Gusinyeli Ali Paşa

[bullvar_katip]

Ali Paşa Şabanagay (1828-5 Mart 1888, Sırpça: Али-паша Шабанагић Ali-paša Šabanagić; ; ), bir Arnavut askeri komutanı ve Prizren İttifakı'nın liderlerinden biriydi. Bugün Platon ve Gusinye olarak bilinen Doğu Karadağ'ın civarında bir bölgeyi Osmanlı kaymakamı olarak yönetti. Novšiće Savaşında Karadağ Prensliğine karşı Prizren İttifakı'nda savaşan gayri nizami Arnavut kuvvetlerin lideriydi . Biyografi Ali 1828 yılında Gusinye'de arsa sahibi Hasan Bey Şabanagay'ın oğlu olarak doğdu. Peć'de (bugünkü İpek, Kosova) Medrese'yi bitirdi. Medresedeki derslerini Türkçe dilinde okudu ve bitirdikten sonra İstanbul'da askeri okul'da okudu. 1845'te Gusinye'nin kaymakamı olarak atandı ve bu pozisyonda babasının yerini aldı. 1860'larda, kuzey Arnavut Müslüman kabilelerinin Tanzimat reformlarına karşı ayaklanmasını destekledi. Berlin Kongresi Müslüman nüfusun yoğun olduğu Plav ve Gusinye kasabalarını Karadağ'a devrettikden sonra 1878'de Osmanlıların desteğiyle Prizren İttifakı kuruldu. Ali Paşa'nın arazileri devredilen topraklara dahildi. Toprak kayıplarına karşı direnmek amacıyla Ali Paşa yerel Arnavut liderlerin bir araya gelmesini sağladı ve bölgedeki Arnavutları seferber hale getirdi. Prizren İttifakı'nın kurucuları ve Plav ve Gusinye bölgelerin askeri komutanlarından biri oldu. 10.000-20.000 Arnavutı seferber hale getirmiş olan Ali Paşa gayri nizami Arnavut kuvvetlerin komutanlarından biriydi. Novšiće Savaşında Karadağ Prensliğine karşı savaşan Arnavutluk Prizren İttifakın lideriydi. Novšiće Savaşında Karadağlıları yendikten sonra kuvvetlerini Osmanlı İmparatorluğu'na da karşı kullandı. Mehmed Ali Paşa'ya yapılan saldırının ilk aşamalarında Yakova'dan Osmanlı-Karadağ sınırına giden yolları kapatan kuvvetlerin komutanıydı. Prizren İttifakı'nın gayri nizami kuvvetleri 1881'de Osmanlılar tarafından ezildikten sonra Gusinyeli Ali Paşa tutuklandı, ama Sultan genel af verdikten sonra serbest bırakıldı. Ali Paşa'nın birinci önceliği Karadağlıların Plav ve Gusinye'yi ele geçirmesini engellemek di ve Osmanlı yönetimine itiraz etmediği için savaş sonrası Ali Paşa İpek Sancağında mutasarrıf oldu. Osmanlı devleti ayrıca Gusinye'yi Karadağlılara karşı savunması için ormanlık alan verdi. Daha sonra Ali Paşa bölgedeki bazı Arnavut gençleri Sultan II. Abdulhamid'in hizmetine verdi. 1881 yılında İstanbul ziyareti sırasında beylerbey rütbesine teşvik edildi. Ölüm Ali Paşa'ya 29 Kasım 1887'de Rugova Kanyonu'nda Arnavut milliyetçisi Haxhi Zeka tarafından düzenlenen bir suikast girişiminden kurtuldu, ancak 5 Mart 1888'de öldü. Suikast Adem Guska tarafından yapıldı. Lahuta e Malcis Gusinyeli Ali Paşa'nın efsanesi, Gjergj Fişta tarafından yazılan Arnavut epik şiiri Lahuta e Malcísde bulunmaktadır. 8. kantonun ana figürü ve 9. kantonun önemli figürlerinden biridir. Kaynakça Kategori:19. yüzyılda Osmanlı askerleri Kategori:Suikast sonucu ölen Arnavutlar Kategori:Osmanlı Arnavutları Kategori:Arnavut siyasetçiler Kategori:Arnavut Müslümanlar Kategori:1888 yılında ölenler Kategori:1828 doğumlular Kategori:Arnavut millî uyanışı aktivistleri Kategori:İncelenmemiş çeviri içeren sayfalar