Finlandiya-NATO ilişkileri

bullvar_katip · 27 Mayıs 2024

küçükresim| NATO'ya katılımın ardından Finlandiya Dışişleri Bakanlığı önünde Finlandiya ve NATO bayrakları, 4 Nisan 2023 [[Dosya:Valtioneuvoston_istunto_ja_tasavallan_presidentin_esittely_17.5.2022.jpg|küçükresim| Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, Finlandiya'nın 2022'de NATO üyeliği başvurusunu imzaladı]] [[Dosya:Kamala_Harris_joined_President_Biden_welcoming_Sweden_and_Finland_on_their_NATO_application_(1).jpg|küçükresim| ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris ve Başkan Joe Biden, Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö ve İsveç Başbakanı Magdalena Andersson ile Washington'da İsveç ve Finlandiya'nın NATO başvurularını tartışıyorlar.]] Finlandiya Cumhuriyeti, 4 Nisan 2023'te Kuzey Atlantik Antlaşması Örgütü'ne (NATO) üye oldu. Finlandiya, Barış için Ortaklık programına katıldığı 1994 yılından bu yana NATO ile resmi ilişkilere sahiptir ve 1995 yılından bu yana üyelik açısından NATO ile büyük ölçüde örtüşen Avrupa Birliği (AB) üyesidir. Finlandiya, Rusya ile çoğu zaman karmaşık olan ilişkileri karşısında tarihsel olarak bir tarafsızlık konumunu korumuştur Üyelik olasılığı, Soğuk Savaş'ın sona ermesinin ardından ülkede tartışma konusu haline geldi ve Rusya'nın Ukrayna'yı işgal etmesinin ardından ülke, 18 Mayıs 2022'de NATO'ya katılmak için resmen başvurdu. 5 Temmuz 2022'de NATO, Finlandiya'nın ittifaka katılması için katılım protokolünü imzaladı. Eylül ayının sonunda, 30 NATO üye devletinden 28'i katılım protokolünü onayladı, geri kalan ikisi, her ikisi de Nisan 2023'ün başlarında onaylayacak olan Macaristan ve Türkiye idi. Finlandiya resmen 4'te NATO üyesi olduNisan 2023'te planlanmış bir zirve sırasında, anlaşma tarihindeki en hızlı katılım sürecini sonuçlandırdı. Finlandiya'nın Rusya ile 1.340 km'lik (832 mil) bir sınırı vardır ve bu sınır, NATO'nun Rusya ile olan sınırını iki katından fazladır. Tarih Finlandiya , İkinci Dünya Savaşı'nın sonunda, Devam Savaşı'nda Sovyetler Birliği'ne karşı müttefik olduğu Almanya ile bağlarını kesmek zorunda kaldı. Savaşın ardından dış politika, Finlandiya'nın Komünist Sovyetler Birliği'nin yanında bağımsız, egemen, demokratik ve kapitalist bir devlet olarak hayatta kalmasını sağlamayı amaçlayan Paasikivi-Kekkonen doktrini tarafından yönlendirildi. Bu, doğu komşusuyla savaştan kaçınmak için Sovyetler Birliği ile yeterince iyi ilişkiler sürdürerek başarılacaktı Finlandiya hükümeti, Sovyet baskısı nedeniyle Marshall Planı kapsamında ABD'den gelen dış yardımı reddetti. Kısa bir süre sonra Finlandiya ile Sovyetler Birliği arasında YYA Antlaşması imzalandı Soğuk Savaş, Finlandiya'nın iç işlerinde sözde bağımsızlığını koruduğu, dış politikasının ise Sovyetler Birliği'nin dış politikasıyla çatışmalardan kaçınmakla sınırlı olduğu Finlandiyalaşma ile işaretlendi Sonuç olarak, büyük güç çatışmalarının dışında kalmak için tarafsız bir duruş sergiledi ve NATO'ya, Avrupa Topluluklarına veya savaşın ardından Batılı demokratik devletler tarafından kurulan diğer kurumlara ve Sovyet önderliğindeki Varşova Paktı'na katılmaktan kaçındı. Soğuk Savaş'ın zirvesinde, Finlandiya hükümeti herhangi bir potansiyel işgal için güçlü bir