Halil Bey Hasmemmedov

[bullvar_katip]

Halil Bey Hasmemmedov (Azerice: Xəlil bəy Xasməmmədov; 25 Ekim 1873 - 11 Ağustos 1947), Azerbaycanlı siyasetçi ve diplomat. Rusya İmparatorluğu İkinci ve Üçüncü Devlet Duması uyesi, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti İçişleri Bakanı ve Adalet Bakanı ve Azerbaycan'ın son Osmanlı İmparatorluğu Büyükelçisi olarak görev yaptı. Erken dönemi Hasmemmedov, 1873'te Elisavetpol'da (Gence) hukukçu bir ailede doğdu (mezarında: 1870 yazıyor). Dört erkek kardeşi vardı. Hasmemmedov, Moskova Devlet Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu. İsmail Gaspıralı, düşüncelerinin şekillenmesinde önemli rol oynadı. Siyasi faaliyetleri, Müslüman-Kafkasya Yurttaşları Derneği üyesi olduğu üniversite yıllarında başladı. Daha sonra Yekaterinodar ve Gence bölge mahkemelerinde avukat olarak çalıştı. Siyasi kariyeri 1905 sonbaharında, kardeşi Aliekber ile birlikte Hasmemmedov, Gence'de gizli bir siyasi dernek olan Difai'nin (Savunma) kuruluşuna katıldı. Nesib Yusufbeyli, İsmayil Ziyadhanov ve Ahmed Ağaoğlu gibi aydınların da yer aldığı grup, Ermeni Devrimci Federasyonu'nun faaliyetlerine karşı koymaya çalıştı. sol|küçükresim|250x250pik| Halil Bey Hasmemmedov (sağda oturan), İkinci Devlet Duması'nın bir grup müslüman milletvekili ile birlikte, 1907. Hasmemmedov, birinci ve ikinci Rus Dumasının bir üyesiydi. Kasım 1911'de diğer beş Azerbaycanlı milletvekili ile birlikte, Duma'da Azerilerden ve diğer Kafkasyalı Müslümanlardan özel bir vergi toplanarak Rus İmparatorluk kuvvetlerindeki askerlik hizmetinden muaf tutuldukları ayrımcı bir uygulamaya karşı çıktı. Müsavat Partisi'nin bir üyesi olarak, Azerbaycan'ın Rus İmparatorluğu içindeki özerklik hareketiyle de yakından ilgilendi. Hasmemmedov, 1918'de Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin kuruluşunda da faaliyet göstermiştir. 28 Mayıs 1918'de Tiflis'te Azerbaycan Milli Meclisi üyesi ve Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin bağımsızlık bildirgesinin eş imzacılarından biriydi. Azerbaycan Cumhuriyeti döneminde Hasmemmedov, Azerbaycan hükûmetinin beş kabinesinden dördünde bakanlık görevlerinde bulundu. Hasmemmedov 28 Mayıs 1918'den 17 Haziran 1918'e kadar ilk kabinede Adalet Bakanı olarak görev yaptı; 26 Aralık 1918'den 16 Haziran 1919'a kadar İçişleri Bakanı ve 24 Aralık 1919'dan 1 Nisan 1920'ye kadar, 5. kabinede yeniden Adalet Bakanı olarak görev yaptı. Devlete karşı dış zorluklarla yüzleşmek için Savunma, Ulusal Güvenlik ve İçişleri bakanlıklarının işbirliğini sağladı. 1920 yılının Nisan ayı başında, Hasmemmedov Azerbaycan'ın Osmanlı büyükelçisi olarak atandı ve İstanbul'a geldiği sırada Azerbaycan hükûmeti Bolşeviklerin eline geçti. Hayatının geri kalanında Türkiye'de kaldı. Hasmemmedov, 11 Ağustos 1945'te İstanbul'da kanserden öldü ve bir gün sonra Ahmed Ağaoğlu'nun mezarının yanına, Feriköy mezarlığına defnedildi. Mezarın üzerinde şunlar yazılıdır: Azerbaycan Milli Mücahidi Halil Has Mehmet Gürgören d:1870 - ö:1945. Kaynakça Kategori:Rus İmparatorluğu'nun siyasetçileri Kategori:Feriköy Mezarlığı'na defnedilenler Kategori:Türkiye'deki Azeri göçmenler Kategori:Azeri avukatlar Kategori:Azeri başsavcılar Kategori:Azeri antikomünistler Kategori:Azeri bakanlar Kategori:Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin siyasetçileri Kategori:1945 yılında ölenler Kategori:1873 doğumlular Kategori:Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti parlamentosunun üyeleri