Dionysios Filozof (Yunanca: Διονύσιος ο Φιλόσοφος, Filozof Dionysios) ya da düşmanlarının ona taktığı soyadıyla Skilozof (Yunanca: Διονύσιος ο Σκυλόσοφος; köpek anlamına gelen σκύλος/skylos ile birleştirilerek), 1541-1611 arasında yaşamış ve İspanya'nın desteğiyle Teselya ve Yanya'da Osmanlı İmparatorluğu'na karşı iki çiftçi isyanı başlatmış bir Rum papazdır. Osmanlı'nın Yunanistan'ı yönettiği dönem boyunca Osmanlı aleyhine devrimci komplolar düzenleyen Rum Ortodoks Kilisesi'nin en önemli papazlarından birisi sayılır. İlk yılları [[Dosya:20140415_ioannina494.JPG|küçükresim| Yanya'da bir büstü.]] Dionysios, 1541'de Rumeli Eyaleti'ndeki Aydonat'ta doğdu. Kökeni Epir bölgesine dayanan bir Yunandı. Genç yaşta Yanya bölgesindeki Dihuni'de keşiş oldu. 15 yaşında Padua'ya tıp, felsefe, filoloji, mantık, astronomi ve şiir dersleri almak için geldi. Filozof adını bu yüzden almıştır. 1582'de İstanbul'da yaşadı ve 1592'de Larisa ve Tırhala'nın metropolit papazı şeçildi. Astroloji, falcılık ve cinlerle iletişim kurma türünden eylemlere giriştiği sebebiyle İstanbul Rum Ortodoks Patrikhanesi tarafından azledildi. İsyanlar Dionysios, 1600'de Agrafa bölgesinde bir çiftçi isyanına önderlik etti. İsyana teşvik eden nutukları ve ilgili bağış toplama faaliyetleri sebebiyle Larisa metropolit papazlığından alınıp daha alt bir kademeye getirildi. Ardından bir köylü ordusunu ödemeye yetecek kadar fon biriktirdiği ve Papa'yla irtibata geçmeye çalıştığı Venedik Cumhuriyeti'ne gitti. Yunanistan'a döndükten sonra Sesprotya bölgesindeki Dihuni'de bulunan Aya Dimitri Manastırı'nı karargahı yaptı. Civar köyleri bir keşiş olarak dolaşarak 700 kişilik bir ordu topladı. Basit silahlar kuşanmış ordusu, bölgedeki küçük Osmanlı garnizonlarına sürpriz saldırılar gerçekleştirerek başarılı oldu. Bu başarılarından cesaret edinip ordusunu 11 Eylül 1611'de Yanya'ya yönlendirdi. Şehir sakinleri silahlı adamlar ve yangınlar görünce o kadar şaşırdılar ki dövüşün amacını bilmeyerek o hengamede birbirlerine düştüler. Dionysios'un Yanya'daki bu ikinci isyanı, Aslan Paşa önderliğindeki Osmanlı garnizonu tarafından bastırılarak başarısızlıkla sonuçlanmıştır. Yanya’daki Aslan Paşa camii bu olayın anısına, onun adına yaptırılmıştır. Ölümü Dionysios, kaçarak bir gölün yanındaki bir mağaraya saklanmasına rağmen yakalandı. Osman Paşa'nın önüne çıkartıldığında şu meşhur sözlerini sarf etmiştir: "Halkı sizin işkencelerinizden ve zulmünüzden kurtarmak için savaştım". 1611 Eylülünde Osmanlılar, gözaltına aldıkları Dionysios Filozof’a işkence edip, diri diri derisini yüzdüler. Derisi samanla doldurularak ibreti alem olsun diye şehirde sergilendi ve adı "Filozof" yerine "Skilozof" (skylos "köpek" demek) yapıldı. Bu ad, muhtemelen baş düşmanlarından, Patrikliğe ve Osmanlı'ya sadık bir başka keşiş olan Moralı Maksimus tarafından bulundu. Yunan nüfus, Yanya Kalesi içerisindeki evlerinden çıkartıldı ve ayrıcalıklarını yitirdi. Adını şehrin koruyucu azizinden alan, Jüstinyen döneminden kalma eski Aya Yanni Kilisesi yıkıldı ve keşişleri öldürüldü. 