caydırıcılık sağlamak amacıyla savunma yeteneklerini artırmak için bilinçli bir çaba sarf etti. 1968'den itibaren Finlandiya hükümeti, potansiyel bir saldırganlığı geciktirmek ve yıpratmak için geniş arazi alanlarının kullanılmasını gerektiren bölgesel savunma doktrinini benimsedi. Bu, kriz zamanlarında toplumun tüm kaynaklarının ulusal savunma için kullanılmasını gerektiren topyekun savunma kavramıyla tamamlandı. Katılmadan önce işbirliği NATO'ya katılmadan önce Finlandiya, Barış için Ortaklık programının neredeyse tüm alt alanlarına katıldı ve hem Afganistan hem de Kosova misyonlarına barış gücü sağladı. Finlandiya hükümetinin 1997 tarihli savunma raporu, PfP konsepti doğrultusunda uluslararası kriz yönetimini desteklemek için birlikte çalışabilirliğin geliştirilmesini güçlü bir şekilde savundu. 1998–2008 savunma programı, Mayıs 1997'de kuzey Norveç'teki "PfP Ruhu" eğitiminde başladı. Finlandiya, NATO ile yakın ilişkilerini sürdürdü ve üyelerinden F-35 Lightning II uçağı da dahil olmak üzere askeri teçhizat satın aldı Finlandiya ciddi bir şekilde üyelik peşinde koşmadan önce, yeni tedarik edilen ekipmanın NATO standartlarını karşılaması gerekiyordu. Silahların NATO ile uzun süredir devam eden işbirliğine rağmen, katılımdan sonra, kullanım ömrünün sonuna kadar hizmet dışı bırakılmayacak olan RK 62 saldırı tüfeği gibi uyumlu olmayan malzemeleri elinde tuttu. Eylül 2014'te imzalanan anlaşma, NATO ve Finlandiya'nın Finlandiya topraklarında ortak tatbikatlar yapmasına ve "afetler, aksamalar ve güvenlik tehditleri" gibi durumlarda NATO üyelerinden yardım alınmasına izin veriyor. Bu nedenle, Finlandiya (ve İsveç) 2015 yılında NATO liderliğindeki Arktik Mücadele Tatbikatına katıldı. Üyelik Tarih 1988-1991 yılları arasında Sovyetler Birliği'nin dağılmasının ardından Finlandiya'nın bağımsızlığına yönelik tehdit azaldı NATO, yeni üyelerin kabulüne yönelik açık kapı politikasını vurguladı ve birçok eski Doğu Bloku ve Sovyet sonrası devlet 1990'larda ve 2000'lerde ittifaka katıldı. Sonraki hükümetler aracılığıyla Finlandiya'nın tutumu, NATO'ya katılmanın gereksiz olduğu ve bağımsız bir savunma politikasının sürdürülmesinin tercih edildiği, ancak koşullar değişirse ülkenin NATO'ya katılma seçeneğini kullanma hakkına sahip olduğu yönündeydi. Bir ittifaka katılma seçeneğini etkili bir şekilde kullanmanın önündeki engelleri kaldırmak (örneğin, birlikte çalışabilirliği artırarak) bu politikanın bir parçasıdır. Ülke bu dönemde tarafsızlıktan uzaklaştı ve 1995'te Ortak Dış ve Güvenlik Politikasını benimsemeyi gerektiren Avrupa Birliği'ne katıldı. [[Dosya

residentti_Sauli_Niinistö_ja_pääministeri_Sanna_Marinin_tiedotustilaisuus_15.5.2022_(52073724707).jpg|küçükresim| Başbakan Sanna Marin ve Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, 15 Mayıs 2022'de Finlandiya'nın NATO'ya başvurma niyetini açıklayan basın toplantısında.]] Ocak 2022'de Başbakan Sanna Marin, Finlandiya'nın NATO üyeliğine başvurma seçeneğini saklı tuttuğunu söyledi, ancak başbakan olarak görev yaptığı süre boyunca bunun "pek olası olmadığını" söyledi. 24 Şubat 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgaline yanıt olarak, Finlandiya'nın "şu anda acil bir askeri tehditle karşı karşıya olmadığı" halde NATO'ya katılmanın hala bir olasılık olduğunu yineledi ve "Finlandiya'daki NATO üyeliği konusundaki tartışmanın değişeceğini" belirtti. 25'teŞubat ayında, bir Rusya Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, Finlandiya ve İsveç'i NATO'ya katılmaya çalışırlarsa "askeri ve siyasi sonuçlarla" tehdit etti Her iki ülke de acil NATO zirvesine NATO'nun Barış için Ortaklık üyesi olarak katılmıştı ve her ikisi de işgali kınamış ve Ukrayna'ya yardım sağlamıştı. 1Mart 2022'de NATO'ya tam üye olmak için başvuru yapılıp yapılmayacağını görüşmek üzere Başbakan Sanna Marin, "böylesine önemli bir sorunun etraflıca ele alınması gerektiğini" söyleyerek konuyla ilgili henüz bir karar verilmediğini belirtti. İşgalin ardından yapılan kamuoyu yoklamaları, Finliler arasında NATO'ya katılmaya yönelik desteğin açık bir çoğunluk ile eşi benzeri görülmemiş bir şekilde arttığını gösterdi. Konuyla ilgili birkaç vatandaş inisiyatifi gerekli 50.000 imzayı aldı ve Finlandiya Parlamentosu'nun konuyu değerlendirmesini gerektirdi. Başkan Niinistö, anketi bir başvuru için yeterli halk desteğini göstermek olarak nitelendirdi. Başbakan Marin, karar sürecinin ilkbaharda ve "aylar değil, haftalar" içinde sonuçlandırılması gerektiğini öne sürdü. NATO görüşü NATO sürekli olarak " açık kapı politikasını " sürdürmüştür Genel Sekreter Jens Stoltenberg, üye devletlerin "Finlandiya'yı NATO üyesi olarak sıcak bir şekilde karşılayacağını" bekliyordu. Finlandiya'yı NATO'ya davet etme kararının, onay sürecinde ona siyasi koruma sağlayacağını da söyledi. Ülkenin askeri kabiliyetini ve demokratik bir toplum olarak kalma taahhüdünü varlık olarak tanımlayarak "Finlandiya üyeliğinin NATO'yu daha güçlü hale getireceğini" söyledi. Yabancı görüş alt=A simple white fence with a red and yellow gate behind it set across a dirt path in a green forest.|küçükresim|Finlandiya ve Rusya arasındaki sınır yaklaşık 1.340km (833mil) uzunluğundadır. [[Dosya:Nuijamaa_border_crossing_2017_03_(cropped).jpg|küçükresim| Eylül 2017'de Güney Karelya, Lappeenranta, Nuijamaa'daki Nuijamaa Sınır Kapısında Finlandiya tarafındaki araba trafiği]] 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden ve Finlandiya'nın NATO'ya katılmaya yönelik pozisyonlarındaki radikal değişimden sonra, Maria Zakharova ve Dmitry Medvedev, NATO'ya katılmanın Finlandiya için nükleer silahların konuşlandırılması da dahil olmak üzere sonuçları olacağı konusunda uyardılar; Rus İzvestia gazetesi, Finlandiya'nın Saimaa kanalı üzerindeki kira kontratının feshedilebileceğini bildirdi. Rusya, İskandinav ülkesinin tedarikçi Gazprom'a ruble olarak ödemeyi reddetmesinin ardından komşu Finlandiya'ya doğal gaz sağlamayı durdurdu Rusya'nın İskandinav pazarına elektrik ihraç eden lider kuruluşu RAO Nordic, ödeme gecikmeleri nedeniyle Finlandiya'ya elektrik arzını kesme kararı aldığını açıkladı. Avrupa Birliği, Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliğine desteğini açıkladı. Hırvatistan cumhurbaşkanı Zoran Milanović, komşu Bosna-Hersek'te seçim reformu önlemleri uygulanana kadar ülkesinin Finlandiya'nın üyeliğinin onaylanmasını engellemesi gerektiğini belirtti, ancak Dışişleri Bakanı hükümetin herhangi bir başvuruya desteğini ifade etti. Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya katılmasına karşı olduğunu dile getirerek, iki ülkenin Kürt militan grupları da dahil olmak üzere, Kürdistan İşçi Partisi (PKK), Kürdistan Topluluklar Birliği (KCK), Demokratik Birlik Partisi (Suriye) (PYD) ve Halk Savunma Birlikleri (YPG) ile başarısızla sonuçlanan, 15 Temmuz Darbe Girişimini planlamakla suçlanan ABD merkezli Müslüman din adamı Fethullah Gülen'in destekçileri ɡibi terör örgütleri olarak sınıflandırdığı gruplara izin vermesi durumunda Türkiye'nin başvurularını desteklemesinin "imkansız" olacağını söyledi. Türkiye, İskandinav ülkelerinden PKK üyesi olduğu iddia edilenlerin iadesini talep etti ve Finlandiya ve İsveç hükümetleri tarafından 2019'da Türkiye'nin YPG'ye karşı kuzeydoğu Suriye'ye yönelik saldırısına yanıt olarak uyguladığı silah ambargosunun kaldırılmasını talep etti. Türkiye'nin Kürt ve diğer siyasi muhaliflerin iadesi talepleri, Türkiye'nin zayıf insan hakları sicili ve Türkiye'deki Kürt azınlığa yönelik baskı nedeniyle Kürt aktivistler ve bazı insan hakları örgütleri tarafından düşmanlıkla karşılandı. 17 Mayıs 2022'de Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Türkiye'yi Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliğini onaylamaya çağırdı. 18 Mayıs 2022'de Türkiye, Finlandiya ve İsveç'in NATO üyelik müzakerelerine başlamasını hızla engelledi. 19 Mayıs 2022'de Finlandiya ve İsveç, Türkiye'nin güvenlik endişelerini giderebileceklerini açıkladılar. Aynı gün Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö ve eski İsveç Başbakanı Magdalena Andersson, Türkiye ile her zaman müzakerelere hazır olduklarını ve terörü her zaman kınadıklarını açıkladılar. 21 Mayıs 2022'de Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile yaptığı telefon görüşmesinin ardından Finlandiya'nın Türkiye ile NATO üyeliği konusunda diyaloğa hazır olduğunu ve terörü her zaman kınadığını belirtti. Mart 2023'te Jens Stoltenberg, Macaristan ve Türkiye'nin Temmuz zirvesine kadar Finlandiya ve İsveç'in katılımını tamamlaması için baskı yaptı. Macaristan'dan Orban Mart ayında, kendisinin ve partisi Fidesz'in Finlandiya ve İsveç'in NATO üyeliğini desteklerken, AB'nin Macaristan'a yönelik fonları dondurmasına hukuk devleti ve yolsuzluk endişeleri nedeniyle karşı çıktığını belirtmişti. Orban, "Macaristan hakkında, Macaristan'da hukukun üstünlüğü, demokrasi, buradaki yaşam hakkında apaçık yalanlar yayarken bizden kendilerini kabul etmemizi istemeleri doğru değil" dedi. Konuyu görüşmek üzere her iki ülkeye bir Macar heyeti gönderildi. Finlandiya, İsveç ve Türkiye üçlü memorandum toplantısının üçüncü toplantısı 9 Mart 2023 tarihinde yapıldı. Finlandiya, İsveç ve Türkiye arasındaki üçlü memorandumun dördüncü toplantısı 14 Haziran 2023'te Türkiye'nin başkenti Ankara'da yapıldı. 15 Mart 2023'te Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, Türkiye'nin Finlandiya'nın başvurusu hakkında bir karar verdiğini ve kendisini Cumhurbaşkanı Erdoğan ile Ankara'da görüşmeye davet ettiğini duyurdu ve hem Erdoğan hem de Türk yetkililer Finlandiya'nın başvurusunun onaylanacağını belirtti. Türk yetkililer, Finlandiya'nın başvurusunun Türkiye genel seçimlerinden önce Nisan ayı ortasında onaylanmasının "büyük olasılıkla" olduğunu belirtti. Türk yetkililer, Finlandiya'nın teklifinin İsveç'ten bağımsız olarak onaylanacağını da belirtti. Erdoğan, 17 Mart'ta Finlandiya'nın askeri ittifaka katılmasına karşı muhalefetini bırakacağını kamuoyuna duyurdu ve Finlandiya'nın NATO'ya girişinin 2023 Türkiye genel seçimlerinden önce onaylanmasını resmileştirme hedefini belirtti. Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, 10 Mayıs 2023'te Alman Tagesspiegel dergisine verdiği röportajda, Türkiye'nin YPG'yi terör örgütü olarak gördüğünü ancak Finlandiya'nın terör örgütü olarak görmediğini belirtti. [[Dosya:Sanna_Marin,_Kamala_Harris_and_Ulf_Kristersson_at_MSC_2023_(cropped).jpg|küçükresim| Soldan sağa: Finlandiya başbakanı Sanna Marin, ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris ve İsveç başbakanı Ulf Kristersson 59. Münih Güvenlik Konferansı'nda]] Finlandiya'dan Marin, başlangıçta "Finlandiya ve İsveç'in NATO'ya el ele katılmasının bizim için çok önemli olduğunu" belirtmiş olsa da, Türkiye İsveç ile ilgili endişelerini dile getirmeye devam ederken ve Finlandiya'da Nisan ayında yapılacak seçimler nedeniyle Finlandiya hükümeti ilerlemeye karar verdi. 1 Mart 2023'te Finlandiya Parlamentosu, Finlandiya'nın NATO'ya katılımını 184 lehte ve 7 aleyhte oyla onayladı. 23 Mart 2023'te Finlandiya Cumhurbaşkanı Sauli Niinistö, Finlandiya onayını imzalayarak cumhurbaşkanlığı onayını verdi 17 Mart 2023'te, Macaristan yasama meclisinin Finlandiya'nın NATO üyeliğinin 27 Mart 2023'te onaylanmasını oylayacağı ve iktidar partisi Fidesz'in parlamenterlerinin Finlandiya'nın NATO'ya katılımını oybirliğiyle destekleyeceği açıklandı. 27 Mart 2023'te Macaristan parlamentosu Finlandiya'nın teklifini onayladı. 31 Mart 2023'te Türk parlamentosu Finlandiya'nın NATO'ya katılımını onaylayarak ittifaka katılma yolunu açtı. 1 Nisan 2023'te Erdoğan, Türk parlamentosunun Finlandiya'nın NATO üyeliğini onaylama kararını resmen imzaladı ve onayladı. Finlandiya, NATO'yu kuran Kuzey Atlantik Antlaşması'nın imzalanmasından tam 74 yıl sonra, 4 Nisan 2023'te ittifakın resmi üyesi oldu. Finlandiya bayrağı Brüksel'deki NATO karargahında, Mons'taki SHAPE'de ve Norfolk, Virginia'daki JFC-NF karargahında Finlandiya milli marşı çalınırken aynı anda göndere çekildi. Finlandiya'nın üyeliğine tepki gösteren Rusya, NATO'nun Finlandiya'ya asker göndermesi halinde Finlandiya-Rusya sınırı boyunca kuvvetlerini artıracağını söyledi. Stoltenberg, Finlandiya hükümetinin izni olmadan Finlandiya'da konuşlanmış hiçbir NATO askeri olmayacağını söyledi. Finlandiya'nın NATO'ya katılımına ilişkin resmi törenin hemen ardından Finlandiya Dışişleri Bakanı Pekka Haavisto, Finlandiya'nın İsveç'in örgüte katılımını onayladığını bildirdi. Ayrıca bakınız Finlandiya'nın dış ilişkileri NATO'nun dış ilişkileri NATO'nun Genişlemesi Barış İçin Ortaklık Avrupa Birliği-NATO ilişkileri Finlandiya-İsveç ilişkileri Avusturya-NATO ilişkileri İsveç-NATO ilişkileri Kaynakça Kategori:NATO'nun ilişkileri Kategori:Finlandiya'nın dış ilişkileri Kategori:İncelenmemiş çeviri içeren sayfalar

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Finlandiya-NATO ilişkileri

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi