Francis Galton

bullvar_katip · 27 Mayıs 2024

sağ|küçükresim|Sir Francis Galton. Francis Galton (16 Şubat 1822; Sparkbrook, Birmingham - 17 Ocak 1911; Haslemere, Surrey), Kraliçe Victoria çağında yaşamış çok yönlü bir İngiliz bilim insanıdır. Seçkin uğraş gösterdigi alanlar arasında coğrafi seyahatler ve keşifler, coğrafya, meteoroloji, psikoloji (özellikle psikometri), kriminoloji, (proto-) genetik bilim, öjenik ve istatistik sayılabilir. Galton kutusunun mucididir. 340'dan fazla makale ve kitap yayınlamıştır. Yaşamı 1909'da kendisine Sir (şövalye) unvanı verilmiştir. Galton denildiğinde akla gelen ilk şey, öjenik olarak adlandırılan ve Amerika'da binlerce siyahinin kısırlaştırma deneyiyle sonuçlanan üstün gen teorisidir. Seçici yetiştirme yoluyla insan popülasyonunu iyileştirmeye yönelik bu modern proje fikri ilk olarak Francis Galton tarafından geliştirildi ve başlangıçta Darwinizm'den ve onun doğal seçilim teorisinden ilham aldı. Galton, üvey kuzeni Charles Darwin'in bitki ve hayvan türlerinin gelişimini açıklamaya çalışan evrim teorisini okumuş ve bunu insanlara uygulamak istemiştir. Galton, biyografik araştırmalarına dayanarak, arzu edilen insan niteliklerinin kalıtsal özellikler olduğuna inanıyordu, ancak Darwin, teorisinin bu şekilde detaylandırılmasına şiddetle karşı çıkıyordu. 1883'te, Darwin'in ölümünden bir yıl sonra, Galton araştırmasına bir isim verdi: öjeni. Genetiğin tanıtılmasıyla öjeni, insan karakterinin tamamen veya büyük ölçüde genlerden kaynaklandığı, eğitim veya yaşam koşullarından etkilenmediği inancı olan genetik determinizm ile ilişkilendirildi. İlk genetikçilerin çoğu Darwinci değildi ve genetik determinizme dayalı öjeni politikaları için evrim teorisine ihtiyaç yoktu. Öjeni, yakın tarihi boyunca tartışmalı olmaya devam etti. Bu arada öjenizmin Amerika’daki yankıları Galton'un ölümünden yıllar sonra bile resmi bir karşılık bulmuştur. 1924 Virginia Kısırlaştırma Yasası uyarınca 1924-1979 yılları arasında 7000’den fazla insan kısırlaştırılmıştır. Bunun gibi birçok eyalette kısırlaştırma yasası (sterilization act) adıyla çıkan yasalarda kısırlaştırmalar yapılmıştır. Birçok Amerikan başkanı tarafından desteklenen öjenizm, Rockefeller gibi zengin aileler tarafından finanse edilmiştir. John David Rockefeller da, BM Tarım ve Gıda Organizasyonu 2. McDougall Konferansında “Bana göre nüfus kontrolü günümüzde atom silahlarının kontrolünden sonra ikinci en büyük önceliğimizdir.” şeklinde bir cümle sarf etmiştir. Kaynakça Dış bağlantılar Biyografyasi ve bibliyografya. Sanal laboratuvar Max Planck Bilimler Tarihi Enstitusu. Galton'un Tum eserleri Kategori:19. yüzyılda İngilizler Kategori:İngiliz antropologlar Kategori:İngiliz kâşifler Kategori:İngiliz coğrafyacılar Kategori:İngiliz mucitler Kategori:İngiliz meteorologlar Kategori:Evrimsel biyologlar Kategori:Antropometri Kategori:Afrika kâşifleri Kategori:Royal Society üyeleri Kategori:King's College London'da öğrenim görenler Kategori:Trinity College'da öğrenim görenler Kategori:1822 doğumlular Kategori:1911 yılında ölenler Kategori

arwin-Wedgwood ailesi Kategori:İngiliz psikologlar Kategori:İngiliz istatistikçiler

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Francis Galton

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi