Hasköy Çeşmesi

[bullvar_katip]

Hasköy Çeşmesi, İstanbul'un Beyoğlu ilçesindeki bir çeşmedir. 1524 ya da 1525 yılında yaptırılmış olup Beyoğlu'nda tarihi tespit edilen ve günümüzde varlığını sürdüren en eski çeşmedir. 1940'ların başında suyunun akmadığı kaydedilmiş olup o tarihten beri işlevsizdir. Klasik Osmanlı mimarisi üslubunda, kesme taşla inşa edilen kâgir bir yapıdır. Mermerden imal edilen ayna taşının üzerinde bitki motifli kabartmalar vardı. Taştan teknesi, sivri kemerle sonlanan bir nişin içinde konumlanıyordu. Kemerin üzerinden geçen bir silme, yapının üst sınırını oluşturuyordu. Kemerin altında ise iki satırlık kitâbesi vardı. Günümüzde çeşmenin tüm yüzeyleri sıvayla kaplanmış olup ayna taşı, kitâbesi ve teknesi sökülmüş; üzerine ise bir ev inşa edilmiştir. Tarihi Kitâbesine göre çeşme, Yasef adlı bir Yahudi tarafından 1524 ya da 1525 yılında yaptırıldı. Beyoğlu'nda, tarihi tespit edilen ve günümüzde varlığını sürdüren en eski çeşmedir. 1945'teki eserinde İbrahim Hilmi Tanışık, harap hâldeki çeşmenin suyunun akmadığından, musluğunun koparılıp teknesinin molozla doldurulduğundan, tas yuvalarının yüzünü süsleyen mermerin dış kenarlarının kırılarak yuvaların şekillerinin bozulduğundan bahseder. 1993'te yayımlanan kitabında Affan Egemen, çeşme haznesinin üç yüzünün de sıvayla kapatıldığını ve nişini bir barakaya çeviren bir ayakkabı tamircisinin burada çalıştığını ifade eder. Günümüzde ise, üzerine bir ev inşa edilmiş durumdadır. İstanbul 1 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kurulunun 25 Eylül 1991 tarih ve 2992 sayılı kararıyla bir kültür varlığı olarak tescil edilip korumaya alındı. İstanbul 2 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulunun 1 Haziran 2017 tarih ve 5476 sayılı kararıyla tescil durumu güncellenerek I. koruma durumuna alındı. Konumu ve mimarisi İstanbul'un Beyoğlu ilçesinin Keçecipiri Mahallesi'ndeki Bactar Sokağı'nda, 6 ve 8 numaralı yapılar arasındaki kadastral boşlukta konumlanır. Klasik Osmanlı mimarisi üslubunda, kesme taşla inşa edilen kâgir bir yapıdır. Çizgili mermerden imal edilen ayna taşının üzerinde bitki motifli kabartmalar vardı. Taştan teknesi, sivri kemerle sonlanan bir nişin içinde konumlanıyordu. Kemerin üzerinden geçen bir silme, yapının üst sınırını oluşturuyordu. Kemerin altındaki kitâbesindeki sülüs tekniğiyle işlenen metin şu şekildeydi: Haznesi tonozlu olan çeşmenin üstü çatısızdır ve toprakla kapalıdır. Günümüzde, tüm yüzeyleri sıvayla kapalı olan çeşmenin ayna taşı, kitâbesi ve taş teknesi sökülmüştür. Ayna taşının her iki yanında konumlanan tas yuvaları kapatılmıştır. Üzerine ise bir ev inşa edilmiş olup, haznesinin üzerinde bu evin giriş kısmı yer alır. Ayrıca bakınız Beyoğlu'ndaki çeşmeler listesi Notlar Kaynakça Kategori:Beyoğlu'ndaki çeşmeler Kategori:1520'lerde tamamlanan altyapı Kategori:İstanbul'daki Osmanlı çeşmeleri Kategori:İstanbul'daki taş yapılar