Hayrullah Efendi

bullvar_katip · 27 Mayıs 2024

Hayrullah Efendi (26 Ekim 1818 İstanbul-25 Aralık 1866 Tahran), Osmanlı hekimbaşı, devlet adamı, eğitimci, şair ve tarihçi. Hayatı Osmanlı şair ve hekim Abdülhak Molla'nın oğludur. 1839'da babasının başında olduğu Mekteb-i Tıbbiye-i Şahane'ye girdi ve burada eğitim gördü. Tıp eğitimini ders nazırlığı göreviyle birlikte yürüttü. 24 Mart 1840'ta ilmiyeye özel "rütbe-i salise" nişanına layık görüldü. Mekteb-i Tıbbiye'nin baş hekimi Dr. Bernard, 1843 yılında Abdülmecid'e sunduğu raporda Hayrullah Efendi'nin imtihanları geçerek yakında doktorluk diplomasını alacağını yazmıştır. Ayrıca bitirme tezi olarak Türkçe bir eser kaleme aldığını belirtmiştir. 12 Ekim 1843'te Abdülmecid Hayrullah Efendi'yi huzurunda kabul ederek ona pırlantalarla süslü bir kutu hediye etmiştir. Mezun olduktan sonra doktora çalışması Dürûrü'l-muhât, 1844'te ise Tedâvî-i Etfâl (Sıhhatnümâ-yı Etfâl) adlı eserini yayınladı. 1840-1845 yılları arasında bir tıp sözlüğü hazırladı. 9 Ekim 1845'te babası Mekteb-i Tıbbiyye'deki görevinden alındıktan sonra kendisinin de ders nâzırlığı görevi son bulmuştur. Ancak babasının tekrar 30 Eylül 1848'de eski görevine dönmesiyle birlikte kendisi tekrar nazır olmuştur. 1848 yılının Aralık ayında Maârif-i Umûmiye Nezâreti'ne üye olan Hayrullah Efendi, orta öğretimde okutulması amacıyla Mesâil-i Hikmet adlı bir eser yayınlamıştır. Daha sonra ilmiye sınıfından ayrılarak mülkiye sınıfına geçmiştir. 1850'de Umûr-ı Nâfia Nezâreti üyeliği verilmiştir. Sonraki yıllarda çeşitli görevlerde bulunmuş ve birçok eser kaleme almıştır. 25 Aralık 1866'da delege (murahhas) sıfatıyla Tahran orta elçiliği görevini yürütürken hayatını kaybetmiştir. Ailesi Kafkasya'dan kaçırılmış bir cariye olan Münteha Hanım ile evlenmiştir. Ailenin dört çocuğu olmuştur: Fatma Fahrünnisâ Hanım, Abdülhâlik Nasuhi Bey, Abdülhak Hamit Bey ve Mihrinnisâ Hanım. Eserleri Muâlecâta Dair El Mecmuası Müfredât-ı Tıbbiyye fî beyâni evzâni'l-edviyye Terbiye ve Tedâvî-i Etfâl Ordu Hıfzıssıhhası Makālât-ı Tıbbiyye Dürûrü’l-muhât Lugat-ı Tıbbiyye Beyt-i Dihkānî Bağçe-i İntizâm Mesâil-i Hikmet Kıt‘a-i Afrika Hezâr Esrâr Diğer eserleri Nakş-ı Hayâl Rothomago Tercümesi Hikâye-i İbrâhim Paşa be-İbrâhîm-i Gülşenî Devlet-i Aliyye-i Osmâniyye Târihi Yolculuk Kitabı Kaynakça Özel Genel Kategori:1818 doğumlular Kategori:1866 yılında ölenler Kategori:İstanbul doğumlular Kategori:Tahran'da ölenler Kategori:Osmanlı şairleri Kategori:Osmanlı tarihçileri Kategori:Osmanlı eğitimcileri Kategori:Osmanlı yazarları Kategori:Osmanlı hekimleri

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Hayrullah Efendi

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi