Haydar Amuli

bullvar_katip · 28 Mayıs 2024

[[Dosya:Tomb Mausoleum Mir sayyed Heydar Amuli (Seyyed 3 tan)fakhrul islam and rukn al din Amuli.JPG|küçükresim|sağ|200 px|İran'da Mir Haydar Türbesi Amuli(Amoli). Amol]] Haydar Amuli (1319 - 1385), İran kökenli Şii sufi, filozof ve mistik. Hayatı İran'ın kuzey bölgesinde yer alan Mazandaran'da Amol Kasabası'ndaki Hüseyni bir seyid ailesine mensup olarak 1319'de doğdu. Amul kasabası o dönemde Şii müslüman nüfus yoğunluğuyla bilinmekteydi. Genç yaşta İmamiye Şiiliği teoloji üzerinde çalıştı. Taberistan Meliki Fahrüddevle'nin sarayında görev aldı. Melik ile olan yakın ilişkisine rağmen kısa bir süre sonra dini bir kriz yaşadı. Saraydaki görevini bırakıp kendini tümüyle tasavvuf araştırmalarına verdi. Tahran'ın bir köyünde yaşayan Nureddin Tihrani adındaki bir sufi şeyhin öğrencisi oldu ve geleneksel olarak sufilerin giydiği hırkayı giydi. 1385'te Necef'te vefat etti. Görüşleri Şiilik ile sufiliği bir araya getiren Amuli, bir Şii olmakla birlikte Muhyiddin İbn Arabi'nin Vahdet-i Vücud öğretisinden etkilenmiş hatta Arabi'nin Füsus'ül-Hikem eserine yorum yazmıştır. Amuli tevhid inancını ikiye ayırarak inceler. Ona göre bir tevhid-i uluhi ve bir de tevhid-i vücudi vardır. Tevhi-i Uluhi Tanrı'nın birliğinin zahiri veya dışsal yönüdür ve İslam inancının temeli olan la ilahe illallah ifadesinde kendisini gösterir. Tevhid-i Vücudi ise tevhid inancının bâtıni veya içsel yönüdür ve varlıkta Tanrı'nın dışında hiçbir şeyin olmadığı anlayışını içerir. Amuli tevhidin bu yönünü mürekkep ile mürekkep kullanılarak oluşturulan harfler benzetmesiyle açıklar. Amuli'ye göre On İki İmam sahip oldukları mistik bilgiyle sadece Şii toplumun değil aynı zamanda sufi topluluklarının da rehberleridir. Amuli Şiileri inançlarını sadece hukuk sistemiyle sınırlı tuttuklarından ötürü Sufileri de On İki İmamdan kaynaklanan belirli ilkeleri reddetmeleri sebebiyle eleştirir. Amuli'ye göre Ali evrensel velayetin, on ikinci imamla aynileştirilen Mehdi ise Muhammedi velayetin mührüdür. Bu görüşleriyle İsa'yı evrensel velayetin mührü olarak gören İbn Arabi'den ayrılmaktadır. Bazı Eserleri Velud bir yazar olduğu bilinen Amuli'nin yaklaşık kırk kadar eseri olduğu bilinmektedir. Ancak bunlardan yedi tanesi korunabilmiştir. Eserlerinden bazılarının adları şu şekildedir: Nassü'n-Nüsus fi Şerhi'l-Füsûs: Füsûsu'l-Hikem'in Arapça şerhidir. Risaletü Nakdi'n-Nukud fi Ma'rifeti'l-Vücûd: İbn Arabi'nin görüşlerinin açıklandığı bir eserdir. Camiu'l Esrâr ve Menbau'l-Envar : . Esrarü'ş-Şeria ve Atvarü't-Tarika ve Envarü'l-Hakika : Tevhid, peygamberlik, ahiret, imamet gibi konuları açıklamaktadır Kenzü'l-Künuz ve Keşfü'r-Rumuz Kaynakça Wikipedia Dış bağlantılar Brillonline Haydar Amuli Encyclopedia Iranica Inner Secret of the Path Kategori:Mutasavvıflar Kategori:Vahdet-i Vücud Kategori:Ekberi sufiler/filozoflar Kategori:İslam filozofları Kategori:1319 doğumlular Kategori:1385 yılında ölenler

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Haydar Amuli

bullvar_katip

Administrator

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi