Gavrilo Princip

[bullvar_katip]

220x124px|küçükresim|right|Princip'in hücredeyken çekilmiş bir fotoğrafı Gavrilo Princip (25 Temmuz 1894 - 28 Nisan 1918), 28 Haziran 1914'te Saraybosna'yı ziyarete gelen Avusturya-Macaristan İmparatorluğu veliahtı Arşidük Franz Ferdinand'ı öldürerek, I. Dünya Savaşı'nın başlamasına neden olan Saraybosnalı Sırp milliyetçisi genç. Gavrilo Princip Sırpça'da Prensip Müjdecisi anlamına gelmektedir. Bu suikast, I. Dünya Savaşı'nın gerçek nedeni olmamasına rağmen, barut fıçısına atılan bir kıvılcım etkisi göstermiştir. Yani kısmen günümüz Dünya düzeninin temeline sebep olmuştur. Suikaste neden olan ortam Avusturya-Macaristan, 1908 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun iç karışıklıklar içerisinde bulunmasından yararlanarak, bölgeyi topraklarına kattı. Bosna-Hersek'te Avusturya-Macaristan'ın yönetiminden memnun olmayan ve burasını Sırbistan'ın bir parçası sayan önemli bir Sırp nüfus bulunmaktaydı. Bu ayrılıkçıları da Sırbistan destekliyordu. Gavrilo Princip de Avusturyalıları Bosna Hersek'ten çıkarmayı amaçlayan Mlada Bosna (Genç Bosna) adlı bir örgüte mensuptu. Bütün bu gelişmeler neticesinde Avusturya-Macaristan Veliahtı Franz Ferdinand hem Bosnalı Sırplara hem de Sırbistan'a karşı bir gövde gösterisinde bulunmak amacıyla Saraybosna'yı ziyaret etmeye karar verdi. Gavrilo Princip ve içlerinde Muhammed Mehmedbasiç adlı Boşnak bir gencin de bulunduğu 4 kişiden oluşan bir grup, Arşidük'e Saraybosna ziyareti sırasında suikast gerçekleştirmeye karar verdiler. Suikast Suikastı gerçekleştirecek kişiler yakalandıkları takdirde örgüt ve arkadaşları hakkında bilgi vermemek için yanlarında taşıdıkları siyanürü içerek intihar edeceklerdi. Franz Ferdinand'a karşı ilk suikast girişimi, Nedeljko Çabrinoviç tarafından el bombası ile gerçekleştirildi. Arşidük ve eşi arabalarının çok yakınında patlayan el bombasından yara almadan kurtulabildiler ve böylelikle ilk suikast girişimi başarısızlıkla sonuçlandı. Suikast teşebbüsü başarısızlıkla sonuçlandığından, yakalanacağını anlayan Çabrinoviç telaş içinde yanında taşıdığı siyanürü içererek, kendisini hemen yakınındaki nehre attı. Ancak içtiği siyanür bozulduğundan ve nehrin yüksekliği 10cm kadar olduğundan, baygın bir halde askerler tarafından yakalandı (Temmuz Ültimatomu). Olay yerinin hemen yakınında bulunan Gavrilo Princip ve arkadaşları telaşa kapıldılar ve bulundukları yerden hızla uzaklaşarak ormana doğru kaçtılar. Suikast girişiminden yara almadan kurtulan Arşidük ve eşi, arabalarıyla Saraybosna'da kalacakları yere geldiler. Arşidük birkaç saat önce suikast girişimine uğramasına ve devlet görevlilerinin uyarılarına rağmen, eşiyle birlikte şehir turuna çıkmaya karar verdi. Bu sırada Gavrilo Princip de yemek yemek amacıyla ormandan ayrılarak, şehir merkezinde bir restorana geldi. Restorandan ayrıldığı sırada, tam karşısına Arşidük ve eşinin bulunduğu araba çıktı. Princip hemen silahına davranarak Arşidük'ü vurdu. Ferdinand'ın vücudundan çıkan kurşun karısına saplandı. Veliaht ve hamile eşi olay yerinde öldüler. Princip, suikastın hemen ardından kaçmaya çalışırken, çevredekiler tarafından yakalandı. Ferdinand'ın Saraybosna'da bir suikast sonucu öldürülmesi, Viyana'da büyük bir şok etkisi yaptı. Avusturya Polisi'nin olay ile ilgili yaptığı yoğun çalışmalar sonucunda, suikastle ilişkisi olduğu belirlenen bir kişi daha yakalandı. Dördüncü kişi olan Mehmedbasic ise kaçmayı başardı. Avusturya olayda Sırbistan'ın parmağının olduğunu düşünmekteydi. Yakalanan şahıslar ile ilgili yapılan soruşturmalar, Avusturya Hükûmeti'nin haklı olduğunu ortaya çıkardı. Suikastte kullanılan silahın, Sırbistan tarafından verildiği ortaya çıktı. Mahkemeye çıkarılan üç şahıstan Princip ve bir arkadaşı, o zamanki Avusturya-Macaristan İmparatorluk Yasalarına göre, 20 yaşından küçük oldukları için idam cezası almaktan kurtuldular. 23 yaşında olan diğer arkadaşı ise idam edildi. Aslında Ferdinand Habsburg Ailesi'nin onaylamadığı bir evlilik yapmış olduğundan, hiçbir zaman Avusturya-Macaristan tahtına oturamayacaktı. Bu yüzden de, olayın gerçekte bu kadar büyütülmemesi gerekiyordu. Fakat Avusturya-Macaristan'ın Sırbistan'a savaş ilan etmesi, I. Dünya Savaşı'na neden oldu. Princip'te savaşın son günlerine doğru, bugünkü Çekya'nın başkenti Prag'da bulunan, ünlü bir hapishane olan Theresienstadt'daki hücresinde tüberküloz hastalığından yaşamını yitirdi. Kategori:1894 doğumlular Kategori:1918 yılında ölenler Kategori:Sırp suikastçılar Kategori:Bosna-Hersek Sırpları Kategori:I. Dünya Savaşı'nda Sırplar Kategori:Sırp ateistler Kategori:I. Dünya Savaşı nedenleri Kategori:Genç Bosna Kategori:Veremden ölenler Kategori:Saraybosna Suikastı Kategori:Çekoslovakya'da hastalıktan ölenler