Halvetilik

bullvar_katip · 22 Mayıs 2024

Halvetilik, cehri zikir adı verilen ve ilahi isimlerin yüksek sesle tekrar edilmesi anlamına gelen zikir yöntemini kullanan bir tarîkattır. Tarikat 14. yüzyılda yaşamış olan Ömer el-Halvetî'ye nisbet edilir. Pîr Ömer Halvetî'nin bir ağaç kovuğunda uzun süre halvet çıkarması ve ardından gelen müridlerin de tenhada kalmayı tercih etmeleri üzerine tarikat bu isimle anılmaya başlamıştır. Halvet’îyye Tarîkatı Halvet’îyye yolu Pîr Ömer Halvetî ile birlikte yaygınlık kazanmaya başlamışsa da sonrasında pek çok kollar zuhur etmiş ve bu nedenle de "tarikatların anası" olarak anılmıştır. Halvet gönlünden Allah'tan gayrısını uzaklaştırmak ya da Allah'tan gayrısından uzaklaşarak ona yaklaşmak üzere yalnız kalmak anlamlarına kullanılır. Özellikle Osmanlı döneminde Anadolu, Balkanlar, Ortadoğu ve Afrika'da geniş bir yayılma alanı bulmuştur. Kıbrıs'ta Gazimagosa'ya Kutub Osman Efendi gitmiştir. Kurucusu Türk olan Halveti tarikatı, Azerbaycan'ın Şah İsmail tarafından Şiileştirilmeden önce Şirvanşahlar devletinde yaygındı. Merkezi bugünkü Bakü şehrinde bulunan Şirvanşahlar devletinin son hükümdarları Halveti şeyhlerine büyük saygı göstermişler, zaviyelerini saray binasının yanıbaşına açmalarına müsaade etmişlerdir. "Pîr-i Sâni" olarak anılan Seyyid Yahya Şirvanî tarîkatın 15-16 yüzyıllarda Osmanlı coğrafyasında yayılmasını sağlayan en önemli sîmâlarından biridir. Günümüzde de Halveti mensupları tarafından okunan Vird-i Settar ismiyle anılan eser Yahya Şirvani'ye aittir. Yahya Şirvani tarafından yetiştirilen dervişlerin Anadolu'ya halife olarak gönderilmeleri tarikatın Anadolu'da yayılmasında etkili olmuştur. Kol ve şubeleri Halvetilik'nin en yaygın kolu Şâbânîlik koludur. Kastamonu Taşköprü doğumlu Pîr Şeyh Şâban-ı Veli'nin piri olduğu Halvetî-Şâbânî yolu mevcuttur. İki ana kola ayrılan tarîkatın bazı önemli şubeleri aşağıda belirtilmiştir. Şubeleri Pîr İlyas Amâsî kolu Seyyîd Yâhyâ-yı Şirvânî kolu Molla Hâbib Karamanî şubesi Cemâli’îyye şubesi (Çelebi Hâlife Cemâl-i Halvetî’ye atfedilen) Sünbül’îyye Assâl’îyye Bahş’îyye Şâbân’îyye Karabaş’îyye Bekr’îyye Kemal’îyye Hufn’îyye Tecân’îyye Dırdîr’îyye Sâv’îyye Semmân’îyye Feyz’îyye Nasûh’îyye Çerkeş’îyye İbrahim’îyye/Kuşadav’îyye Halîl’îyye Ahmed’îyye şubesi (Yiğitbaşı Ahmed Şemseddîn bin Îsâ Marmarâvî’ye atfedilen) Ramazan’îyye Buhûr’îyye Hayât'iyye Cerrah’îyye Raûf’îyye Cihangiri'yye Sinan’îyye Muslih’îyye Zeherr’îyye Hayât’îyye Uşşâk’îyye Câhid’îyye Selâh’îyye Niyâz’îyye/Mısr’îyye Beyûm’îyye Rûşen’îyye şubesi (Dede Ömer-i Rûşenî’ye atfedilen) Gülşen’îyye Sezâ’îyye Hâlet’îyye Demirtâş’îyye Şems’îyye şubesi (Şemseddîn Ahmed Sivâsî’ye atfedilen) Halvetiyye-i Cemâl’îyye/Şâbân’îyye Silsilesi Muhammed Ali Hasan Basrî Habib Acemî Dâvud et-Taî Marûf el-Kerhî Serî es-Sekatî Cüneyd-i Bağdâdî Mimşâd Dîneverî Muhammed el-Bekrî Kadı Vecîhüddîn Ömer el-Bekrî Ebu’n-Necib Sühreverdî Kutbeddîn el-Ebherî Rükneddîn Necaşî Şehâbeddîn Tebrîzî Hâce Cemâleddîn Şirazî Sultân-ul Halvetî Tac’ed-Dîn İbrahim Zahid el-Geylânî Ahî Muhammed el-Halvetî Pîr Umar (Ömer) el-Halvetî (Halveti Tarîkatı Şeyh Ebû Abdullah Sirac’ed-Dîn Ömer bin Ekmel’ud-Dîn-i Lahicî tarafından Herat'ta kuruldu). Ahî Mîrim el Halvetî Sadreddîn Hayyamî Pîr-i Sânî Seyyid Yahyâ-yı Şirvânî (Yetiştirdiği şeyhler aracılığıyle Halveti Tarîkatını Anadolu'ya yaydı). Muhammed Bahaeddîn-i Erzincanî Çelebi Hâlife Cemâl el-Halvetî Hayreddîn Tokadî Şabân-i Veli Kastamônî Pir-i Sani Mustafa Çerkeşi Mehmet Hilmi Efendi (Hacı Baba) Kutbu'l Cihan İbrahim Hakkı Hasan Muştak Efendi Hacı Cemal Efendi Hacı Nuri Efendi İlyas Efendi El-Kastamonî Türk tasavvufundaki yeri Ayrıca bakınız Nakşibendilik Bayramilik Celvetilik Rahmanîlik Tekke Kaynakça Kategori:Türkiye'de cemaatler

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Halvetilik

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi