[[Dosya:Hominoid_taxonomy_7.svg|sağ|küçükresim|300x300pik|İnsansı maymunların soy ağacı]] [[Dosya:Ape_skeletons.png|küçükresim|sağ|300x300pik|İnsansı maymunlar üst familyasının üyelerinin iskeletleri: Hominoidea. Grupta iki familya bulunur: Hominidae ("büyük insansı maymunlar") ve Hylobatidae (gibonlar veya "küçük insansı maymunlar").]] Hominoidea (insansı maymunlar) üst familyasının Hylobatidae (gibongiller) ve Hominidae (büyük maymunlar) familyalarına ("gibon ve insanın son ortak atası" olarak da adlandırılır) filogenetik bölünmesi (GİSOA) kabaca 20 ila 16 milyon yıl öncesine, erken Miyosen'e tarihlenmektedir. Hylobatidae familyası (dört gibbon cinsi barındırır Hylobates cinsinin 9, Hoolock cinsinin 3, Nomascus cinsinin 7 ve Symphalangus cinsinin sadece 1 türü bulunmaktadır) 20 farklı türü barındırır. Hominidae, Ponginae (orangutanlar) ve Homininae [insan soyu ve Afrika insansı maymunları (şempanze ve goril)] olmak üzere iki alt familyaya sahiptir. Evrimsel tarih [[Dosya:Hominoidea_lineage.svg|küçükresim|sağ|300x300pik|Hominidae ve Hylobatidae'nin morfoloji tabanlı bir modeli]] 2014 yılında yapılan bir tam genom moleküler tarihleme analizi, gibon soyunun yaklaşık 17 milyon yıl önce büyük insansı maymunlardan (Hominidae) ayrıldığını hesapladı . Bu sonuç, üreme süresi ve mutasyon derecesi ile ilgili belirli varsayımlara dayanmaktadır. Soyu tükenmiş türlerden biri olan Bunopithecus sericus, Orta Pleyistosen döneminde Güney Çin'de yaşadı. Kromozomal yeniden düzenlemelerle ilişkili uyarlanımsal sapma, Hylobatidae soyunda yaklaşık 7 ila 5 myö arasında dört cinsin hızlı yayılım yol açtı. Her cins ayrı, iyi tanımlanmış bir soy içerir, ancak bu cinsler arasındaki ayrılıkların sırasını ve zamanlamasını, yayılımsal türleşmeler ve kapsamlı eksik soy sınıflandırması nedeniyle çözmek zor olmuştur. Genomun hem kodlayan hem de kodlamayan kısımlarının yakın zamanda birleşmeye dayalı analizi, Hylobatidae soyundaki en olası tür ayrışma dizisinin (Hylobates, (Nomascus, (Hoolock, Symphalangus)) olduğunu göstermektedir. Görünüm ve ekoloji [[Dosya
roconsul NT.jpg|225x225px|küçükresim|Hylobatidae-Hominidae ayrışmasına yakın bir zamanda yaşamış olan insansı maymun Proconsulun restorasyonu, Nobu Tamura]] Fosiller çok az olduğu için gibon ve insanın son ortak atasının neye benzediği belli değildir. Tür önceden düşünülenden daha küçüktü ve yaklaşık bir gibon büyüklüğündeydi. GİSOA'nın kuyruksuz olup olmadığı ve torunları gibi geniş, düz bir göğüs kafesine sahip olup olmadığı da bilinmiyor. Ancak küçük bir hayvan olması muhtemeldir, muhtemelen sadece 12kg idi. Bu, onların şempanze boyutunda olduklarına ve çok büyük olduğundan yerden ayrılmak için asılma ve ağaçlardan sallanma davranışları gösterdiğine dair önceki varsayımlarla çelişiyor. En iyi yiyeceğe ulaşmak için dallarda sallanma davranışında bir silahlanma yarışı olabilirdi. Ayrıca daha sonra gelen büyük insansı maymunlar, atalarından daha küçüktü, bu da hayvanların evrimsel süreçte büyüdüğü (Cope yasası) normal evrimin aksinedir. Kaynakça Ayrıca bakınız Primatların kökeni ve evrimi İnsanın evrimi Orangutan ve insanın son ortak atası İnsansılar İnsan evriminin fosil listesi Kategori:İnsan evrimi
roconsul NT.jpg|225x225px|küçükresim|Hylobatidae-Hominidae ayrışmasına yakın bir zamanda yaşamış olan insansı maymun Proconsulun restorasyonu, Nobu Tamura]] Fosiller çok az olduğu için gibon ve insanın son ortak atasının neye benzediği belli değildir. Tür önceden düşünülenden daha küçüktü ve yaklaşık bir gibon büyüklüğündeydi. GİSOA'nın kuyruksuz olup olmadığı ve torunları gibi geniş, düz bir göğüs kafesine sahip olup olmadığı da bilinmiyor. Ancak küçük bir hayvan olması muhtemeldir, muhtemelen sadece 12kg idi. Bu, onların şempanze boyutunda olduklarına ve çok büyük olduğundan yerden ayrılmak için asılma ve ağaçlardan sallanma davranışları gösterdiğine dair önceki varsayımlarla çelişiyor. En iyi yiyeceğe ulaşmak için dallarda sallanma davranışında bir silahlanma yarışı olabilirdi. Ayrıca daha sonra gelen büyük insansı maymunlar, atalarından daha küçüktü, bu da hayvanların evrimsel süreçte büyüdüğü (Cope yasası) normal evrimin aksinedir. Kaynakça Ayrıca bakınız Primatların kökeni ve evrimi İnsanın evrimi Orangutan ve insanın son ortak atası İnsansılar İnsan evriminin fosil listesi Kategori:İnsan evrimi