Gelaşeni Kilisesi

[bullvar_katip]

Gelaşeni Kilisesi (Gürcüce: გელაშენის ეკლესია), tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı ve eski adı Gelaşeni olan Güleş köyünde orta çağdan kalma Gürcü kilisesidir. Bu kiliseden alınmış ve üzerinde Gürcü ulusal sembolü olan Bolnisi haçının bulunduğu taşlar, Ardanuç ilçesindeki Konaklı köyünün camisinde kullanılmıştır. Gelaşeni Kilisesi, köyün eski adının farklı yazılışlarından dolayı Goreşen Kilisesi, Goleşen Kilisesi ve Güleşen Kilisesi olarak da bilinir. Tarihçe Gelaşeni Kilisesi'nin bulunduğu Gelaşeni köyü, orta çağda Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biri olan Klarceti'de yer alır. Osmanlılar bu bölgeyi ve köyü, 16. yüzyılın ortalarında Gürcülerden ele geçirmiştir. Osmanlı idaresinin yaptığı tahrire göre köyde 1574 yılında 14 Hristiyan hane bulunuyordu. Bu köyün kilisesi olan Gelaşeni Kilisesi'nin Osmanlı döneminden önce inşa edildiği ve bu Hristiyan halkın ibadet mekanı olduğu bu kayıttan anlaşılmaktadır. Köyün Müslümanlaşmasından sonra kilise zaman içinde yıkılmış ve taşları Ardanuç ilçesine bağlı Konaklı köyündeki caminin inşasında kullanılmıştır. Mimari Tek nefli bir yapı olan Gelaşeni Kilisesi, köyün merkezinin 800 metre batısında, yolun 50 metre güneyinde yer alır. Genişliği 9,90 metre olan kilisenin uzunluğunu, çok fazla zarar görmüş olmasından dolayı tespit etmek mümkün değildir. Gelaşeni Kilisesi, moloz ve kesme taşlardan kireç harcı kullanılarak inşa edilmiştir. Dolgu sistemi duvarları olan yapının dış yüzey kaplama taşlarının çoğu sökülmüştür. Kilisenin doğusunda yarım daire şeklinde bir apsis, apsisin yan taraflarında birer oda bulunmaktadır. Kuzey tarafta kalan oda dört köşeli bir mekândır. Güney taraftaki odanın planını tam olarak tespit etmek mümkün değildir. Gelaşeni Kilisesi'nin iç duvarlarının sıvanmış olduğu anlaşılmaktadır. Köylülerin verdiği bilgiye göre kilisenin yakınında üç adet Gürcü şarap küpü bulunmuş, ama bunlar imha edilmiştir. Ardanuç’un Konaklı köyünün Cami mahallesindeki eski caminin inşasında kullanılan Bolnisi haçı figürlü iki taşın Gelaşeni Kilisesi’nden götürüldüğü köylüler tarafından ifade edilmiştir. Gelaşeni Kilisesi’nin sökülmüş olan kesme taşları da söz konusu caminin yapımında kullanılmış olmalıdır. Kaynakça Kategori:Tao-Klarceti Kategori:Artvin'deki Gürcü Ortodoks kiliseleri