Güleş, Ardanuç

[bullvar_katip]

Güleş, Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı bir köydür. Tarihçe Güleş köyünün eski adı Gelaşeni'dir. Gürcüce bir yer adı olan Gelaşeni (გელაშენი), "Gela'nın köyü" anlamına gelir. Köyün adı çeşitli kaynaklarda Göreşen, Güleşen, Gölaşan gibi farklı biçimlerde de yazılmıştır. Nitekim 1835 tarihli Osmanlı nüfus defterinde Goreşen / Goreşin (كورە شین) ve Artvin vilayeti hakkında 1927 tarihli Osmanlıca bir yayında Goleşen (كولەشەن) şeklinde yazılmıştır. Tarihsel Klarceti bölgesinde yer alan Gelaşeni'deki megalit kale ve kilise kalıntısı, buranın eski bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Nitekim 16. ortasında Osmanlılar Gürcülerden ele geçirdiğinde köy ilk tahrirde yer almıştır. Bu sırada Gelaşeni, yeni kurulan Ardanuç livasının Ardanuç nahiyesine bağlıydı. Ardanuç livası, önce Erzurum Eyaleti içinde yer alırken, 1580 yılında Çıldır Eyaleti'ne katıldı. 1574 tarihli Osmanlı tahrir defterine göre köyde tamamı Hristiyan olan 14 hane yaşıyordu. 1595 yılında köyün hane sayısı 13 düşmüş, bu arada 3 hane Müslüman olmuştu. Bu dönemde köy Ardanuç livasına bağlıydı. Gelaşeni, yaklaşık üç yüzyıl sonra, 93 Harbi'nde Rusların eline geçti. Rus idaresinin Gilyaşen / Gyulyaşen (Гиляшен / Гюляшен) biçiminde kaydettiği köyde 458 kişi yaşıyordu. Nüfusun tamamı "Türk" olarak kaydedilmişti. Bu sırada köy Artvin sancağının (okrug) Ardanuç kazasına (uçastok) bağlıydı. Longothevi nahiyesinin yedi köyünden biriydi. Rusların bölgeden çekilmesinden sonra bir süre bağımsız Gürcistan'ın sınırları içinde kalan Gelaşeni, Moskova Antlaşması'yla 1921'de yeniden Türkiye'ye bırakıldı. Köyün adı 1925 yılında Güleş olarak değiştirilmiş, bununla birlikte uzun süre resmi kayıtlarda “Güleş (Gölaşan)” biçiminde eski adı yeni adıyla birlikte kullanılmıştır. Güleş köyünde megalit bir kale ile Gürcü kilisesine ait kalıntılar günümüze ulaşmıştır. Ardanuç’un Hertvisi köyünün Cami mahallesindeki eski caminin inşasında kullanılan Bolnisi haçı figürlü taşlar Gelaşeni Kilisesi’nden götürülmüştür. Coğrafya Güleş köyü, Artvin il merkezine 62km, Ardanuç ilçe merkezine 20km uzaklıktadır. Nüfus Kaynakça Dış bağlantılar Kategori:Ardanuç belde ve köyleri