Geçitli, Ardanuç

[bullvar_katip]

Geçitli, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köydür. Tarihçe Geçitli köyünün eski adı, Heva'dır. Gürcüce bir yer adı olan Heva (ხევა), Türkçeye de aynı biçimde girmiştir. Nitekim Artvin vilayeti üzerine 1927 tarihli Osmanlıca kaynakta Heva (خەوا) biçiminde yazılmıştır. 93 Harbi'nin ardından Artvin bölgesine hakim olan Ruslar da köyü Heva (Хева) adıyla kaydetmiştir. Heva, orta çağda Gürcistan'ın güneybatı kesimini oluşturan tarihsel bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Osmanlılar bölgeyi ve Heva köyünü 16. yüzyılın ortasında Gürcülerden ele geçirdi. Komşusu Gelaşeni köyü 1574 tarihli Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan ile 1595 tarihli Defter-i Mufassal-i Liva-i Ardanuç adlı Osmanlı tahrir defterinde yer almasına karşın, Heva'nın adı bu kayıtlarda geçmemektedir. Bununla birlikte Osmanlı idaresinin askere ama ve vergi tahsil etme amacıyla 1835 yılında yaptığı nüfus tespitinde Heva köyü de yer almıştır. Bu tespitte köyde 45 hanede 137 erkek tespit edilmiştir. Erkek sayısı kadar kadın eklenince, Heva'nın toplam nüfusunun yaklaşık 274 kişiden oluştuğu ortaya çıkar. Heva, uzun süre Osmanlı idaresinde kaldıktan sonra, 93 Harbi'nde Rusların eline geçti. Rus idaresinde, 1886 yılındaki nüfus tespitine göre Artvin sancağının (okrug) Ardanuç kazasına (uçastok) bağlıydı. Longothevi nahiyesinin (сельское общество. kırsal topluluk) yedi köyünden biriydi. Nüfusu 167 kişiden oluşuyordu; 159 kişi Türk, 8 kişi Ermeni olarak kaydedilmişti. Rus hakimiyetinin sona ermesinin ardından Heva, bir süre bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kaldı. 1921 yılında, Sovyet Rusya'nın Gürcistan'ı işgali sırasında, Ankara Hükümeti'nin verdiği ültimatom üzerine Gürcistan hükûmeti Artvin ve Ardahan bölgelerinden çekildi. 16 Mart 1921'de, Sovyet Rusya ile Ankara Hükümeti arasında imzalanan Moskova Antlaşması'yla da Heva Türkiye'ye bırakıldı. Heva, 1922 nüfus cetvelinde "Vardayla" olarak kaydedilmiştir. Bu sırada Artvin livasının (sonra vilayet) Ardanuç nahiyesine bağlı olan köyde, 9 hanede, tamamı "Türk" olarak yazılan 28 kişi yaşıyordu. Heva adı, "Türkçe kökenli olmadığı" için 1925 yılında "Geçidli" (sonra Geçitli) olarak değiştirildi. Geçitli, 1940 genel nüfus sayımında, Rize ve Artvin vilayetlerinin yerine kurulmuş olan Çoruh vilayetinin Artvin kazasının Ardanuç nahiyesine bağlıydı ve nüfusu 315 kişiden oluşuyordu. Adının değişmesine rağmen köyün eski adı yeni adıyla birlikte "Geçitli (Heva)" biçiminde geç döneme kadar resmi yayınlarda kullanılmıştır. Coğrafya Geçitli köyü, Artvin il merkezine 65km, Ardanuç ilçe merkezine 23km uzaklıktadır. Nüfus Kaynakça Dış bağlantılar Kategori:Ardanuç belde ve köyleri