Gediz Deltası

[bullvar_katip]

Gediz Deltası, Gediz Nehri'nin İzmir'in Çiğli, Menemen ve Foça ilçeleri sınırlarında, İzmir Körfezi'nin doğusundan Ege Denizi'ne döküldüğü yerde oluşturduğu deltadır. Pek çok kuş türüne ev sahipliği yapan delta, Ramsar alanı ve Önemli Kuş Alanı statüsündedir. Coğrafya 401km uzunluğundaki Gediz Nehri'nin, İzmir Körfezi'ne doğru 400km2 genişliğindeki ovasıdır. Gediz 17.500km2 büyüklüğündeki havzasının sularını toplamaktadır. Delta kareye benzer bir çöküntü alanında oluşmuştur. Delta çevresinde volkanik kütleler bulunur. Foça Tepeleri kuzeybatıdan, Dumanlı Dağ kuzeydoğudan, Yamanlar Dağı doğudan deltayı kuşatır. Delta Üçtepeler-Maltepe doğrultusunda Yeditepeler sırtıyla iki bölüme ayrılmıştır. Flora ve fauna [[Dosya:Flamingos on Gediz River Delta.jpg|küçükresim|Gediz Deltası'nda flamingolar]] Pek çok kuş türüne ev sahipliği yapan deltadaki Çamaltı Tuzlası'nda İzmir Kuş Cenneti yer almaktadır. Deltada başta flamingolar olmak üzere 186 farklı kuş türü bulunmaktadır ve Türkiye'deki kuş üreme faaliyetinin üçte biri deltada gerçekleşmektedir. Dünyada genelindeki flamingoların yüzde onu deltada bulunmaktadır. Tarihçe Her deltada olduğu gibi Gediz Nehri de burada yatak değiştirerek akar. Önceki yatak Menemen'den güneye doğru, körfezin ortasında, Karşıyaka batısında denize ulaşmaktaydı. 1886'da nehir önceden de kullandığı başka bir yatağa çevrilmiştir. Nehir çok fazla taşkın yaptığından halk tarafından "Cadı Gediz" olarak isimlendirilmiştir. 19. yüzyılın sonlarına doğru nehrin taşıdığı alüvyonlar körfezin sığlaşmasına neden olmuş, gemi geçişleri sorun olmaya başlamıştır. Küçük Menderes'in Efes Limanı'nı, Büyük Menderes'in Milet Limanı'nı yok ettiği gibi, Gediz Nehri'nin de İzmir Limanı'nı yok edeceğinden korkulmuştur. Yapılan kanallar ve setlerle ırmağın akış yönü değiştirilmiştir. Osmanlı Devleti'nin en büyük akarsu çalışması olan nehir yatağı değişikliği yirmi yılda bitirilmiştir. 1998'de Ramsar alanı ilan edilen deltanın Dünya Mirası olarak listelenmesi için Kasım 2019'da resmî başvuru yapıldı. Delta ayrıca Önemli Kuş Alanı statüsündedir. Kaynakça Kategori:İzmir'deki yeryüzü şekilleri Kategori:İzmir'deki korumalı bölgeler Kategori:Türkiye'deki Ramsar alanları Kategori:Türkiye'deki Önemli Kuş Alanları Kategori:Türkiye'deki deltalar Kategori:Çiğli Kategori:Menemen Kategori:Foça Kategori:İzmir Körfezi Delta