Fula dili

[bullvar_katip]

Fula , Fulani veya Fulah<ref name="ISO 639-2/RA"><ref name="ISO 639-3/RA"> (Fula: Fulfulde, Pulaar, Pular; ), Batı ve Orta Afrika'da 20 ülkeye yayılan bir süreklilik içinde çeşitli lehçeler olarak konuşulan bir dildir. Terminoloji Fula halkına olduğu gibi, dile uygulanan birkaç isim vardır. Bu dile Pulaar, Pular veya batıda Fulfude olarak duyabilirsiniz. Morfoloji Fula, sözel, isim ve değiştirici kelimelerin türetildiği, verbo-nominal köklere dayanır. Anlamı değiştirmek için (bazen kök ve çekişsel son arasında geldikçe yanlış olarak adlandırılan infix'ler olarak adlandırılan) sonekler kullanır. Bu eklerin çoğu, Fula'da edatların İngilizce olarak yapıldığı gibi aynı amaçlara hizmet eder. İsim sınıfları Ses Fula'daki fiiller genellikle 3 seste sınıflandırılır: aktif, orta ve pasif. Her kök, tüm seslerde kullanılmaz. Bazı orta sesli fiiller yansıtıcıdır. Ortak bir örnek, kök loot- fiillerdir lootude, yıkamak için (bir şey) [aktif ses] lootaade, yıkamak (kendini) [orta ses] looteede, yıkandı [pasif ses] Ünsüz mutasyon Dilin bir başka özelliği de, tekil ve çoğul isimlerle fiillerin fiilleri arasındaki ilk ünsüz mutasyonudur (Pular hariç, fiillerde ünsüz bir mutasyon yoktur, sadece isimlerde). Basitleştirilmiş bir şema şöyledir: w ↔ b ↔ mb r ↔ d ↔ nd y ↔ j ↔ nj w ↔ g ↔ ng f ↔ p s ↔ c h ↔ k Zamirler Fula'nın kapsayıcı ve özel birinci şahıs çoğul zamirleri vardır. Kapsayıcı zamirler hem konuşmacıyı hem de konuşulanları içerirken, özel zamirler dinleyicileri dışlar. Verilen bir isme karşılık gelen zamirler, isim sınıfı tarafından belirlenir. Erkekler ve kadınlar aynı isim sınıfına ait olduğu için, İngilizce "he" ve "she" ifadeleri aynı zamirle Fula'ya çevrilir. Ancak, diyalektiğe bağlı olarak, her biri kendi zamiri olan 25 farklı isim sınıfı vardır. Bazen bu zamirlerin her ikisinin de nominatif bir davası vardır (yani, fiil öznesi olarak kullanılır) ve bir nezaketçi formun yanı sıra bir nümerik ya da dantif bir davanın (yani fiil nesnesi olarak kullanılır) vardır. Göreceli zamirler genel olarak aday ile aynı şekli alırlar. Yazma sistemleri Latin alfabesi Latin alfabesi kullanılarak yazıldığında Fula, dilde anlamlı olarak farklı sesleri ayırt etmek için aşağıdaki ek özel "çengelli" karakterleri kullanır: Ɓ/ɓ , Ɗ/ɗ , Ŋ/ŋ , Ɲ/ɲ , Ƴ/ƴ . Harfler c, j, ve r, sırasıyla sesleri temsil eder [c], [ɟ], ve [r]. Çift ünlü karakterler sesli harflerin uzamış olduğunu gösterir. Bir kesme işareti (ʼ) glottal durak olarak kullanılır. Sesli sesleri ve uzunluklarını gösteren beş sesli harf sistemini kullanır.. Nijerya'da ʼy yerine ƴ, ve Senegal'de Ñ/ñ yerine ɲ kullanılır. Örnek Fula alfabesi a, aa, b, mb, ɓ, c, d, nd, ɗ, e, ee, f, g, ng, h, i, ii, j, nj, k, l, m, n, ŋ, ɲ (ny veya ñ), o, oo, p, r, s, t, u, uu, w, y, ƴ, ' İnternette Fula Aşağıda Fula / Fulfulde Latin alfabesini kullanan farklı ülkelerden bazı web siteleri: Nijerya: Moritanya: Moritanya: Gine: Gine: Gine: Gine: Sierra Leone: Arap alfabesi Fula has also been written in the Arabic script or since before colonization by many scholars and learned people including Usman dan fodio and the early emirs of the northern Nigeria emirates. Fula, Arap alfabesinde ya da Ajami pek çok bilim adamı ve Usman dan fodio ve Kuzey Nijerya emirlerinin ilk emirleri gibi öğrenilmiş kişiler tarafından kolonizasyondan önce yazılmıştır. Aslında, Fula birçok Arapça kelimelerini korur. Adlam Alfabesi Fulfulde yazacak bir alfabe yaratmak için 50'li ve 60'lı yıllarda başarısız çabalar vardı. Bununla birlikte, 1990'larda, Gine nehrinin Gine bölgesinden iki genç erkek, Ibrahima ve Abdoulaye Barry, tüm Fulani dil seslerini doğru bir şekilde temsil eden bir alfabe yaratmada başarılı oldular. Alfabe sağdan sola yazılır ve 5 sesli harf ve 23 ünsüz 28 harf içerir. Kaynakça Eserler Arnott, D.W. The Nominal and Verbal Systems of Fula. London: Oxford University Press, 1970. Print. Arnott, D. W. 'Fula'. In International Encyclopedia of Linguistics, vol. 2. W. Frawley (ed). Oxford University Press, 2003. McIntosh, Mary. Fulfude Syntax and Verbal Morphology. London: St Edmundsbury Press Lt, 1984. Print. Paradis, Carole. Lexical Phonology and Morphology: The Nominal Classes in Fula. New York: Garland Publishing, Inc, 1992. Print. Wilson, W. A. A. (1989). Atlantic. In John Bendor-Samuel (Ed.), The Niger–Congo Languages, pp.81–104. Notlar Dış bağlantılar Fulfulde Ajami script how to Fula- Language Gulper fulfulde app on googleplay Fulfulde Language Family Report (SIL) – includes maps of the dialects D. W. Arnott. The Nominal and Verbal Systems of Fula General Introduction webPulaaku Listen to a sample of Adamawa Fulfulde from Global Recordings Network Adlam alphabet Kategori:Kamerun dilleri Kategori:Benin dilleri Kategori:Burkina Faso dilleri Kategori:Gine dilleri Kategori:Gine-Bissau dilleri Kategori:Mali dilleri Kategori:Moritanya dilleri Kategori:Nijer dilleri Kategori:Nijerya dilleri Kategori:Senegal dilleri