1681'de eski kilisenin yerine, isyanı bastıran garnizon komutanının başarısı anısına Aslan Paşa Camisi adındaki cami yaptırıldı. Kaynakça O Larisses-Trikkes Dinysios II Philosophos o hleuastikos epikletheis "Skylosophos", "Epirotika Chronika". nr. 8, 1933 “Εthnic and Religious Composition of Ottoman Thesprotia in the 15th to 17th centuries” (with M. Oğuz and F. Yaşar), in : B. Forsén & E. Tikkala (eds.), Thesprotia Expedition II. Environment and Settlement Patterns, Helsinki 2011, 347-389 L. Vranoussis, Dionysos Skylosophos Revoltes et demarches pour la liberation de la Grice (1598-1611) dans le cadre d'une croisade Dionysius the Philosopher, Metropolitan of Larissa- Analytical Biography (Ta Nea, 17 August 2000). Vrellis, Paul. "Wax Effigy of Dionyisus in the Vrellis Museum". Άλφασταρ Ελλάς Α.Ε. 1998–1999. Retrieved on September 12, 2008. "Γεννήθηκε στα μέρη της Παραμυθιάς και πολύ νέος έγινε καλόγερος στο Διχούνι. Αργότερα σπούδασε στα μεγάλα Ευρωπαϊκά κέντρα της εποχής (Βενετία, Πάδοβα) φιλοσοφία, φιλολογία και ιατρική. Συνέχισε τις σπουδές του στην Κωνσταντινούπολη με λογική, ποίηση, γραμματική και αστρονομία, μέχρι τα 34 χρόνια του. Με τα δύο αγροτικά κινήματα που έκανε - το 1600 και 1611, έδωσε στο ραγιά φως και πίστη για ξεσηκωμό. Τον έπιασαν οι Τούρκοι (με προδοσία), κάτω από το τζαμί του κάστρου των Γιαννίνων και τον έγδαραν ζωντανό - σε ηλικία 70 χρόνων. Προηγουμένως, όταν τον παρουσίασαν στον Οσμάν πασά, είπε άφοβα: "πολέμησα για να ελευθερώσω τον λαό από τα βάσανα και την τυραννία σας". Ένα μέρος της σπηλιάς όπου μαρτύρησε θέλησα ν' αποδώσω. Για την φυσιογνωμία του, μελέτησα μια μικρογραφία χειρόγραφου που βρέθηκε στην μονή Προδρόμου Σερρών, καθώς και πολλές περιγραφές βιογράφων του. Τον απεικονίζω στα 3/4 της πρώτης ώρας από τις 5 ώρες που κράτησε το μαρτύριό του. Δείχνω την προσφορά του αγώνα του προς εμάς, με το ματωμένο δεξί μισάνοιχτο χέρι του. Στο πρόσωπό του έδωσα την έκφραση του πόνου και της καρτερικότητας. Αντίθετα χαρακτήρισα τους δύο δήμιους - έκφραση μίσους και εκδίκησης." Kotzageorgis, Phokion. "VI. Ottoman Macedonia (late 14th–late 17th century) " Dış bağlantılar Μαξίμου ιερομονάχου του Πελοποννησίου λόγος στηλιτευτικός κατά Διονυσίου του επικληθέντος Σκυλοσόφου και των συναποστησάντων αυτώ εις Ιωάννινα εν έτει 1611 (Polemic of Maximus the Peloponnesian against Dionysius) Kategori:Osmanlı isyancılar Kategori:Osmanlı Rumları Kategori:Yunan işkence kurbanları Kategori:İdam edilmiş Yunanlar Kategori:1611 yılında ölenler Kategori:1560'larda doğanlar Kategori
erisi yüzülerek idam edilmiş kişiler
erisi yüzülerek idam edilmiş kişiler