Gözlem yayı

[bullvar_katip]

Gözlemsel astronomide, bir Güneş Sistemi cisminin gözlem yayı (veya yay uzunluğu), cismin yolunu izlemek için kullanılan en erken ve en son gözlemleri arasındaki süredir. Genellikle gün veya yıl olarak verilir. Terim çoğunlukla asteroitlerin ve kuyruklu yıldızların keşfi ve takibinde kullanılır. Yay uzunluğu, bir yörüngenin doğruluğu üzerinde en büyük etkiye sahiptir. Ara gözlemlerin sayısı ve aralığı daha az etkiye sahiptir. Kısa yaylar Çok kısa bir ark, yüksek bir belirsizlik parametresi bırakır. Nesne, Dünya'dan birçok mesafede, birçok farklı yörüngeden birinde olabilir. Bazı durumlarda, başlangıçtaki yay, cismin Dünya'nın yörüngesinde mi yoksa asteroit kuşağında mı yörüngede olduğunu belirlemek için çok kısaydı. 1 günlük bir gözlem yayı ile 'nin Neptün ötesi bir cüce gezegen olduğu düşünülüyordu, ancak şimdi 1km'lik bir ana kuşak asteroit olduğu biliniyor. 3 günlük bir gözlem yayı ile 'un, Dünya için bir tehdit olabilecek Mars'ı geçen bir asteroit olduğu düşünüldü, ancak daha sonra başka bir ana kuşak asteroit olduğu bulundu. Nispeten mütevazı bir gözlem yayı, çok daha uzun bir yay ve daha kesin bir yörünge sağlayarak daha eski bir "kurtarma" fotoğrafının bulunmasına izin verebilir. 30 günden daha kısa bir gözlem yayı, bir İç Güneş Sistemi nesnesini, son gözlemden bir yıldan fazla bir süre sonra kurtarmayı zorlaştırabilir ve küçük bir gezegenin kaybolmasına neden olabilir. Güneş'ten daha uzak olmaları ve gökyüzünde yavaş hareket etmeleri nedeniyle, gözlem yayları birkaç yıldan daha kısa olan Neptün ötesi cisimlerinin yörüngeleri genellikle zayıf bir şekilde sınırlandırılmıştır. Genel bir kural olarak, şu anda Güneş'ten daha uzaktayken keşfedilen nesneler, eğer gözlem yayları kısaysa, başlangıç yörüngelerinde daha büyük belirsizliklere sahip olacaktır. Güneş'ten 100+ AB iken keşfedilen ve 2 yılda yalnızca 9 kez gözlemlenen , yörünge periyodu ve günöte (Güneş'ten en uzak mesafe) belirsizliklerini gidermek için birkaç yıllık bir gözlem yayı gerektirecektir. 'in bir gün boyunca sadece 4 gözlemle belirsizlikleri o kadar büyük ki hata grafikleri gerçekten anlamlı değil ve sadece belirsizliklerin çok büyük olduğunu gösteriyor. Keşif tarihinde 'in Dünya'dan olduğu tahmin ediliyor. Oort bulutu kuyruklu yıldızı C/2017 K2, 2,6 günlük kısa bir gözlem yayına sahip olduğu, Güneş'ten uzaklıkta olduğu ve 2027'de Güneş'ten 10 AB civarında günberiye geleceği tahmin edildiğinde duyuruldu. Ancak şimdi biliniyor ki C/2017 K2, Güneş'ten 16 AB iken keşfedildi ve 19 Aralık 2022'de Güneş'ten 1.8 AB günberiye gelecek. Oort bulutu kuyruklu yıldızı C/2013 A1'in (Siding Spring) Mars etkisini dışlamak yaklaşık 200 günlük bir gözlem yayı aldı. Yıldızlararası nesneler Yıldızlararası nesneler genellikle, bir araya girenin birkaç km/s'den fazla hiperbolik aşırı hıza (yıldızlararası hız) sahip olduğunu doğrulamak için yüzlerce gözlem kullanan 2-3 haftalık bir gözlem yayına ihtiyaç duyar. Comet C/2008 J4 (McNaught) 15 günlük bir gözlem yayında yalnızca 22 kez gözlendi ve yetersiz sayıda gözlem nedeniyle, 3.9km/s gibi düşük bir yıldızlararası hıza neden oluyor, ancak eksantriklikteki belirsizlikler kolayca ile kapalı bir yörünge üretiyor Bir günlük neredeyse anlamsız bir gözlem yayı olan C/1999 U2 Kuyruklu Yıldızı (SOHO), 17km/s'lik çok şüpheli bir yıldızlararası hız gösterir, ancak 0,7 kadar düşük bir eksantriklik ile kolayca kapalı bir yörüngeye sahip olabilir. Dünya'ya yaklaşma 257 yıllık bir gözlem yayı ile, Swift-Tuttle Kuyruklu Yıldızı'nın 5 Ağustos 2126'da Dünya'ya en yakın yaklaşımındaki belirsizlik yaklaşık ±10 bin km'dir. ~1 yıllık bir gözlem yayı ile, 'in 23 Mart 2147'de Dünya'ya en yakın yaklaşımındaki belirsizlik yaklaşık ±2 milyon km'dir. C/1991 L3 (Levy), C/2001 OG108'den daha uzun bir gözlem yayına sahip olsa da, daha büyük bir belirsizlik oluşturan önemli ölçüde daha az gözleme sahiptir. Buna karşılık, C/2022 A1 (Sarneczky) kuyruklu yıldızı 2 Ocak 2022'de Güneş'ten 1,3 AB uzaklıktayken keşfedildi ve 7 Ocak 2022'de sadece 5 günlük bir gözlem yayı ile ilan edildi. Ertesi gün ±1 milyon km'lik 3 sigma belirsizlik bölgesi ile Dünya'ya en yakın yaklaşımını yaptı. Büyük belirsizlik, kısa yay ve keşif mesafesinin bir sonucuydu. Ayrıca bakınız Kaynakça Dış bağlantılar How to determine the orbit of a comet? (ESA 7 Mart 2014) Kategori:Asteroitler Kategori:Gözlemsel astronomi Kategori:Yörüngeler