Hendek operasyonları

bullvar_katip · 28 Mayıs 2024

Hendek operasyonları, Türk güvenlik/emniyet birimlerince PKK mensuplarına karşı ortak olarak gerçekleştirilen Sur, Cizre ve Nusaybin merkezli askerî operasyonlardır. Bu operasyonların gerçekleştirildiği bölgelerin bazılarında sokağa çıkma yasakları uygulanmış ve bazıları geçici süreyle askeri güvenlik bölgesi ilan edilmiş; PKK mensuplarının etkisiz hale getirildiği, hendeklerin kapatıldığı, barikatların kaldırıldığı ve güvenliğin sağlandığı bölgelerde sokağa çıkma yasakları kaldırılmıştır. Arka plan Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri ardından PKK mensuplarının sık sık yol kesip araç yakma ve şantiyeleri basması , 2015 Suruç saldırısı ve son olarak Şanlıurfa'da PKK militanlarınca 2 polisin öldürülmesinin akabinde IŞİD'in yanı sıra PKK'ya karşı Türk Hava Kuvvetleri'nce başlatılan hava harekâtının ardından 24-25 Temmuzda da terörle mücadele ekiplerinin çeşitli illerde aralarında gazetecilerinde olduğu PKK, DHKP-C ve DAEŞ üyesi olma iddiasıyla gözaltına alınmış, daha sonra kamuoyunda "Hendek operasyonu" olarak bilinen kara harekâtında eş zamanlı başlatılan bir dizi operasyonlara daha sonra özel harekat polisleri ve SAS komandoları da katılmıştır. Bununla birlikte çözüm süreci döneminde bahsi geçen şehir ve ilçelere PKK tarafından silah ve mühimmat depolandığı belirtilmiş, çatışmalar ve akabinde gerçekleşen operasyonların bu nedenle başladığı ifade edilmiştir. Operasyonlar Diyarbakır Ergani, Diyarbakır'da PKK mensuplarına yönelik düzenlenen operasyonda bir sığınakta 1 kilogram C4 patlayıcı ve çok sayıda mühimmat ele geçirildi. 2 Aralık 2015 tarihinde Sur'da, 11 Aralık 2015 tarihinde Sur ilçe merkezinde birçok mahallesinde ilan edilen sokağa çıkma yasağının ardından Türk Silahlı Kuvvetleri ile özel harekat polisi tarafından açılan hendeklerin kapatılması, barikatların kaldırılması, yollara tuzaklanan el yapımı patlayıcıların etkisiz hale getirilmesi amacıyla ortaklaşa başlatılan operasyonlarda 29 PKK mensubu etkisiz hale getirilmiş ve 2 polis yaralanmış, ilçe merkezinde 20 bombalı tuzak ve 21 hendek kapatılmış, birçok evde hasar meydana gelmiş ve binlerce kişi evlerini terk etmiştir., Sur ilçe merkezinde bulunan tarihi Fatih Paşa Camisi PKK mensuplarının ateşi sonucu ağır hasar görmüştür. Yine Bağlar ilçesinde bir ilköğretim okulu YDG-H mensuplarınca ateşe verilmiştir. Aynı PKK mensuplarının bir anaokuluna yerleştirdiği bombalı tuzak devlet güçlerince imha edilmiş, suikast timi oldukları belirtilen 3 PKK mensubu üzerlerinde el bombası, tabanca ve mermilerle birlikte yakalanmış, 1’i tutuklanmıştır. Sur'da 28 Kasım'da Diyarbakır Baro Başkanı Tahir Elçi'nin ve polis memurları Ahmet Çiftaslan ve Cengiz Erdur'un hayatını kaybettiği saldırıların ardından 23 Aralık 2015 tarihine kadar gerçekleştirilen operasyonlarda 52 PKK mensubu öldürüldü. Diyarbakır'da 2 Aralık günü ilan edilen ve 17 saatlik aradan sonra yeniden devam eden sokağa çıkma yasağı, 29 Aralık tarihinde Gazi Caddesi'nde 07.00'dan itibaren kaldırıldı. 2016 yılı 16 Ocak tarihinde "Bordo Bereliler" olarak adlandırılan Özel Kuvvetler Komutanlığı’na ait 4 taburdan oluşan yaklaşık 150 kişilik özel ordu birlikleri, operasyonlara katılmak üzere Sur'a girmiş, militanların kurduğu bombalı tuzakları ve açılan hendek ile barikatları imha etmeye başlamıştır. 19 Ocak tarihinde militanlar ile güvenlik güçleri arasındaki çatışmada 1 asker hayatını kaybetmiş, 21 Ocak tarihi itibariye 51 gündür sokağa çıkma yasağının sürdüğü Sur'da PKK'ya yönelik yapılan operasyonlara kadın askerler de katılmış, 22 Ocak tarihinde ise güvenlik güçleriyle PKK militanları arasında sık sık yaşandığı Sur ilçesine Türk Silahlı Kuvvetleri tank takviye edilmiştir. Çatışmalar sırasında güvenlik güçlerine karşı militanlar tuzaklanmış bombalar ve patlayıcı silahlar kullanmıştır. Çınar saldırısı 13 Ocak 2016 tarihinde Çınar, Diyarbakır'da PKK tarafından içerisinde polis lojmanları bulunan İlçe Emniyet Müdürlüğü'ne düzenlenen bomba yüklü araç, roketatar ve uzun namlulu silahlarla gerçekleşen saldırı sonrası 6 kişi hayatını kaybetti, 38 kişi yaralandı. Saldırının hedefindeki Çınar Emniyet Müdürlüğü binası içerisinde polis lojmanları da bulunuyordu. Binada ağır hasar oluştu. Diyarbakır Valiliği'nin yaptığı ilk açıklamaya göre 5 kişi hayatını kaybetti, 39 kişi yaralandı. Saldırı sonrası enkaza dönen hizmet binası içerisinde hayatını kaybedenler arasında bir çocuk ve bir kadınının da olduğu belirtildi. Olay sonrasında PKK'lılar ile Türk Polisi arasında çıkan çatışmada 8 PKK'lı ölü olarak ele geçirildi. Daha sonradan bir kişinin daha cansız bedeni bulundu. Silopi ve Cizre Açılan hendekleri kapatmaya yönelik Silopi ilçesinde operasyon düzenleyen polise, PKK mensuplarınca uzun namlulu silahlarla ateş açılmıştır. Bunun üzerine çıkan çatışmada, 1 çocuk yaralanırken, 2'si küçük yaşta olan 3 kişi gözaltına alınmıştır. İlçe merkezinde bir evde yapılan aramada ise 11 basınç ve parça tesirli el yapımı patlayıcı ile 4 av tüfeği ele geçirilmiştir. Yine 14 Aralık tarihinde Şırnak Valiliği tarafından ilan edilen sokağa çıkma yasağının ardından devlet güçlerinin başlattığı operasyonlarda 22 Aralık 2015 tarihine kadar Cizre'de 113, Silopi'de 9 PKK mensubu öldürüldü. Şırnak Valisi Ali İhsan Su, sokağa çıkma yasağı süren Cizre ve Silopi ilçelerinde PKK mensuplarına yönelik operasyonların süreceğini söylemiştir. Cizre'de süren operasyonlara Deniz Kuvvetleri patlayıcı imha timleri EOD (Explosive Ordnance Disposal) olan SAS personeli de katılmıştır. Mardin Dargeçit ve Nüsaybin de 21 Aralık 2015 tarihinde PKK'ya karşı devlet güçlerince başlatılan operasyonlar nedeniyle birçok mahallede sokağa çıkma yasağı ilan edilmiş, 1 sivil ölmüştür. Derik, Mardin'de sokaklara kazılan hendekleri kapatmak için yürütülen operasyonlarda 7 PKK mensubunun hayatını kaybettiği bildirilmiştir. 23 Aralık 2015 tarihiyle birlikte Mardin'de süren operasyonlarda yaşamını yitiren PKK mensubu sayısının 14 olduğu bildirilmiştir. Sonraki gün PKK mensuplarının bir eve yaptığı saldırıda 2 sivil ölmüş 2 sivil ise yaralanmış, aynı tarihte Mardin'in Dargeçit ilçesinde camileri tahrip eden PKK mensupları cami hoparlörlerinden bazı örgüt marşları çalmıştır. 25 Aralık tarihinde Diyarbakır'la birlikte Mardin'de de, KCK sanıklarına destek amacıyla yürüyüş düzenleyen grupla polis arasında gerginlik yaşanmış, göstericiler taş, havai fişek ve molotof atarken polis tazyikli su ve gaz bombasıyla müdahale etmiştir. Aynı gün İçişleri Bakanı Efkan Ala Mardin'e gelerek incelemelerde bulunmuştur. 26 Aralık tarihinde ise Dargeçit'te devlet güçleri ile PKK'lı bir grup arasında çıkan çatışmada 4 PKK mensubu ölmüştür. Cizre'de 27 Aralık'ta PKK mensuplarının etkisiz hala getirilmesi ve kazılan hendek ile kurulan barikatların kaldırılması için devam eden operasyonlar sürerken, saat 14.40 sıralarında Nur Mahallesi'nde Kobra tipi zırhlı askeri aracın geçişi sırasında, PKK'lı bir grup tarafından yol kenarına daha önceden yerleştirilen patlayıcının infilak etmesi sonucu 3 asker hayatını kaybetmiş, 1 asker ve 1 polis de yaralanmıştır. Mardin Valiliği'nden yapılan açıklamada Dargeçit'teki 11 Aralık'ta başlayan sokağa çıkma yasağının 29 Aralık tarihinde sona erdiğinin ve Dargeçit'teki operasyonlarda 32 PKK'lının etkisiz hale getirildiği, 10 kişinin tutuklandığı açıklandı. 30 Aralık tarihinde ise Mardin'de PKK'lıların çöp poşetine tuzakladığı 150 kiloluk patlayıcı polis ekipleri tarafından yerinde imha edildi. Nüsaybinde icra edilen faaliyetlere Deniz Kuvvetleri Komutanlığı bağlısı Özel Harekât birimi olan Sualtı Taarruz (SAT) timleri de destek vermiştir. Hakkâri 2-5 Kasım 2015 tarihleri arasında Yüksekova'da bazı mahallelerde PKK mensuplarının açtığı hendek ve barikatlar operasyonla kaldırılmış, devlet güçleri ile YDG-H mensupları arasında çıkan çatışmalarda 2 sivil, 2 asker ve 31 PKK mensubu hayatını kaybetmiş, ilçe merkezindeki hendek ve barikatlar kaldırılmıştır. Diğer olaylar Hakkâri şehir merkezinde bulunan Cumhuriyet Anadolu Lisesi'ne YDG-H mensupları ve PKK sempatizanları tarafından taş ve molotofkokteyli atılmış, okulun camları kırılmış, Siirt'te ise 250 yataklı Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Hastanesi PKK mensuplarınca ateşe verilmiştir. İstanbul'da 17, Hakkâri merkez ve Yüksekova'da 13, Varto, Muş'ta 4, Derik, Mardin'de 6, Antalya'da ise 3'ü üniversite öğrencisi 5 kişi olmak üzere toplam 45 kişi gözaltına alınmıştır. Mersin’de ise aralarında Halkların Demokratik Partisi (HDP) Akdeniz Belediyesi Eşbaşkanı Fazıl Türk'ün de bulunduğu 28 kişi adliyeye sevk edilmiş, Uludere, Şırnak'ta yapılan yol aramasında bir adet el yapımı patlayıcı bulunmuş, Hassa, Hatay'da ise PKK mensuplarına ait yiyecek ve içecek deposu ele geçirilmiş, 26 Aralık tarihinde Bingöl'de düzenlenen operasyonda, PKK'lı bir grubun kullandığı tespit edilen 24 sığınak devlet güçlerince tespit edilmiştir. Tepki ve destekler Tepkiler 2015-16 Şırnak çatışmaları sonrası Cizre'de uygulanan sokağa çıkma yasağını protesto etmek için ilçeye giden HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, HDP'li bakan ve milletvekillerinin Cizre'ye girmesine izin verilmemiştir. 10 Eylül 2015 tarihinde Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkan Yardımcısı Sezgin Tanrıkulu, partisi adına milletvekillerinden oluşan heyetin girişine izin verilmemesini eleştirmiş ve Cizre'de ilan edilen sokağa çıkma yasağının bir an önce durması istediklerine dair bir açıklama yapmıştır. [[Dosya:Birlik 90 Yeşiller eşbaşkanı, Cem Özdemir Cizre ziyareti.jpg|upright=0.91|küçükresim|sağ|Birlik 90/Yeşiller Partisi eş başkanı Cem Özdemir, HDP yetkilileriyle birlikte Cizre'de, 15 Eylül 2015.]] 15 Eylül tarihinde Almanya'daki Birlik 90/Yeşiller Partisi eş başkanı Cem Özdemir, olayları incelemek üzere Cizre'ye ziyarette bulunmuştur. Özdemir Cizre’de yaşanan sivil ölümlerinden Türkiye yönetiminin sorumlu olduğunu iddia etmiş ve "Demokratik bir devlet sorunları böyle çözmez" açıklamasında bulunmuştur. 15 Aralık günü Cizre'deki öğrenciler okulu boykot kararı almış ve uzun süre okullara gitmemişlerdir. Şırnak'ta ilan edilen sokağa çıkma yasaklarını protesto eden Şırnaklılar çeşitli gösteriler düzenlemişlerdir. 21 Aralık'ta Şırnak'ta HDP milletvekilleri öncülüğünde sayıları binlerce olan Şırnak halkı, sokağa çıkma yasağı uygulanan Silopi ve Cizre ilçelerine doğru yürümek istemiş, fakat polis güçleri göstericilere biber gazı atarak yürüyüşe izin vermemiştir. 24 Aralık'ta Şırnak’ın İdil ilçesindeki Turgut Özal Mahallesi’nde bulunan Aşiti Parkı’nda toplanan ve aralarında HDP İstanbul Milletvekili Erdal Ataş, Demokratik Bölgeler Partisi (DBP) ve HDP yöneticileri ile belediye başkanlarının da bulunduğu binlerce kişi, hendek ve barikatların arasından geçerek, Cizre’ye gitmiştir. Yaşanan olaylar, devam eden operasyonlar ve ilan edilen sokağa çıkma yasağı nedeniyle çoğunluğu şoför ve iş adamı olan binlerce kişinin Habur Sınır Kapısı'nda mahsur kaldığı belirtilmektedir. HDP Parti Sözcüsü ve Kars Milletvekili Ayhan Bilgen tarafından 30 Aralık'ta yayımlanan ara raporda Cizre'de 56, Silopi'de 29 olmak üzere toplam 85 sivilin yaşamını yitirdiği bildirilmiştir. 31 Aralık günü Rusya Dışişleri Bakanlığı, Şırnak'ta devam eden operasyonları endişeyle izlediklerini belirterek Türkiye hükûmetine sorunu siyasi yollarla çözme çağrısında bulunmuştur. Bildiride, operasyonun sürdüğü bölgelere, siyasetçiler, gazeteciler ve insan hakları örgütlerinin temsilcilerinin girmesine izin verilmediği vurgulanarak "Türkiye’nin güneydoğusunda, Türk yetkililerin Kürt nüfusun yaşadığı kentlerde mücbir operasyonundan kaynaklanan şiddetin tırmanmasını kaygıyla izliyoruz." açıklaması yapılmıştır. Sıkıyönetim politikalarının uygulandığı Mardin'in Dargeçit ilçesi doğumlu bir polis memurunun "Bu politikalar annemi katletmemi emrediyor." diyerek görevinden istifa ettiği bildirilmiştir. Sanatçı Metin Akpınar, Cumhuriyet gazetesine verdiği röportajda “Bu ülkede başkanlık sistemi önerilip tartışılabiliyorsa özerklik sistemi de önerilebilmeli ve tartışılabilmeli” demiş, çatışmalar yerine sağduyunun hakim olması gerektiğini bildirmiştir. 3 Ocak'ta HDP Grup Başkanvekili İdris Baluken, operasyon kapsamında gerçekleşen ölümlerin, geçmişteki faili meçhul cinayetlere benzediğini bildirmiştir. Baluken, ölümlerin eskiden devlet görevlilerin JİTEM gibi kontra örgütlenmeleri tarafından gerçekleştirildiğini belirterek “Bugün kontralara ihtiyaç duyulmadan kamu görevlileri tarafından insanlar sokak ortasında vurulmakta, öldüren kamu görevlileri ile ilgili ciddi bir yasal işlem gerçekleşmemektedir.” demiştir. Almanya'nın çeşitli şehirlerinde, Türkiye'nin çeşitli illerinde ilan edilen özyönetim talebini destekleyen gösteriler düzenlenmiştir. 26 Ocak 2016 tarihinde, 4 gün önce bölgedeki olayları incelemeye giden 100 kişilik CHP'li heyetin raporu açıklanmış, raporda "insanların yaşam hakkının korunmadığını", "cenazelerin günlerce sokakta bekletildiğini", "hayvanlara yem edildiğini", "bölgede savaş hukukunun bile uygulanmadığını" ve "sivil halka katliam yapıldığını" ifade edilmiştir. Raporda "Yerel yönetimler, özerklikler şartının muhakkak hayata geçmesi gerekiyor. Bu sadece bölge için değil Türkiye'deki bütün belediyelerde uygulanması gereken bir şart. Bu olursa sorunların çözüleceğine inanıyoruz" görüşleri beyan edilerek hendek operasyonlarına son verme çağrısı yapılmıştır. Destekler [[Dosya:Türk Yıldızları 2210.JPG|upright=0.91|küçükresim|sağ|Çanakkale Savaşı'nı anma günü olan 18 Mart Çanakkale Şehitleri Anma Günü'nde Türk Yıldızları uçaklarının üzerine operasyonlarda hayatını kaybeden güvenlik güçlerinin isimleri yazıldı. ]] 27 Temmuz 2015 tarihinde Milliyetçi Hareket Partisi Genel Başkanı Devlet Bahçeli "IŞİD ve PKK’nın yuvalandığı mücavir bölge ve alanlar tamamen imha edilmeden etrafımızdaki fitne kampanyası sona ermeyecek, huzursuzluk ve kayıplar bitmeyecektir" demiş ve operasyonları desteklemiştir. 5 Kasım'da Türkiye Başbakanı Ahmet Davutoğlu, Millî Güvenlik Kurulu (MGK) sonrası operasyonların sürdürülmesi talimatı vermiştir. Hakkâri'nin Yüksekova'ya bağlı Dağlıca Bölgesi'nde 7 Eylül 2015'te PKK'lı militanlar tarafından düzenlenen saldırıda 16 asker, 8 Eylül'de Iğdır'da 13 polisin ölmesi üzerine İbrahim Tatlıses, Murat Boz, Işın Karaca, Arda Turan, Erkan Petekkaya, Emrah, Kıvanç Tatlıtuğ, Almeda Abazi, Alp Kırşan, Ender Alkoçlar PKK tarafından güvenlik güçlerine karşı gerçekleştirilen saldırıları kınamış, ilk olarak Seda Sayan'ın başlattığı daha sonra aralarında Semiha Yankı, Pınar Altuğ Atacan, Didem Uzel, Aslı Hünel, Nida Ünsal, Doğuş, Demet Akalın'ın da olduğu isimler Mehmetçik Vakfı'na bağışta bulunmuştur. 17 Aralık'ta Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hendekler kapatılıncaya ve bölgede asayişin sağlanacağı zamana kadar operasyonların devam edeceğini söylemiş, Sur ilçesinde tarihi Osmanlı eseri Fatih Paşa Camii'nde çatışmalar sırasında çıkan yangına değinerek "Fatihpaşa Camii'ni yakanlar benim inançlı, imanlı o Kürt kardeşlerimi istismar edenler bunun bedelini ödemeye başladılar ve ödeyecekler" demiştir. 18 Aralık'ta İçişleri Bakanı Efkan Ala, PKK mensuplarına yönelik yapılan operasyonlarda 3 binin üzerinde militanın öldürüldüğünü operasyonların sürdüğü illerde çok sayıda silah, bomba ve molotofkokteyli ele geçirildiğini, bunların bölge insanlarına saldırı için yapılan hazırlıklar olduğunu bildirmiş ve "Bunlara karşı operasyon yapıyoruz" diyerek, operasyonların devam edeceğini belirtmiştir. 22 Aralık'ta, Sur ilçesinde sokağa çıkma yasağının 22'inci gününde Mevlit Kandili dolayısıyla Türkiye genelinde asker eşleri, operasyona katılan asker ve polislere destek için evlerinde hazırladıkları yemek ve tatlı çeşitlerini paketleyerek operasyon bölgesine gönderdi. 25 Aralık'ta Türk sinema oyuncularından Serdar Gökhan okul ve tarihi eser yakanların "vatan haini" olduğunu söylemiştir. 25 Aralık'ta Şırnak'ın Beytüşşebap ilçesinde operasyonlara destek veren bir grup Türk bayraklarıyla güvenlik güçlerine destek yürüyüşü düzenledi. 31 Aralık'ta Başbakan Yardımcısı Numan Kurtulmuş gazetelerin Ankara temsilcileri ile yaptığı bir konuşmada Suruç saldırısından sonra bölgede başka bir akıl ya da birkaç farklı akıl devreye girdi ve düğmeye basıldı demiş, sorunun sadece silahla çözülemeyeceğinin birkaç kez altını çizen Kurtulmuş, operasyonların bitiminden sonra tüm Türkiye'nin dahil olacağı bir sürecin başlayacağı ve adımların atılacağı mesajını verdi. 19 Mart 2016'da Çanakkale Savaşı için her yıl yapılan 18 Mart Şehitleri Anma Günü ve Çanakkale Deniz Zaferi'nin 101. yıldönümünde Türk Yıldızları tarafından gösteride kullanılan NF-5 uçaklarının sağ ve sol kısımlarına 20 Temmuz 2015'ten bu yana operasyonlarda hayatını kaybeden asker, polis ve korucuların isimleri yazıldı. Sonuçlar Türkiye İnsan Hakları Vakfı, 22 Mart 2016 tarihinde operasyonlara dair bir rapor yayımlamış, bu rapora göre operasyonlar boyunca 7 ilde ve 22 ilçede toplam 63 kez sokağa çıkma yasağı ilan edilmiştir. Yine bu rapora göre, en az 310 sivil çatışmalarda ölmüştür. Galeri Dipnotlar Ayrıca bakınız Çözüm süreci Kürt siyasi hareketi Kaynakça Dış bağlantılar Hürriyet Okur Temsilcisinden Operasyon Haberlerine Dair Gözlemler Kategori:2015'te Türkiye Kategori:Türk Silahlı Kuvvetleri operasyonları Kategori:Türkiye-PKK çatışması Kategori:2015'te çatışmalar Kategori:2016'da çatışmalar Kategori:2016'da Türkiye Kategori

KK saldırıları (2015-günümüz)

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Hendek operasyonları

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi