Hawdıqo Mansur

[bullvar_katip]

Hawdıqo Mansur Şupago (; veya Haud-oğlu Mansur), Çerkesya Konfederasyonu'nun 1839-1846 arasında de facto lideri olan Çerkes siyasetçi ve askeri kumandan. Rus-Çerkes Savaşında yer almıştır. Biyografi [[Dosya:S20225-21560195.jpg|sol|küçükresim|159x159pik|Hawdıqo Mansur (3. sıradaki) ve arkadaşları. Yanında İsmail Berzeg duruyor.]] İsim Mansur'un soy adı Şupago olup, Hawdıqo "Hawd'ın oğlu" anlamına gelmektedir. Çerkeslerin "-qo" soneki ile biten hem soyadları hem de lakapları vardı. Bu ek Türkçe adlardaki "-oğlu" ekiyle eş anlamlıdır. Çerkesya'yı ziyaret eden ve anılarını yazan İngiliz seyyah Longworth, onu "Hawdıqo Mansur" isminin Türkçe çevirisi olan "Haud-oğlu Mansur Bey" olarak adlandırıyor. Çerkesler Osmanlı hükûmeti ile iletişim kurarken isimlerinin Türkçe çevirilerini kullanırlardı. Mansur'un popülerliğini öven Longworth, Çerkeslerin Mansur'u "ülkenin kralı" olacak kadar sevdiğini belirtir. Aynı zamanda Mansur'un akıcı Türkçe konuştuğundan bahseder. Gençliği Çerkesler tarihlerini yazmadıkları ve tüm bilgiler dış kaynaklarından geldiği için Hawdıqo'nun gençliği hakkındaki bilgiler detaylı değildir. Çerkes soylularından olan Hawdıqo, Natuhay bölgesinde doğdu ve askeri bir eğitimle büyüdü. "Kürsüde sesiyle, savaşta kılıcıyla üstünlük kazanan bir adam" olarak tanımlandı. Rus-Çerkes Savaşı Birkaç kaynak, Hawdıqo'nun tüm Çerkesya'da saygı duyulan bir kişi olduğunu belirtir. 1839'da Çerkesler, Anapa civarındaki Bığurqal'ı yeni başkentleri olarak ilan ettiler ve Hawdıqo Mansur, Çerkes Konfederasyonunun lideri ilan edildi. Bu unvanı ölümüne kadar korudu. General Raevsky, Şubat 1840'ta "Doğu Yakasının Siyasi Durumu Üzerine" notunda şunları söylüyor: "Meclisin başkanı Khaud-Oglu-Mamsyr idi." Şövalye Edouard Taitbout de Marigny'nin Çerkesya'ya seyahatlerle ilgili kitabında bahsettiği soylu bir Natuhay sülalesi olan Şupago sülalesinin lideri olarak bahsediliyor. James Bell'in kitabından alıntılanan "Çerkesya baş kadısının ve diğer büyüklerin Sucuk-kale ile ilgili beyanı" adlı bir belgenin imzaları arasında onun imzası da bulunmaktadır. (James Bell de Çerkesya'yı ziyaret etmiştir) Yine "Haudoğlu Mansur" olarak bilinmektedir. 1840 yılında yaptığı konuşmada teslim olmaktansa gerekirse çocukları bile askere alabileceklerinden bahseder: Lazarevsky Kuşatması 7 Şubat 1840 gecesi gerçekleşti. 3 saatlik bir savaşın ardından sur Çerkesler tarafından alındı. Kale daha sonra topraklarında düşman unsurları istemeyen Çerkesler tarafından yıkıldı. Hawdıqo mansur ve İsmail Berzeg, 11.000 kişilik bir orduyla Abyn dahil iki kaleyi daha ele geçirmeye devam etti. Ölümü 1846'da öldü. Kaynaklar Kategori:Çerkes soylular Kategori:1846 Kategori:Kafkas Savaşı'nda kişiler