Göç Destanı

[bullvar_katip]

Göç Destanı, bir Uygur destanıdır. Türeyiş Destanı’nın devamı niteliğindedir. Destanda, Türklerin, kutsal taşı, Çinlilere verince, Tanrı tara­fından cezalandırılması, açlık ve kuraklığın başlaması ile ana vatanlarından göç etmeleri anlatılır. Destan Göç Destanı'nın kısaca özeti şu şekildedir; "Uygurların vatanında “Hulin” isimli bir dağ vardı. Hulin Dağından Tula ve Selenge isimli iki ırmak akardı. Bir gece oradaki bir ağacın üzerine gökyüzünden ilâhi bir ışık indi. İki ırmak arasında yaşayan halk bunu dikkatle izlediler. Daha sonra ağacın gövdesinde şişkinlik oluştu, ilâhi ışık dokuz ay on gün şişkinlik üzerinde durdu. Ağacın gövdesi yarıldı ve içinden beş çocuk göründü. Bu ülkenin halkı bu çocukları büyüttü. En küçükleri olan Buğu Han büyüyünce hükümdar oldu. Ülke zengin, halk mutlu oldu. Aradan uzun zaman geçti. Yulug Tigin isimli bir prens hakan oldu. Yulug Tigin, Çinlilerle çok savaştı. Bu savaşlara son vermek için oğlu Gali Tigin’i bir Çin prensesi ile evlendirmeye karar verdi. Çinliler, prensese karşılık hükümdardan Tanrı Dağı'nın eteğindeki Kutlu Dağ adını taşıyan kayayı istediler. Gali Tigin kayayı verdi. Çinliler kayayı götürmek için kayanın etrafında ateş yaktılar, kaya kızınca üzerine sirke döktüler. Ufak parçalara ayrılan kayayı arabalara koyarak Çin’e taşıdılar. Memleketteki bütün kuşlar, hayvanlar kendi dilleriyle bu kayanın gidişine ağladılar. Bundan yedi gün sonra da Gali Tigin öldü. Kıtlık ve kuraklık oldu. Yurtlarını bırakarak göç etmek zorunda kaldılar." Farklı türleri Göç Destanının Çin ve İran kaynaklarındaki kayıtlarına göre iki farklı şekilde ortaya çıktığı bilinmekte ise de, aslında bu iki ayrı söylenti birbirinin tamamlayıcısı gibidir. Çin kaynaklarına göre Destan, Çin'de şu şekilde kayıtlara geçmiştir; Çin kaynaklarında, İran kaynaklarının tersine; göç sonucu, Uyguların, Maniheizm dinine geçmeleri yer almamıştır. İran kaynaklarına göre Destan İran'da şu şekilde anlatılmaktadır; Ayrıca bakınız Kaynakça Çin ve İran kaynakları farklı olmasına rağmen birbirinin tamamlayıcısı niteliğindedir. Ayrıca bakınız Türk edebiyatında destan İslamiyet öncesi Türk edebiyatı İslamiyet etkisinde gelişen Türk edebiyatı Türk halk edebiyatı Kaynakça Kategori:Türk destanları Kategori:Türk halk edebiyatı Kategori:İslam öncesi Türk edebiyatı Kategori:Türk mitolojisi Kategoriestanlar Kategori:Efsaneler Kategori:Uygurlar Kategori:Uygur edebiyatı