Güzelyurt, Ardahan

[bullvar_katip]

Güzelyurt, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür. Tarihçe Güzelyurt köyünün bilinen en eski adı Hopali'dir. Gürcüce bir yer adı olan Hopali (ხოფალი), "çukur, dip" anlamına gelen "hopi" (ხოფი) kelimesinden türemiş olabilir. Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli, Kobalia (ქობალია) şeklinde verdiği köyün adının "buğday, tahıl" anlamına gelen Megrelce "Kobali"den (ქობალი) türemiş olduğunu yazar. Bunula birlikte Martvileli'nin belirtiği gibi köyün Kura Nehri kıyısında bir kayalığın dibinde yer alması bu yer dının "hopi" kelimesinden gelme ihtimalini desteklemektedir. Bu yer adı Rus idaresi tarafından 1886 yılında Gopal (Гопал) olarak kaydedilmiştir. 1928 tarihli Osmanlıca köy listesinde ise, Hopal (خوپال) olarak geçer. Tao-Klarceti bölgesinde bulunan köyün sınırları içinde bulunan megalit yapı ve eski kiliselerin varlığı, Hopali köyünün Gürcü yönetiminden Osmanlıların eline geçtiği 16. yüzyıldan önce de bir yerleşme olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte Güzelyurt köyünün bir mahallesi olan Kızılkilise 1595 tarihli Osmanlı mufassal defterinde bir köy olarak geçmesine rağmen, Hopali köyünün bu defterde kaydı bulunmamaktadır. Kızıl Kilise, 1595 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı mufassal defterine göre Ardahan-i Büzürg livasının Meşe nahiyesine bağlı bir köydü. Bu tarihte boş olarak kaydedilmiştir. Uzun süre Osmanlı idaresinde kalan yerleşme, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nın ardından Rusların eline geçti. Rus idaresinde Ardahan sancağının (okrug) Ardahan kazasına (uçastok) bağlı Begrahatun nahiyesinde (маркяз: merkez) yer alan köyde 1886 yılında 49 kişi yaşıyordu. Bu nüfusun tamamı Kürt olarak kaydedilmiştir. Birinci Dünya Savaşı sırasında bölgeyi gezen Gürcü araştırmacı Konstantine Martvileli, terk edilmiş olan bu köyün üst tarafında, güzel beyaz taşlardan inşa edilmiş büyükçe bir kilisenin duvarları durduğunun, kalan kısımlarının yıkıldığını yazmıştır. Hopal köyü, Rus idaresinin sona ermesinden sonra Demokratik Gürcistan Cumhuriyeti sınırları içinde kaldı. Kızıl Ordu'nun Gürcistan'ı işgali sırasında Ankara Hükümeti'nin verdiği ültimatom sonrasında Gürcistan hükûmetinin bölgeden çekilmesiyle 1921 yılında köy Türkiye'ye katıldı. 1928 yılında Hopal köyü Kars vilayetinin Ardahan kazasının merkez nahiyesine bağlıydı. Köyde 1935 yılında 198 kişi yaşıyordu. Hopali veya Gopal yabancı kökten geldiği için köyün adı 1959 yılında Kuşuçmaz, 2007 yılında ise Güzelyurt olarak değiştirilmiştir. Güzelyurt köyünde yıkık durumda bir megalit yapı ile iki kilise vardır. Kiliselerden biri köy yerleşmesinde, diğeri köyün merkezine 3,5km uzaklıkta, Kızıl Kilise mahallesinde yer alır. İki kilise de köy kilisesi olup tek nefli yapıdır. Bu kiliselerden geriye sadece yıkıntılar kalmıştır. Coğrafya Güzelyurt köyü, Ardahan il merkezine 26km uzaklıktadır. Nüfus Kaynakça Dış bağlantılar Kategori:Ardahan merkez belde ve köyleri