Hababam Sınıfı (roman)

[bullvar_katip]

Hababam Sınıfı, Rıfat Ilgaz'ın eğitim gördüğü Kastamonu Lisesi'ndeki anılarından hareketle yazdığı, 1957 yılında yayımlanan gençlik romanı. İstanbul’daki bir lisenin öğrencilerinin kendi aralarında, okul çalışanlarıyla ve öğretmenleri ile yaşadıklarını üzerinden Türkiye'deki eğitim sistemini mizahi dilde eleştiren bir eserdir. Yazar, eserde şu üç konuda eğitim sisteminin eleştirisini yaptığını ifade etmiştir: Kopya, ezber ve uydurma saygı. 1956 yılından itibaren 78 hafta boyunca Dolmuş Dergisi'nde kısa hikayeler olarak tefrika edildikten sonra romana, müzikale, tiyatro oyununa ve filme dönüşmüştür. Hababam Sınıfı ilk defa 1957'de kitap olarak yayımlandı. Yazar, bu roman ile Türkiye'de geniş bir okur kitlesi tarafından tanındı. Roman, bir çok defa tiyatro eseri olarak sahneye kondu ve uzun yıllar kapalı gişe oynadı; 1975 ve 2006 yılları arasında 3 farklı yönetmen ile 9 defa filme çekildi. Hababam sınıfı filmleri televizyonda sık yayınlanan ve yüksek izlenme oranına sahip filmler arasına girdi Yazılışı ve yayımlanması Dolmuş dergisinde tefrika edilmesi İlhan Selçuk ile Turhan Selçuk'un yönettiği haftalık Dolmuş dergisinde Stepne takma adı ile yazılar yazan Rıfat Ilgaz, ilk Hababam Sınıfı öyküsünü 1956 yılında derginin otuzuncu sayısında Turhan Selçuk'un çizgileriyle yayımladı. Ilgaz, yazı dizisinde Kastamonu Lisesi'ndeki öğrencilik yıllarında yaşadığı olaylara yer verdi. Güdük Necmi karakteri yazarın bizzat kendisi idi. "Safranbolulu Öküz Ahmet" lakaplı arkadaşı İnek Şaban karakterine dönüştü. Ilgaz'ın Kastamonu Lisesi'nden üç yıl okuduktan sonra geçtiği Kastamonu Muallim Mektebi'ndeki öğretmeni Nihat Dicle, romandaki Kel Mahmut karakterine ilham verdi. Yazarın, roman yazıldığı sırada Kabataş Lisesi'nde öğrenci olan oğlu Aydın Ilgaz, Hababam Sınıfı'ndaki Badi Ekrem, Sallabaş Kemal gibi diğer tiplemeler için malzeme sağladı. Romanda ön planda olan karakterler Palamut Recep, Domdom Ali ve Tulum Hayri idi. Dolmuş dergisinde yayımlanan üçüncü öyküden sonra Hababam Sınıfı'nın çok büyük ilgi gördüğünü söyleyen İlhan Selçuk, Rıfat Ilgaz'dan diziyi sürdürmesini istemiştir. Ilgaz, 78 haftalık tefrikadan sonra sağlık sorunları nedeniyle diziyi yazmayı bıraktı. Dolmuş Dergisi'nin 1 Temmuz 1957'de yayınlanan 79. sayısında Hababam Sınıfı dizisinin bittiği şu şekilde duyuruldu: Kitap olarak basılması 150px|küçükresim|50. yıl özel baskısı Hababam Sınıfı Mayıs 1957'de kitap olarak yayımlandı. Tefrika edilirken olduğu gibi, ilk kez kitap olarak basılırken de Rıfat Ilgaz'ın ismi kullanılmadı, Stepne ismi ile basıldı. Hababam Sınıfı öykülerinin bir kısmı Tan Basımevi tarafından 1959 yılında Turhan Selçuk'un çizimleri ile basıldı. Rıfat Ilgaz artık ünü kendini aşan kitaba sahip çıkabilmek için adını kullanmaya başlasa da zaman zaman Stepne'nin kendisi olduğuna inandırmakta zorluk çekti. Romanı Stepne adlı bir Rus yazarın eseri olduğu iddia edildi. Diğer türlere uyarlanması Yazar, sonraki yıllarda eseri oyunlaştırarak zenginleştirdi. Hababam Sınıfı Anadolu’daki çeşitli tiyatro toplulukları tarafından oyun olarak sahnelendi ve Türkiye'de, tiyatronun sevilmesi ve yaygınlaşmasına katkı verdi. 1972'de Hababam Sınıfı'nın devamı niteliğinde üç kitap yayımlandı; ilk defa 1974'te senaryolaştırıldı, ardından kısa zamanda Hababam Sınıfı filmlerinin sayısı beşe çıktı; 1982'de müzikal bir oyun haline getirildi. Ilgaz, Hababam Sınıfı'nın devamı niteliğindeki roman serisinin beşinci ve son kitabını 1985'te yayımladı. Okuyucu ve seyircilerin ilgisinin sürekli artması sonucunda 2000'lerde yeni bir Hababam Sınıfı filmleri serisi yapılmış; 2006 Kasım ayında Çınar Yayınları tarafından Hababam Sınıfı kitabının ilk basımının 50. yıldönümü için özel baskısı 2000 adet yayımlanmıştır. Kitap serisi Rıfat Ilgaz, Hababam Sınıfı romanının gördüğü ilgi üzerine 15 yıl sonra ardı ardına üç kitap yayımlayarak sınıfın maceralarını anlatmaya devam etti. 1972'de yayımlanan üç kitap, Hababam Sınıfı Baskında, Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı, Hababam Sınıfı Uyanıyor adlarını taşır. Ilgaz, "Stepne" takma adı yerine kendi adını ilk kez, serinin ikinci kitabı olan Hababam Sınıfı Baskında'da kullanmıştır. Ilgaz, 1987 yılında serinin beşinci ve son kitabı olan Hababam Sınıfı İcraatın İçinde'yi yayımlamıştır. Karakterler İnek Şaban, Tulum Hayri, Kalem Şakir, Refüze Ekrem, Hayta İsmail, Kel Mahmut, Sıfırcı Hamdi, Ali İhsan, Palamut Recep, Domdom Ali, Yıkılmaz Hadi, Düdük İsmet, Erkek Sevim, Sidikli Turan kitapta yatılı okul maceraları anlatan öğrenci ve öğretmen tiplerindendir. Şarkısı Hababam Sınıfı" romanında Hababam Sınıfı'nın 'millî marşı' olduğu belirtilen bir şarkı vardır. Yazarın ağzından ve zaman zaman sınıfın haylaz öğrencileri tarafından hep bir ağızdan söylenen, ayrıca oldukça anlamsız sözleri de olan bu şarkı şöyle başlar ve en az 15 kez arka arkaya tekrarlanır (s. 219): Şarkı, sinema uyarlamalarında yer almamıştır, bunun yerine filmlerin çevrildikleri yıl popüler olan bazı pop şarkıları filmlerin oyuncuları tarafından seslendirilmişlerdir. Kaynakça Kategori:Rıfat Ilgaz romanları Kategori:Klasik Türk romanları Kategori:1957 romanları Hababam Sınıfı Kategori:Konusu İstanbul'da geçen romanlar Kategori:Sinemaya uyarlanmış Türk romanları