Hasan Helimişi

[bullvar_katip]

[[Dosya:Hasan Helimishi Laz-Georgian writings ჰასან ჰელიმიში Hasan Helimişi.jpg|küçükresim|300px|sağ|Hasan Helimişi'nin Gürcü alfabesini kullanarak Lazca yazdığı bir yazı]] Hasan Helimişi Laz kökenli ressam ve şair. Lazca ve Türkçe yazdığı şiirleri ile Laz motiflerini temel alan resimleriyle tanınmıştır. Hayatı Laz ressam ve şair Hasan Helimişi, Osmanlı İmparatorluğu'nun Ortahopa köyünde doğdu. İlkokul, ortaokul ve lise öğrenimini Türkiye'de tamamladı. 1925-1931 yılları arasında Hopa ve Pazar arasındaki Laz köylerinden derlemeler yaptı. 1932'de TKP üyesi olduğu için Sovyetler Birliği'ne çağrıldı ve Batum'a gitti. Aynı yıl Leningrad'da bulunan SSCB-Ulusal Azınlıklar Enstitüsü'ne gönderildi. Burada dans, müzik ve tiyatro gibi konularda eğitim aldı. Leningrad'da "Lazuri Grupa" adında bir horon ekibi kurdu. 1935 yılında tramvaydan düşerek sağ bacağını kaybeden Helimişi, Batum'a dönmek zorunda kaldı. Batum'da iken evlendi. Batum'da kaldığı yıllarda baba mesleği olan kunduracılıkla geçimini sağlarken 1938'de sebep gösterilmeden hapse atıldı. 3 ay Batum Hapishanesi ve bir süre Tiflis'teki bir hapishanede hapis yattıktan sonra "yanlışlık olduğu" belirtilerek hapisten çıkarıldı. 1949-1954 yılları arasında, güvenilmez ve “şüpheli” bir kişi olduğu için, Sibirya'daki Vasünggan (Tomsky Bölgesi) şehrine gönderildi. 1961'den 1967'ye kadar, Tiflis Devlet Üniversitesi (TSU) Doğu Çalışmaları Fakültesinde Türkçe öğretmenliği yaptı. 2 Mart 1976'da 68 yaşında ölen Helimişi, Sarpi köyüne götürülüp burada defnedildi. Şiiri Lazca ve Türkçe yazan Hasan Helimişi'nin şiirleri, diğer metinlerle birlikte Lazlar üzerine araştırmalar yapan Arnold Çikobava ve Sergi Cikia tarafından farklı zamanlarda yayımlandı. Bütün şiirleri İntelekti yayınevinin "100 Şiir" dizisi kapsamında Laz Şiiri (ლაზური პოეზია / Lazuri Poezia, 2007; Yayına hazırlayan: Tea Kalandia) adlı kitapta yer aldı. Hasan Helimişi’nin şiirinde başlıca konulardan biri doğduğu yer olan Lazistan’dır. Şiirlerinde sıkça çocukluk ve gençlik dönemini konu edinmiştir. Ozan geleneğinin temsilcisi olan Helimişi, “Ben Bir Âşığım” adlı şiirinde, halkından uzak olmasından ve memleketi Hopa’ya duyduğu özlemden dolayı kendini yuvası bozulmuş dertli bir bülbül olarak anlatır. Resmi Daha çok Laz motiflerini temel alan resimler yapan Hasan Helimişi’nin bir ressam olarak kabul edilmesi ölümünün ardından 1979 yılında, Batum'a Tiflis’ten gelen sanat tarihçilerinin Sarpi’deki kütüphanede korunan tabloları görmesinden sonra gerçekleşti. Aynı yıl Gürcistan Devlet Sanat Müzesi’nde tabloları sergilendi ve bu sergi büyük ses getirdi. Helimişi’nin resimleri günümüzde Sarpi köyündeki Sarpi Ortaokulu Sergi Salonu’nda sergilenmektedir. Ayrıca çok sayıda resmi, koleksiyoncuların koleksiyonlarında kendine yer buluyor. Eserleri Wori nenape - Kısa dörtlükleri Xopurepes - Hopalılara Moleni lazi - Berideki Laz Çandaş gverdi - Yarım kalan düğün N3ana Mu ôat e skiri Onçamure Möita walona Mşkiridoni Yamo Hek noxro3kare Leningradi Semercis Marşalis Boğerdinare ğormoti Masuma fara İa var meskirun Leninis Var gomdunur Şirak komolis gyamgars Bâirom Kvaomxaze Zoğas mo munâinam Sinoriş ğali Kaynakça Dış bağlantılar Hasan Helimişi'nin otobiyografisi (Lazuri.com) Kategori:Türkiye Lazları Kategori:1907 doğumlular Kategori:1976 yılında ölenler Kategori:20. yüzyıl ressamları Kategori:Modern sanatçılar Kategori:Laz şairler Kategori:Laz ressamlar