Hâce Abdullah Herevî

bullvar_katip · 27 Mayıs 2024

sağ|250px [[Dosya:Herat Ansari tomb.jpg|küçükresim|Herat'daki türbesi]] Hâce Abdullah Herevî (4 Mayıs 1006 - 8 Mart 1089), 11.yüzyılda yaşamış sufi ve din bilgini. Ebu İsmail Abdullah ibn Ebu Mansur Muhammed, Hace Abdullah el-Ensari el-Herevi veya Heratlı Ensari adlarıyla bilinen sufi, eserleriyle kendisinden sonraki sufileri etkilemiştir. Yaşamı 4 Mayıs 1006'da Afganistan'ın Herat kentinin eski kalesi Kuhendiz'de dünyaya geldi. Soyunun Ebu Eyyub el-Ensari'nin oğlu Met'e kadar ulaştığı söylenir. Met 652 yılında Ahnef b. Kays kumandasında Horasan'a yapılan bir sefere katılmış ve Herat'a yerleşmişti. Babası Ebu Mansur pazarcıydı. Belh şehrine giden Ebu Mansur orada Cüneyd-i Bağdadi'nin tasavvuf anlayışına bağlı bir sufi olan Şerif Hamza Akîlî'nin meclislerine katıldı. Bu sufilerin canlılara eziyet etmemek için azami özen gösterdikleri hatta üzerlerine konan sinekleri dahi kovmadıkları, akrep ve yılan türü hayvanlara dokunmadıkları aktarılır. İlk dini bilgilerini babasından öğrenen Heratlı Ensari, Malini Medresesi'nde öğrenimine devam etti. Dokuz yaşında hadis ilminden ders görüp hadis yazmaya başladı. On dört yaşında vaaz verecek kadar dini bilgiye ulaştı. Herat'ta Şeyh Amû'dan ilk tasavvufi eğitimini aldı. Dönemin meşhur sufilerinden Ebu Said-i Ebu'l-Hayr ile de görüşmüş ancak kendisinin "tasavvuf yolunda mürşidim" dediği şeyhi Ebu'l-Hasan el-Harakanî olmuştur. Hem Ebu'l-Hayr ham de Harakanî'nin de etkisiyle coşku ve cezbeye dayalı tasavvuf anlayışını benimsedi, onlar gibi şiirler yazdı, sema yaptı. Hayatının ileriki yıllarında ağır bir hastalık geçirmiş ve bunun sonucunda görme duygusunu yitirmiş ancak talebelerinin yardımıyla da eser telif etmeye devam etmiştir. 8 Mart 1089 tarihinde 82 yaşında vefat etti. Türbesi Selçuklular zamanında inşa edilmiş, Gurlular döneminde Sultan Gıyaseddin Muhammed devrinde de Emir İzzeddin tarafından türbenin yanına bir medrese yaptırılmıştır. Soyu ve Firangi Mahal Okulu Hace Abdullah el-Ensari'nin torunları Hindistan'a göçmüş ve İslam düşüncesi, eğitiminin orada yayılmasını önemli rol üstlenmişlerdir. Soyundan gelen en ünlü kişi "Kutb-ül Alam" lakabıyla tanınan Shaikh Khawaja Alauddin Ansari Mahdum Nizamuddin Ansari ve Kutb Şahid Molla Kutbuddin Ansari bunlardan birkaçıdır. Molla Kutbuddin Ansari'nin soyundan gelen Şahid ünlü Firangi Mahal okulunu kurmuştur. Alıntılar Allah -azze ve celle- şöyle buyurmaktadır: "Unuttuğun zaman Rabbini zikret" (Kehf, 18/24) Yani O'ndan başkasını unuttuğunda, kendi zikrinde kendini unuttuğunda, sonra kendini zikretmede kendini unuttuğunda, sonra Hakk'ın seni zikretmesinde bütün zikirleri unuttuğunda [Rabbini zikret]. Zikir, gaflet ve nisyandan kurtulmaktır. Üç derecesi vardır: Birincisi, övgü, dua ve riayetten ibaret olan zahiri zikirdir. İkincisi gizli zikirdir. Bu, fütûrdan [şuhûda engel olan perdelerden] kurtulmak, şuhûd ile kalmak ve müsamerenin [Hakk'ın huzurunda bulunma bilincinin] devam etmesidir. Üçüncüsü, hakiki zikirdir. Bu ise, Hakk'ın seni zikrettiğinin şuhûduna varman, kendi zikrini müşahededen kurtulman ve zikre devam ederken zikredenin iftirasını bilmendir. (Menazilü's-Sairin'den) Vecd, sürekli yenilenen ve sahibinde sıkıntı uyandıran bir şûhuddan kaynaklanan alevdir. (Menazilü's-Sairin'den) Yol üç katlıdır: İlmin makamlarıyla hikmetin makamlarını idrak etmek; sabr makamlarıyla saffetin (saflık) makamlarına ulaşmak; marifet makamlarıyla hakikatin makamlarını idrak etmek. İnsan saffet makamlarına sabır yoluyla ulaşır. Sabra ulaşmanın da üç yolu vardır: Münakaşayı terk etmek, dünyevi tedbirden vazgeçmek, rızayı zaruri görmek. Bu, Tanrı'nın iradesinden razı olan kişinin makamıdır. Müşahede (Contemplation) kul ile Rabbi arasındaki engellerin kalkmasıdır. Farsça kitaplar Munajat Namah Nasayeh Zad-ul Arefeen Kanz-ul Salikeen Haft Hesar Elahi Namah Muhabbat Namah Qalandar Namah Resala-é Del o Jan Resala-é Waredat Sad Maidan Resala Manaqib Imam Ahmad bin Hanbal Arapça kitaplar Anwar al-Tahqeeq Zem al-Kalam Manāzel al-Sā'erīn Kitaab al-Frooq Kitaab al-Arba'een Türkçeye çevirilen kitaplar Tasavvufta Yüz Basamak, çev. Abdurrezzak Tek, Emin Yayınları, Bursa, 2008 Batı dillerinde A. G. Ravân Farhâdi, Abdullah Ansari of Herat-An Early Sufi Master, Curzon Press, 1996 Jogendra Sing, The Invocations of Shaikh Abdullâh Ansârî, London, 1939 L.Morris ve R. Sarfeh, Munâjât: The Intimate Prayers of Khwâjah Abd Allah Ansârî, New York, 1975 Wheeler M. Thackston, Kwâja Abdullah Ansârî: Intimate Conversations, New York, 1978 Kwadja Abdullah Ansârî Mystique Hanbalite, Beyrut 1965 Hundred fields between man and God (Sad Meydan), çev. Münir Ahmed, Lahor, 1983 Chemin de Dieu, Paris, 1988 Ayrıca bakınız Ebul Hasan Harkani Hace Tasavvuf Dış bağlantılar Biography of Al-Ansari by Shaykh G.F. Haddad Kaynakça A. G. Ravân Farhâdi, Abdullah Ansari of Herat-An Early Sufi Master, Curzon Press, 1996 Kategori:Mutasavvıflar Kategori:1006 doğumlular Kategori:İslam filozofları

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Hâce Abdullah Herevî

bullvar_katip

Administrator

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi