Gazze Muharebesi (1516)

[bullvar_katip]

Gazze Muharebesi ya da Han Yunus Muharebesi, Sadrazam Sinan Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu ile Canberdi Gazâlî komutasındaki Memlük ordusu arasında 1516 sonlarında, Gazze yakınlarında gerçekleşmiştir. alt=|sağ|küçükresim|266x266pik|Büyük Mısır Seferi Arka plan Kaçınılmaz olan Osmanlı-Memlük savaşı, 24 Ağustos 1516’da Mercidabık Ovası’nda şiddetli bir açılış yaptı. Memlük ordusunun ekseriyetinin ve sultanının telef olması, Suriye ve Filistin kapılarını Osmanlı ordusuna açtı. Böylece Memlükler, yaşanan felaketten sonra Malatya’dan Filistin’e kadarki topraklarını Osmanlı’ya kaptırdı. Şam’da hazırlıklar yapan Yavuz Sultan Selim’e 28 Ekim’de gelen bir istihbaratta Gazali’nin 10.000 kişi ile Kahire’den ayrıldığı haberi geldi. Esasen aklında Safeviler ile mücadele yatan padişah seferin akıbetini yanındakilere danıştı. Tartışmalar sonucunda Timur gibi adına hutbe okutturup geri dönmeye karar verdi ve Tomanbay’a bir mektup gönderdi. Tedbiri elden bırakmayıp da sefer hazırlıklarına devam etti ve sadrazam paşa komutasındaki küçük bir orduyu da 1 Aralık’ta Gazze’ye gönderdi. Gazali’nin asıl amacı Osmanlı ordusu ile gayri nizami çarpışarak iaşe sevkiyatlarını vurmak ve Osmanlı ordusunu seferden vazgeçirmekti. Remle’ye ulaşan Sinan Paşa ve kuvvetleri, Gazali komutasındaki Memlük ordusunun henüz Ariş’te olduğunu öğrendi ve vakit kaybetmeden İsabeyoğlu Mehmet Bey’in kısa süre önce ele geçirdiği Gazze’ye gitti. Ardından Gazze’deki kuvvetlerini toplayarak Şam’a çekilirmiş gibi yapıp şehri boşalttı. Sinan Paşa’nın çekildiğini düşünen Memlük kuvvetleri Gazali’ye baskı kurarak Gazze’ye yöneldi ve Han Yunus taraflarındayken çekildiğini düşündüğü Osmanlı ordusuyla karşılaştı. Muharebe Esasen Sinan Paşa’nın manevrasını tahmin eden Canberdi Gazâlî, harp pozisyonunda ilerliyordu. Gündoğumu sırasında Osmanlı öncülerini gören Gazali, kuvvetlerini iki kola ayırdı. Sinan Paşa da klasik Osmanlı düzeniyle ordusunu üç bölüme ayırarak merkeze kendisi, sağ kola Tekeili sancakbeyi Ferhat Bey ve sol kola da Gazze sancakbeyi İsabeyoğlu Mehmet Bey’i yerleştirdi. İlk hamleyi Gazali yaptı ve Osmanlı ordusunun arkasına sarkması için bir süvari grubu gönderdi. Bunu fark eden tecrübeli asker Sinan Paşa 1.000 kişiden oluşan bir birliği arkasında bırakarak orduyu korumaya aldı ve kanatlara da tüfekli yeniçerileri yerleştirdi. Osmanlı ordusunun savunmasını aşamayacağını anlayan Gazali dar ve sarp bir vadiye çekilerek yolları tuttu. Dar vadide Sinan Paşa’yı pusuya düşürmeyi uman Gazali ise topçu destekli tüfekli yeniçerilerin düzenli ateşine maruz kaldı. Osmanlı piyadeleri Memlük ordusunu vadinin bir ağzında oyalarken Sinan Paşa da süvarileri ile vadinin başka bir ağzından vadiye girdi ve Memlük ordusuna taarruz etti. Uzun süren kanlı çarpışmalar neticesinde direnci kalmayan, ordusunun önemli komutanlarını ve askerlerini kaybeden Canberdi Gazâlî geri çekildi. 27 Aralık’ta padişaha haber getiren Kethüda Hasan Ağa’ya 80.000 akçelik zeamet verildi ve orduda top atılıp şenlikler yapıldı. Böylece Mısır yolu tamamen açılmış oldu ve padişah da artık Memlüklerin direnmeyeceğini düşünerek Kudüs’e giderek kutsal yerleri ziyaret edip Tomanbay’dan gelicek itaat haberini beklemeye başladı. Ancak bu düşüncesinde yanılıyordu çünkü Kahire yönetimi savaşa devam etme niyetindeydi. Ayrıca bakınız Büyük Mısır Seferi Mercidâbık Muharebesi Ridaniye Muharebesi Kahire Muharebesi (1517) Kaynakça Genel kaynakça Genelkurmay Başkanlığı (1990). TSK tarihi cilt III kısım II Mısır seferi eki. Ankara: Genelkurmay basımevi. ss. 105-112. Özel kaynakça Kategori:Osmanlı İmparatorluğu'nun muharebeleri Kategori:Osmanlı-Memlûk savaşları Kategori:1516'da Osmanlı İmparatorluğu Kategori:1516'da çatışmalar Kategori:Osmanlı döneminde Filistin