Göçebelik

[bullvar_katip]

[[Dosya:Saami Family 1900.jpg|küçükresim|200px|Tahminen, 1900'lerde bir Lapon ailesi (Norveç)]] Göçebelik, bir topluluğun, bir toplumsal kümenin yaşamlarını ve soylarını sürdürebilmek için belirsiz süreli aralıklarla yer değiştirme geleneği ya da alışkanlığı. Konar göçer yaşam biçimi süren oba, boy, aşiret gibi genellikle kan bağına dayalı olarak oluşmuş toplumsal grupların bu yaşayışı göçebelik olarak adlandırılmaktadır. Göçebelikte insanların ve hayvanların iklime, coğrafi şartlara bağlı olarak ovaya inmesi ve dağa çıkması, daha doğrusu hayvanın doğal yaşantısına uyması (diğer bir deyişle hayvan içgüdüsüne), söz konusudur. Bu mevsimsel yer değiştirme ya da coğrafi şartlara uyum arayışı büyük oranda geçim kaynağı olan hayvancılığa bağımlığıdır. Tarıma dayalı yaşama geçilmeden önce hayvancılıkla uğraşılmakta ve bunun doğal sonucu olarak hayvanların bakım ve besleme şartları göçerliğin doğal yaşama uyumunu gerektirmektedir. Türklerde göçebelik Türkler asker ve idareci olarak yerleşik düzene geçilmesi taraftarı olmamışlardır. Göçerlikten yerleşik hayata geçilmesinin siyasi egemenliklerinin ve hatta varlıklarının sonu olacağı fikrine sahiptiler. Ayrıca şehirleşmeyi tembellik olarak algılamışlardır. 11. yüzyılda göçebe Oğuzlar şehirlileri Yatuk yani tembel olarak nitelendirmektedirler. [[Dosya:Juniperus osteosperma 1.jpg|küçükresim|200px|Ardıç ağacı dağlık alanlarda rahatlıkla üremekte ve yetişmektedir. Bu nedenle dağ yaşamını benimsemiş konar göçer kültürlerde ardıç ağacı önemli bir yere sahiptir. Ayrıca kimi Göçebe halklara ait kültürlerde, Şaman Türkmenlerde ve Alevi-Bektaşilerde, dinsel törenler genellikle ardıç ağacının dumanı ile yapılmaktadır.]] Türk göçebeliği hiçbir yerde durmaksızın yaşamak değil mevsimsel doğal yaşama uyumdur. Hatta doğaya anlam yükleme süreci yaşayışa, geleneklere, inanışa yönelik içerikler taşıyabilmektedir. Örneğin, erkek keçi, Yörüklerde teke olarak adlandırılmaktadır ve makbul sayılmaktadır. Buna yönelik olarak Batı Akdeniz ve Güney Ege Yörüklerine ait halk oyunları bu yörenin de ismi olan Teke Yöresi oyunları olarak adlandırılmakta, hatta erkek keçiler arasındaki mücadeleyi anlatan bir halk oyunu olarak bu oyuna Teke Zortlatması denilmektedir. Dünyada göçebe topluluklar Ababdeh Afarlar Bedevi Beja Chukchi Fulalar Himba Hmong Hint-Aryan Irkı Mitanni Cermanik Halklar (antik, erken orta çağ) Slav halkları (antik, erken orta çağ) Dangarlar Rigvedic kabilesi İran Halkları Alanlar Dahae Bahtiyari, İran'da Baseri, İran'da Heftalitler Kuçiler Parniler Partlar Sarmatiler Şihler Kalmuklar Kurumbar Kürtler Maasailer (Yarı göçer halklardan) Macarlar (antik, erken orta çağ) Moken Moğollar Mrazig, Tunus'ta Nenetler Nuer Nukaklar Sarakatsani Somali Halkları Tibetliler Toubou Tuareg Türk Halkları Avarlar Bulgarlar Tatarlar Kumanlar Hunlar (antik Çağ) Kıpçaklar Hazarlar Peçenekler Selçuklu Hanedanı Wu Hu Kazaklar Kırgızlar Nogaylar Kaşgaylar Türkmenler Yörük Samiler Kaynakça