güney derecesi, 175 00 Doğu boylamı Haritadaki konumu: Okyanusya Yüzölçümü: 18,270km2 Sınırları: 0km Sahil şeridi: 1,129km İklim: Tropikal deniz Arazi yapısı: Volkanik aktiviteli dağlar çoğunluktadır. Deniz seviyesinden yüksekliği: en alçak noktası: Pasifik Okyanusu 0 m; en yüksek noktası: Tomanivi 1,324 m Doğal kaynakları: Kereste, balık, altın, bakır, amonyak, gümüş, denizde petrol kaynakları, hidro enerji Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %10 Sürekli ekinler: %4 Otlaklar: %10 Ormanlık arazi: %65 Diğer: %11 (1993 verileri) Sulanan arazi: 10km2 (1993 verileri) Doğal afetler: Kasım - Ocak ayları arasında siklonik kasırgalar İklim Fiji, tropikal iklime sahiptir. Kasım ve Nisan arası sıcak mevsimdir. Mayıs ve Ekim arası daha serindir. Serin mevsimde hava sıcaklığı ortalaması 22°C 'dir. Yağış değişkendir ve sıcak sezonda daha çok yağış almaktadır. Ekonomi Fiji, ormanlar, mineral ve balık kaynakları açısından zengin bir ülkedir. Pasifik adaları arasında ekonomisi en çok gelişmiş adalardan biridir. Şeker ihracatı ve turizm endüstrisi ülkeye döviz getiren başlıca sektörlerdir. Şeker üretimi sanayi etkinliğinin 3'te 1'ini kapsamaktadır. Her yıl içlerinde Amerikalıların da bulunduğu yaklaşık 300,000 turist ülkeyi ziyaret etmektedir.Fiji, 1960 ve 1970'lerde hızlı bir büyüme periyodu geçirmesine rağmen 1980'lerde durgunlaşma görülmüştür. Başlıca gelir kaynağı turizm ve şeker endüstrisidir. Fiji'deki en yüksek bina, on dört katlı Rezerv Bankası binasıdır. İletişim Kullanılan telefon hatları: 72.000 (1997) Radyo yayın istasyonları: AM 13, FM 40, kısa dalga 0 (1998) Radyolar: 500.000 (1997) Televizyonlar: 21.000 (1997) İnternet servis sağlayıcıları: 2 (2000) İnternet kullanıcıları: 7.500 (2000) Demografi Mültecî oranı: -3.45 mülteci/1,000 nüfus (2001 tahmini) Bebek ölüm oranı: 14.08 ölüm/1,000 doğan bebek (2001 tahmini) Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 69.2 yıl Erkeklerde: 66.74 yıl Kadınlarda: 71.79 yıl (2004 tahmini) Ortalama çocuk sayısı: 2.86 çocuk/1 kadın (2001 tahmini) HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.1 (2003 tahmini) Ulus: Fijili Nüfusun etnik dağılımı: Fijili %51, Hint %44, Avrupalı, diğer Pasifik adaları kökenli, Çinli ve diğer %5 (1998 verileri) Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler Toplam nüfusta: %93.7 Erkekler: %95.5 Kadınlar: %91.9 (2003 tahmini) Din Hristiyan %52, Hindu %38, Müslüman %8, diğer %2 (1986) Diller: İngilizce (resmî dil), Fiji dili, Fiji Hintçesi (Resmen, Fiji Hintçesi Hindustani olarak adlandırılır.) Kaynakça Kategori:Melanezya Kategori:Cumhuriyetler Kategori:1970'te kurulan bölgeler ve ülkeler Kategori:Eski Britanya kolonileri Kategori:İngiliz Milletler Topluluğu üyesi ülkeler Kategori:Birleşmiş Milletler üyesi ülkeler