Fraunhofer çizgileri

[bullvar_katip]

küçükresim|sağ|upright=1.45|Gözle görülen Fraunhofer hatlarının güneş tayfı. küçükresim|sağ|upright=1.45|Mavi gökyüzü tayfı. Dalışlar Fraunhofer çizgilerinin dalgaboylarıdır. Fizikte Fraunhofer çizgileri ismini Alman fizikçi Joseph Von Fraunhofer'dan alan tayfsal çizgiler grubudur.(1787-1826) Çizgiler ilk olarak güneşin soğurum çizgilerinin optik tayfında gözlemlenmiştir. Keşfi 1802'de İngiliz Kimyacı William Hyde karanlık çizgilerin tayfındaki varlığını ilk kez not etmiştir. 1814'te Fraunhofer bu çizgileri ilkinden bağımsız olarak tekrar keşfetti ve bu çizgilerin dalgaboyları ile ilgili dikkatli ölçümler ve sistematik çalışmalar yapmaya başladı. Temelde 570 farklı çizgiyi haritalandırdı ve en temel olanları A'dan K'ya harflendirdi, daha zayıf olanlara ise diğer harfleri verdi. Güneşin modern gözlemleri bu çizgilerin binlercesini tespit edebilir. 45 yıl sonra Kirchoff ve Bunsen bazı Fraunhofer çizgilerine ısıtılmış element tayflarının yayım çizgilerinde rastladılar. Kimyasal elementlerin güneş atmosferinde soğurulmasının sebep olduğu güneş tayfındaki karanlık çizgiler doğru bir şekilde türetilmiştir. Dünya atmosferindeki oksijenin soğurulmasından kaynaklı bazı çizgiler dünyasal çizgiler olarak tanımlanmıştır. Kaynakça Fraunhofer çizgileri tipik izgesel soğurum çizgileridir. Ne zaman soğuk bir gaz bir fotonun geniş izgesel kaynağı ile belirleyici arasında ise bu karanlık Çizgiler üretilir. Bu durumda, soğurulan foton olarak görülen yüklü foton tekrarsızlığındaki ışığın yoğunluk azalışından dolayı orijinalinden farklı yönlerde tekrar saçılır. Bu da soğurum çizgilerinin oluşmasına neden olur. Belirleyiciye doğru ilerleyen ilk ışığın tam tekrarsızlığından dolayı ışığa dönüşür ya da tekrar yayılır. Zıt olarak, eğer ki belirleyici parlayan gazdan direkt olarak yayılan fotonları görürse, belirleyici genellikle sıcak gazdaki atomların nicem yayım işlemlerinden kaynaklı yayılan tam tekrarsızlıklı fotonları görür ve bu da yayım çizgilerini oluşturur. Güneşte Fraunhofer çizgileri dış yüzeydeki gazlardan görülür. Bu gazla oldukça soğuktur ve oluştukları elementin yayım çizgilerini direkt olarak üretirler. İsimlendirme Fraunhofer çizgileri ve elementleri tabloda verilmiştir: C,F,G ve h Fraunhofer hatları hidrojen atomu yayım çizgilerinin Balmer serilerindeki alfa, beta, gama ve delta hatlarına denk gelmektedir. D harfi ile isimlendilen D ve D hatları çok iyi bilinen sodyum çiftleridir. Dalgaboyları 589.29nm 'dir. Bu çiftin tarihsel isimlendirmesi artık yapışmıştır ve diğer alkali atomların temel halleri ile ilk ayrılmış halleri arasındaki geçişlere de verilmektedir. D1 ve D2 hatları uyarılmış hallerinin bilinen hassas yapılarını temsil eder. Bu alkalinin uyarılmış durumu hal değişimi P-durumunda olduğu için kafa karıştırıcı olabilir ve daha yüksek D-durumlarıyla karıştırılmamalıdırlar. Literatürde bazı hat isimlerinde anlaşmazlıklar vardır. Örneğin Fraunhofer d-hattı 466.814nm 'deki camgöbeği demir hattını temsil ederken, 587.5618nm 'deki D olarak etiketlenen sarı helyum hattını da temsil edebilir. Benzer olarak e-hattı içinde bir ikilik durumu söz konusudur, hem demiri hem de helyumu temsil edebilir. Bu ikiliği engellemek için hattın başına temsil ettiği elementin de ismi eklenir. Örneğin Demir e-hattı ve Helyum d-hattı gibi. İyi tanımlanmış dalgaboylarından dolayı Fraunhofer çizgiler optik malzemelerin kırılma indisleri ve dağınıklıklarını belirlemek için kullanılır. Ayrıca bakınız Abbe sayısı Güneş astronomisi tarih cetveli Tayf analizi Kaynakça Dış bağlantılar Jrank Bilim Kategori:Atom fiziği Kategori:Tayfölçüm Kategori:Astrokimya