Genographic Project

[bullvar_katip]

küçükresim|400px|right Özgün adıyla Genographic Project ya da Türkçeleştirilmiş adıyla Genografik Projesi, National Geographic Society ve IBM tarafından 13 Nisan 2005'te başlatılan, dünya çapında yüz binlerce insandan alınan DNA örneklerini toplayıp analiz ederek tarihsel insan göç modellerini haritalamayı amaçlayan çok yıllı bir genetik antropoloji çalışması. Genel bakış Spencer Wells tarafından 2005 ve 2015 yılları arasında düzenlenen ve yönetilen proje kapsamında, dünyadaki 11 bölgesel merkezdeki saha araştırmacıları, yerli halklardan DNA örnekleri toplamıştır. Projede ayrıca, projenin web sitesinden test kitleri halka satılmıştır. Proje, National Geographic Topluluğu, IBM ve Waitt Vakfı arasında özel olarak finanse edilen, kâr amacı gütmeyen bir iş birliğidir. 2012 Sonbaharında The Genographic Project Genetik Antropolojiye adanmış, GenoChip adında yeni bir genotiplendirme dizisinin tamamlandığını açıkladı. GenoChip antropolojik testler için özel olarak tasarlanmıştır ve otozomal DNA, X-kromozom DNA, Y-kromozom DNA ve mitokondrial DNA'dan (mtDNA) SNP'ler içerir. Yeni çip tasarımı, National Geographic'in Spencer Wells, Johns Hopkins'ten Dr. Eran Elhaik, Family Tree DNA ve Illumina'nın ortak çalışmasıydı. Geno 2.0 testi Wells ve Elhaik tarafından geliştirilen Karma Testi, dokuz atasal bölgedeki genomik soylarının oranlarını değerlendirerek kişileri Kuzeydoğu Asya, Akdeniz, Güney Afrika, Güneybatı Asya, Okyanusya, Güneydoğu Asya, Kuzey Avrupa, Sahra Afri Afrika ve Yerli Amerikalı şeklinde sınıflandırmıştır. Halkın katılımı Çalışmada 2005 yılından bu yana Genographic gönüllüleri (saha çalışması ve DNA örneklerinin sağlanması) ve halk temelli bilim projeleri kullanıldı. Araştırmaya halkın katılımı için yapılan bu yardım, bilimsel araştırmalardan yararlanmayı amaçlayan International Society of Genetic Genealogy (ISOGG) gibi kuruluşlar tarafından teşvik edilmiştir. Bu teşviklerin amacı, kişisel DNA (genetik) testinin desteklenmesi, organizasyonu ve yaygınlaştırılmasını içermektedir. Uluslararası Genetik Şecerat Topluluğu (ISOGG) halkın genetik araştırmaya katılımını desteklemektedir ve bu gönüllülerin bilim camiasına değerli bilgi ve araştırma sağladığına inanmaktadır. Genografik Projenin Direktörü Spencer Wells, Southern California Genealogical Society için 2013 yılında yaptığı konuşmada: 2005 yılından bu yana, Genografik Projede insanlık öyküsü hakkındaki bilgimizi genişletmek için en son genetik teknoloji kullanılmış ve kamuoyunu araştırma çabasına dahil ederek bu araştırmanın DNA testinin öncülüğünü kullanan yeni bir "vatandaş bilim insanı" yaratmasına yardımcı olmuştur."dedi. Geno 2.0 projesi de aynı şekilde, insan nüfusu tarihinin yeni ayrıntılarını keşfetmek için topluluğun gücünden yararlanarak vatandaş bilimi için kapsamı daha fazla genişletme çabasındadır. İnsan hakları eleştirisi Projenin Nisan 2005'te ilan edilmesinden kısa bir süre sonra, Nevada'da bulunan Bio Sömürgecilik Konusunda Yerli Halk Konseyi (IPCB), projeyi eleştiren bir bildiri yayınladı. Sözcüler, bu özel projenin tersine, hükümete genel bakışa sahip olan İnsan Genom Çeşitlilik Projesi tarafından gündeme getirilen tartışmalı konulardaki bağlantılarını belirttiler. IPCB, yerli halka katılmayı önerdi. Ayrıca yerli halkların Genografik Projede işbirliği yapan IBM, Gateway Computers ve National Geographic'i boykot etmelerini önerdi. Mayıs 2006'da, bazı yerli temsilciler Birleşmiş Milletler Yerli Sorunlar Daimi Forumu'na (UNPFII) genetik test katılımına itiraz ettiler. Bir sözcü; "Genografik Projeler, yerli halkları, yerli halka hiçbir fayda sağlamayan, ancak onları önemli risklere tabi tutan araştırmalarda bilimsel merak konusu olarak kullanacakları için sömürücü ve ahlak dışıdır. Araştırmacılar, kendi spekülatif insanlık teorilerini ilerletmek için kan veya diğer vücut dokusu örneklerini alacaklardır". UNPFII, Genografik Projenin amaçları ile ilgili soruşturma başlatmış ve projenin "yerli halklar için, konuyla ilgili istişarelerde bulunulmadan veya bunlarla ilgili risk almayacağını düşünülerek başlatılmış olduğundan, sorumlu Genetik Konseyi Yerli halkların temsilcilerinin düşüncelerinin doğru olduğunu ve projenin derhal askıya alınması gerektiği sonucuna varmıştır". Mayıs 2006'da UNPFII, National Geographic ve diğer sponsorların projeyi askıya almasını önerdi. Araştırmadan elde edilen bilgilerin, yerli halkların uzun zamandır devam eden inançlarıyla çatışabileceği ve kültürlerini tehdit edebileceği endişeleri vardı. Ayrıca toprak haklarına ve diğer kaynaklara yönelik yerel iddiaların halkı tehdit edilebileceğine dair endişeler vardı. Aralık 2006 itibarıyla, federal olarak tanınan bazı kabileler Amerika Birleşik Devletleri'nde çalışmaya katılmayı reddetti. Ayrıca bakınız Genetik çeşitlilik İnsan genetiği Y kromozom Âdem'i Kaynakça Dış bağlantılar Resmî siteler Genographic Project , National Geographic'in resmî sitesi IBM Genographic Project , IBM'in resmî sitesi Destekleyici katılımcılar Waitt Family Foundation Arizona Research Laboratories (ARL) Family Tree DNA (FTDNA) Konu ile ilgili haberler "Indigenous Peoples Oppose National Geographic" , Biyo Sömürgecilik Konusunda Yerli Halklar Konseyi, 13 Nisan 2005. "Tracking the Truth" , DB2 Magazine (IBM), IBM'in projedeki rolü hakkında bilgi. Aralık 2006. Genographic Success Stories Videolar TED , 29 Ağustos 2008. Kategori:İnsan genom projeleri Genografik Genografik Kategori:Halk temelli bilim Kategori:Kitle kaynak