Haydar Alirıza oğlu Aliyev (, 10 Mayıs 1923 - 12 Aralık 2003) Azerbaycanlı siyasetçi, Azerbaycan Cumhuriyeti'nin üçüncü cumhurbaşkanı, Nahçıvan Yüksek Meclisi'nin 3. Başkanı. Aynı zamanda Azerbaycan'ın görevdeki cumhurbaşkanı İlham Aliyev'in babasıdır. Azerbaycan'ın "ümummilli lider" ve "ulu önder" unvanlarını taşımaktadır. 1969-1982 yılları arasında fiilen Azerbaycan'ı yönetmiş, 1993-2003 yılları arasında ise Azerbaycan Cumhurbaşkanlığı vazifesinde bulunmuştur. Yaşam öyküsü İlk yılları 10 Mayıs 1923'te günümüzdeki Azerbaycan'ın özerk bölgesi Nahçıvan'da doğmuştur. 1939'da Nahçıvan Pedagoji Teknik Lisesi'ni bitirdikten sonra Azerbaycan Sanayi Enstitüsü, Mimarlık Fakültesi'nden mezun olmuştur. 1957'de ise Azerbaycan Devlet Üniversitesi tarih bölümünü bitirmiştir. sol|küçükresim|Haydar Aliyev gençliğinde SSCB dönemi 1941'de Nahçıvan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin Halk İçişleri Komiserliği'ni yapmış, 1944'te ise KGB'de görevlendirilmiştir. O zamandan itibaren Sovyet devlet istihbaratı dahilinde farklı görevlerde çalışan Haydar Aliyev, general rütbesine kadar yükselmiş ve 1967 yılında Azerbaycan SSC Devlet Güvenlik Komitesinin başkanı olarak görevlendirilmiştir. küçükresim|İki kez Sosyalist Emeği Kahramanı Haydar Aliyev|sol|200px Azerbaycan Komünist Partisi Merkezi Komitesi'nin 1969 Temmuz toplantısında Haydar Aliyev Azerbaycan Komünist Partisi Merkezi Komitesi'nin genel sekreteri seçilerek ülkenin rehberi olmuştur. Bu kararla beraber Aliyev, Sovyet Azerbaycanı'nın fiilen lideri olmuştur. 13 yıl aradan sonra, 1982 yılının Aralık ayında Sovyet İttifakı Komünist Partisi Merkezi Komitesi Siyasi Bürosu'nun üyesi seçilmiş, SSCB Bakanlar Kurulu başkanının birinci yardımcısı vazifesine yükseltilmiş ve SSCB'nin rehberlerinden biri olmuştur. Haydar Aliyev yirmi yıl süresince SSCB milletvekili olmuş, 5 yıl ise SSCB Bakanlar Kurulu Başkan Yardımcılığı yapmıştır. Haydar Aliyev 1987 Ekiminde Sovyet İttifakı Komünist Partisi Merkezi Komitesi Siyasi Bürosu'nun ve Mihail Gorbaçov'un talimatı ile görevlerinden alınmıştır. SSCB sonrası Haydar Aliyev 20 Ocak 1990'da SSCB'nin Bakü'de yaptığı kanlı baskın ile ilgili olarak ertesi gün Azerbaycan'ın Moskova'daki konsolosluğunda beyanatla karşı çıkarak, Azerbaycan halkına karşı işlenmiş cinayetin teşkilatçılarının ve faillerinin cezalandırılmasını talep etmiştir. O, SSCB'nin dağıldığını görerek 1991 Temmuz ayında Sovyetler Birliği Komünist Partisi'ni terk etmiştir. Haydar Aliyev 21 Nisan 2003 günü Bakü'deki Cumhuriyet Sarayı'nda düzenlenen törende rahatsızlannmıştır. Tedavisi için önce Türkiye'ye getirilmiş; daha sonra Ağustos 2003'te gittiği ABD'nin Ohio eyaletinin Cleveland şehrinde, 12 Aralık 2003'te kalp yetmezliği sebebiyle ölmüştür. Aliyev, 1999 yılında Atatürk Barış Ödülü'ne layık görülmüştür. Kaynakça Dış bağlantılar Haydar Aliyev'in sesi Haydar Aliyev biyografisi Haydar Aliyev'in resmi internet sitesi Kategori:1923 doğumlular Kategori:Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti doğumlular Kategori:2003 yılında ölenler Kategori:Azerbaycan devlet başkanları Kategori:Azerbaycan Millî Meclisi başkanları Kategori:Yeni Azerbaycan Partisi mensubu siyasetçiler Kategori:Kızıl Yıldız Nişanı sahipleri Kategori:Lenin Nişanı sahipleri Kategori:Ekim Devrimi Nişanı sahipleri Kategori:SSCB Yüksek Sovyeti 8. dönem milletvekilleri Kategori:SSCB Yüksek Sovyeti 9. dönem milletvekilleri Kategori:SSCB Yüksek Sovyeti 10. dönem milletvekilleri Kategori:Türkiye Cumhuriyeti Devlet Nişanı sahipleri Kategori:Fahri Hiyabanı'nda defnedilenler Kategori:Aliyev ailesi Kategori
arbe ile iktidara gelenler Kategori:Azerbaycan'daki siyasi parti genel başkanları Kategori:Yeni Azerbaycan Partisi genel başkanları Kategori:Ermeni Soykırımı'nı reddedenler Kategori:Azeri milliyetçileri Kategori:Azeri Şiiler
arbe ile iktidara gelenler Kategori:Azerbaycan'daki siyasi parti genel başkanları Kategori:Yeni Azerbaycan Partisi genel başkanları Kategori:Ermeni Soykırımı'nı reddedenler Kategori:Azeri milliyetçileri Kategori:Azeri Şiiler