Hasan Âli Yücel

bullvar_katip · 23 Mayıs 2024

Hasan Âli Yücel (17 Aralık 1897, İstanbul - 26 Şubat 1961, İstanbul), Türk felsefe öğretmeni, eski millî eğitim bakanı, Köy Enstitüleri'nin kurucusudur. Yaşamı Hasan Âli Yücel, 17 Aralık 1897'de İstanbul'da doğdu. Baba tarafından Posta Nazırı Göreleli Hasan Ali Efendi'nin, anne tarafından ise Japon sularında batan Ertuğrul Fırkateyni süvarisi deniz albay Ali Bey'in torunudur. Babası Ali Rıza Bey, annesi Neyyire Hanım'dır. Eğitim yaşamını sırasıyla Mekteb-i Osmânî, Vefâ İdâdîsi, Cağaloğlu Darülmuallimîn-i Aliyye (yüksek öğretmen okulu) okullarında sürdürdü. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'nü bitirdi ve 19 Aralık 1922'de öğretmenliğe başladı. 12 Temmuz 1932 tarihinde Türk Dili Tetkik Cemiyeti'nin kurulmasıyla Hasan Âli Yücel etimoloji kolu başkanlığına getirildi. 1935 yılında Cumhuriyet Halk Partisi'nden İzmir milletvekili olarak meclise girdi ve art arda dört dönem milletvekilliği yaptı. Bakanlık dönemi 28 Aralık 1938'de Hasan Âli Yücel, 2'nci Celal Bayar hükûmetinde Millî Eğitim Bakanlığı'na getirildi. Üniversite reformu (Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi'nin kurulması, Yüksek Mühendis Okulu'nun İTÜ'ye dönüştürülmesi ve Ankara Tıp Fakültesi'nin kurulması), Köy Enstitüleri'nin kurulması, dünya klasiklerinin Türkçeye çevrilmesi ve ilk resmî ve telifli Türkçe ansiklopedi olan İnönü Ansiklopedisi'nin ön çalışmaları, hep onun bakanlığı döneminde gerçekleşmiştir. 1942 yılında kendisine bir suikast girişimi düzenlenmiştir. 20 Mayıs 1940'ta Devlet Konservatuvarı'nın kurulması, Türkiye'nin UNESCO'ya girişi onun çabaları sonucunda olmuştur. Dört yıllık çabaları sonucunda 25 Haziran 1946'da Üniversiteler Yasası çıkartılmıştır. "Bu yasayla, yükseköğretim kurumlarının bakanlıkla olan "sıkı bağı" önemli ölçüde gevşetilip mevcut kuruluşlar yapısal bir bütünlüğe kavuşturularak üniversiteye organik bir karakter kazandırılmıştır. Bu yasanın getirdiği bir başka sonuç ise "dışarıdan gerilim" yerine "içeriden denetim"in getirilmiş olmasıdır. Ankara Üniversitesi de bu yasanın sonucu olarak kurulmuştur." Oğlu şâir Can Yücel, babası için "Hayatta ben en çok babamı sevdim" başlıklı bir şiir yazmıştır. Son yılları [[Dosya:Hasan Ali Yücel'in mezarı, Cebeci Asri Mezarlığı, 2022 Mart.jpg|küçükresim|261x261pik|Hasan Âli Yücel'in mezarı, Cebeci Asri Mezarlığı.]] 5 Ağustos 1946'da 7 yıl 5 ay sürdürdüğü bakanlık görevinden istifa ettikten sonra gazetecilik görevine dönmüştür. 26 Şubat 1961 tarihinde konuk olarak kaldığı Tevfik Sağlam'ın evinde ölmüştür. 2 Mart 1961 tarihinde Cebeci Asrî Mezarlığı'nda toprağa verilmiştir. Ölümünden sonra Giresun'un Görele ilçesinde adına "Hasan Âli Yücel Kültür Merkezi" kurulmuştur. İstanbul Üniversitesi'nin eğitim fakültesi de "Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi" adıyla kurulmuştur. Bazı eserleri 1929: Sûrî ve Tatbikî Mantık 1932: Goethe: Bir Dehanın Romanı 1936: Fransa'da Kültür İşleri 1938: Türkiye'de Ortaöğretim 1947: Davam 1950: Hasan Âli Yücel'in Açtığı Davalar ve Neticeleri 1952: Mantık Dersleri 1956: İyi Vatandaş İyi İnsan 1957: Edebiyat Tarihimizden 1958: İngiltere Mektupları 1960: Hürriyet Gene Hürriyet cilt 1 1961: Allah Bir 1964: Hürriyet Gene Hürriyet cilt 2 1970: Atatürk(Salih Omurtak ile) 1974: Kültür Üzerine Düşünceler 1990: Geçtiğim Günlerden 1998: Hürriyet Gene Hürriyet cilt 3 1998: Pazartesi Konuşmaları 1998: Dinle Benden Hakkında yazılan kitaplar 1998: Mustafa Çıkar, Hasan Âli Yücel ve Türk Kültür Reformu, Ankara, İş Bankası Kültür Yayınları 2000: Şinasi Sönmez, Eğitimde ve Siyasette Hasan Âli Yücel, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları 2001: Celâl Şengör, Hasan-Âli Yücel ve Türk Aydınlanması 2007: Alev Coşkun, Hasan Âli Yücel-Aydınlanma Devrimcisi, Ankara, Cumhuriyet Kitapları 2009: Mehmet Başaran, Öğretmenim Hasan Âli Yücel, Ankara, İş Bankası Kültür Yayınları 2021: Tanıl Bora, Hasan Âli Yücel, İstanbul, İletişim Yayınları Kaynakça Dış bağlantılar MEB'deki Hasan Âli Yücel'in yaşamöyküsü Hasan Âli Yücel Hatıra Parası Bir Kültür Adamı Olarak Hasan Ali Yücel, Doç. Dr. Azmi Bilgin Kategori:1897 doğumlular Kategori:İstanbul doğumlu siyasetçiler Kategori:Köy enstitüleri Kategori:1948 Türkiye İktisat Kongresi'ne katılanlar Kategori:TBMM 5. dönem İzmir milletvekilleri Kategori:TBMM 6. dönem İzmir milletvekilleri Kategori:TBMM 7. dönem İzmir milletvekilleri Kategori:TBMM 8. dönem İzmir milletvekilleri Kategori:Vefa Lisesinde öğrenim görenler Kategori:TBMM Dışişleri Komisyonu Kategori:Cumhuriyet Halk Partisi mensubu siyasetçiler Kategori:UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Yönetim Kurulu Üyeleri Kategori:1961 yılında ölenler Kategori:İstanbul'da ölenler Kategori:Cebeci Asri Mezarlığı'na defnedilenler Kategori:Gazi Lisesi müdürleri Kategori:Türk sekülaristler Kategori:Türk eğitimciler

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Hasan Âli Yücel

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi