Hırvat Savunma Kuvvetleri

[bullvar_katip]

Hırvat Savunma Kuvvetleri (Hırvatça: Hrvatske obrambene snage veya HOS), 1991'den 1992'ye kadar, Yugoslav savaşlarının ilk evresinde, Hırvat Haklar Partisi'nin (HSP) paramiliter koluydu. Hırvatistan Bağımsızlık Savaşı sırasında HOS, birkaç ilk bölüğü organize etti ve Hırvatistan'ın savunmasına katıldı. Hırvatistan'daki savaşın zirvesinde HOS, birkaç tabur büyüklüğündeydi. İlk HOS birimlerine, Eylül 1991'de Hırvat polisi tarafından öldürülen HSP üyesi Ante Paradžik başkanlık etmekteydi. Kasım 1991'de Hırvatistan'da ilan edilen genel seferberliğin ve Ocak 1992'deki ateşkesin ardından HOS, Hırvat Ordusu tarafından absorbe edildi. Bosna-Hersek'teki HOS birimleri, Blaž Kraljević liderliğindeki Hırvatlar, Boşnaklar ve yabancı gönüllülerden oluşmaktaydı. 9 Ağustos 1992 tarihinde Kraljević ve sekiz personel, Mladen Naletilić komutasındaki Hırvat Savunma Konseyi (HVO) askerleri tarafından öldürüldü. HOS kısa bir süre sonra dağıtıldı ve Boşnak-Hırvat Savaşı'nın başlangıcında HVO ile Bosna-Hersek Cumhuriyeti Ordusu tarafından absorbe edildi. Son HOS birimi, 5 Nisan 1993 tarihinde Orta Bosna'da dağıldı. Tarihi Hırvatistan Kökeni Hırvat Haklar Partisi, 26 Şubat 1990 tarihinde Dobroslav Paraga başkanı ve Ante Paradžik başkan yardımcısı olmak üzere Hırvatistan'da yeniden kuruldu. Hırvat sivil nüfusu silahlanmaya başladı ve 21 Aralık 1990 tarihinde Hırvatistan'daki Sırplar ayaklandı. Çok geçmeden Yugoslav Halk Ordusu (JNA), isyancı Sırplarla birleşti ve Hırvat Haklar Partisi kendi askeri kanadını kurmayı düşündü. İlk HOS ekibi Ocak ayında kurulmuş olmasına rağmen HOS, resmî olarak 25 Haziran 1991 tarihinde Dobroslav Paraga, Ante Paradžik, Alija Šiljak ve HSP'nin diğer liderleri tarafından kurulmuştur. HOS genelkurmayının kurulmasından kısa bir süre sonra Paradžik, onun şefi oldu. Genelkurmay, HSP'nin Zagreb'deki genel merkezi Ante Starčević Meydanı'nda bulunuyordu. HOS başlangıçta iyi silahlanmamıştı ve askerleri kendi silahlarını kullanıyordu. Lakin Sırp güçleriyle yaşanan çatışmalarda iyi performans gösterdiler ve Hırvat kamuoyunun dikkatini çektiler. HSP'nin Hırvat diasporasından ve Avustralya ile Kanada'daki HSP şubelerinden bağış alması, silah satın almalarına ve üyeliklerini artırmalarına olanak sağladı. Ancak her HSP üyesi askeri kanadı desteklemedi hatta sekreter Krešimir Pavelić, durumu protesto etmek amacıyla partiden ayrıldı. HOS'a katılanların çoğu ya Bosna-Hersek ya da yurt dışından gelmekteydi. Ayrıca HOS, yurt dışında eğitilmiş askerleri de çekti. HOS, Roma selamını kullandı ve siyah üniformalar giydi. Karargâhında Ustaşa liderlerinin portreleri bulunuyordu ve birimlerine Ustaşa generallerinin adı verilmişti. İkinci Dünya Savaşı dönemindeki faşistlerle olan apaçık ilişkileri, imajlarının Hırvatistan'ın uluslararası itibarına zarar vereceğinden korkan Hırvat hükümetini endişelendirmişti. 1992'nin başlarında dağıtıldılar ve düzenli Hırvat Ordusu'na alındılar. Savaşlar Hırvatistan Bağımsızlık Savaşı'nın başlangıcında HOS, yaklaşık 6.000 askerden oluşmaktaydı. Hırvat Ulusal Muhafızları (ZNG) üyesi olmalarına rağmen HOS görevlilerinin emirlerine uydular. HOS üyelerinin yalnızca HSP üyesi olabileceği yönündeki yazılı olmayan kural nedeniyle HOS, bir parti paramiliter örgütü olarak görülmekteydi. HOS ve ZNG, Kışla Muharebesi'ne ve Hırvatistan'daki diğer küçük muharebelere katıldılar. HOS'un HSP içindeki popülaritesi arttı ve çok geçmeden HOS, HSP'nin aktif olduğu neredeyse her kasabada yer aldı. 10 Eylül 1991 tarihinde Paraga ve Paradžik, Jelačić Meydanı'nda bir HOS bölüğünün 10.000 seyirciye yönelik bir gösterisini düzenledi. Gösteriden kısa bir süre sonra bölük, Robert Šilić komutasında Vukovar Savaşı'na katıldı. Bu sırada Dalmaçya'da HOS birimleri kuruldu. Mayıs 1991'e kadar Dalmaçya'daki HOS birimleri bölük büyüklüğündeydi. Paraga ile Slovenya Savunma Bakanı Janez Janša arasında yapılan anlaşmayla birlikler eğitim için Slovenya'ya gönderildi. Ekim 1991'e gelindiğinde birim, tabur büyüklüğüne ulaştı. 9. Tabur (Rafael "Şövalye" Boban Taburu) olarak adlandırıldı ve Split'teki HSP şubesi başkanı Jozo Radanović tarafından komuta edildi. Bu birim, Hırvat birimlerinin en popülerlerinden biri haline geldi. Aralık 1991'in başlarında Radanović, HOS'ta albaylığa terfi etti. Paradžik, 21 Eylül 1991 tarihinde Zagreb yakınlarındaki bir polis kontrol noktasında, yetkililerin kaza olarak tanımladığı bir olayda vuruldu. 23 Kasım'da Hırvat hükümeti genel seferberlik başlattı ve HOS milislerinin çoğu Hırvat Ordusu birimlerine katıldı. Ocak 1992'deki ateşkesten kısa bir süre sonra HOS, Hırvatistan'daki faaliyetlerine son verdi. Bosna-Hersek [[Dosya:Klepci_1992.jpg|alt=Large group of smiling soldiers, with arms raised|küçükresim| Čapljina'daki HOS askerleri, 1992]] Bosna-Hersek'teki Hırvat Savunma Kuvvetleri'nin (HOS) karargâhı, Ljubuški'de bulunuyordu ve çoğunlukla ülkenin güney bölgesinde faaliyet gösteriyordu. Komutanları Blaž Kraljević'ti. Bosna Savaşı'nın başlangıcında Sırp güçlerine karşı HVO ve ARBiH ile aynı safta savaştılar. Bosna-Hersek'teki HOS kuvvetlerinin gücünün, piyade silahlarıyla donanmış 5000 kadar üye olduğu tahmin ediliyordu. Pek çok Bosnalı Müslümanı saflarına dahil ettiler ve Hırvatistan ile Bosna-Hersek arasında bir konfederasyon kurulması fikrinden yana oldular. Sık sık "Hırvatistan Drina'ya, Bosna Adriyatik'e" sloganını kullandılar. HOS, Haziran 1992'de HV ve HVO güçlerinin Sırp güçlerini Doğu Hersek'e doğru ittiği sırada Mostar kuşatmasının kırılmasına katıldı. HOS ve HVO arasındaki ilişkiler zamanla kötüleşti. Bununla birlikte HOS, ülke çapında bütünsel bir şekilde işlev görmedi. HOS, Novi Travnik bölgesinde HVO'ya daha yakındı. Mostar bölgesinde ise HOS ile HVO arasında giderek gerginleşen ilişkiler vardı. 9 Ağustos'ta Blaz Kraljević, Mladen Naletilić komutasındaki HVO askerleri tarafından, Kruševo köyündeki bir polis kontrol noktasında belirsiz koşullarda öldürüldü. 23 Ağustos 1992 tarihinde Hersek'teki HVO ve HOS liderleri, HOS'u HVO'ya dahil etme konusunda anlaştılar. Geri kalan HOS güçleri daha sonra Saraybosna hükûmeti tarafından ARBiH'in bir parçası olarak tanındı. Orta Bosna'daki HOS güçleri, Nisan 1993'te HVO ile birleşti. HOS üyesi olan Boşnakların çoğu ise Müslüman Silahlı Kuvvetleri'ne (MOS) katıldı. Semboller HOS sembolleri, spor etkinliklerinde sağcı taraftarlar arasında Za Dom Spremni sloganlı bayrağının popülaritesinin artması ve HOS gazilerinin halka açık etkinliklerde HOS ve Ustaşa amblemlerini kullanmaya devam etmesi nedeniyle son yıllarda tartışmalı bir konu haline geldi. Birimler Ayrıca bakınız Hırvat Savunma Konseyi Hırvatistan Savaşı Kaynakça Kategori:Kısa açıklamalı maddeler Kategori:Hırvat irredantizmi Kategori:1991'de kurulan askerî birimler Kategori:Antikomünist kuruluşlar