Hizbullah (Türkiye)

bullvar_katip · 23 Mayıs 2024

Hizbullah , diğer adlarıyla Türkiye Hizbullahı veya Kürt Hizbullahı , Kürt, Sünni İslamcı ve çoğu faaliyetini Türkiye'de gerçekleştiren militan örgüttür. Geçmişte şiddet eylemleri gerçekleştiren örgüt, 2000'ler ve sonrasında şiddet içerikli olmayan faaliyetlere odaklanmıştır. Tarihi Örgüt, 1979-1980 yıllarında Diyarbakır'daki Vahdet kitapçısındaki toplantılarla oluşmaya başladı. Abdulvahap Ekinci'nin sahip olduğu bu kitapçıdaki toplantılar, Fidan Güngör ve Hüseyin Velioğlu tarafından düzenlenmekteydi. 1981 yılında Fidan Güngör, Menzil kitapçısını kurarken, 1982 yılında Hüseyin Velioğlu ise İlim kitapçısını kurdu. 1979'da kurulan örgüt, 1987'ye kadar bu kitapçılarda toplanarak faaliyetlerini sürdürdü. 1987'de Hüseyin Velioğlu İlim kitapçısını Batman'a taşıdığında, liderlik ve militan faaliyetler üzerindeki farklı fikirler sonucu örgüt, iki kola ayrıldı. Velioğlu'nun liderliğindeki İlim kolu, hemen silahlı faaliyetlere başlama kanaatindeydi. Anlaşmazlıklar, iki grup arasında geçen kanlı çatışmalarla sonuçlandı. Örgüt, Batman dışında en çok Diyarbakır'ın Silvan ilçesinde etkiliydi, ayrıca uzun bir süre boyunca Yolaç köyünü merkez üssü olarak kullanmıştır. Faaliyetleri Zekât ve fitre adı altında esnaftan ve halktan zorla para topladığı iddia edilen örgüt, 1990'ların başında, halihazırda yükselişe geçen Kürt ayrılıkçı hareketine doğrudan bir tehdit oluşturmuştur. Kürt Sünni İslamcı örgüt; şiddet ve cinayet gibi eylemlerini ilk başta PKK üzerine yoğunlaştırsa da; daha sonradan ahlaksız olarak kabul ettikleri kişileri de (alkol içenler, mini etek giyenler vs.) hedef almışlardır. 1992'de, 2000'e Doğru dergisinin Diyarbakır temsilcisi Halit Güngen Hizbullahçılar tarafından öldürüldü. Öldürülmesinden iki gün önce 2000'e Doğru, "Hizbullah Çevik Kuvvet Merkezinde Eğitiliyor" manşetli bir kapakla çıkmıştı. Derin devlet ile ilişkileri ve devlet desteği Eski bakan Fikri Sağlar, Siyah-Beyaz gazetesiyle yaptığı bir röportajda, ordunun Hizbullah'ı sadece kullanmakla kalmadığını, aynı zamanda bu örgütü kurup sponsorluğunu da yaptığını söylemiştir. Bu kararın 1985 yılında alındığından da söz eder. Fakat konuyla ilgili devlet kayıtlarında geçerli hiçbir bilgi ve belge göstermemiştir. Yine de güvenlik güçleri, Hizbullah'a devrim sonrası İran tarafından para yardımı yapıldığını ve eğitim verildiğini; ayrıca İran'ın, Orta Doğu boyunca terör örgütleri vasıtasıyla İslami hükûmetler kurmak istediğini iddia etmiştir. Doğu Perinçek'in sahibi olduğu Haftalık 2000'e Doğru dergisi, 16 Şubat 1992'de görgü tanıklarının ve Hizbullah sempatizanlarının verdiği bilgiler doğrultusunda, örgüt üyelerinin Diyarbakır'daki çevik kuvvet merkezinde eğitim gördüklerini bildirmiştir. Sözü edilen Hizbullah sempatizanlarının kim olduğu ise belirtilmemiştir. Bu konuyla ilgili makalenin yayımlanmasından iki gün sonra bu makalenin yazarı Halit Güngen, faili meçhul bir cinayete kurban gitmiştir. Bir önceki sayısında devlet ve Hizbullah ilişkilerinden bahseden haftalık Gerçek dergisinin Diyarbakır temsilcisi Namık Tarancı, 20 Kasım 1992'de iş yerine giderken vurularak öldürülmüştür. Özgür Gündem muhabiri Hafız Akdemir; Silvan'da Hizbullah tarzı çifte cinayet işledikten sonra kaçan suikastçılara yardım ve yataklık eden bir kişinin, altı hafta gözaltında tutulduktan sonra mahkemeye bile çıkmadan serbest bırakıldığını iddia eder ama cezaevine gönderilen binlerce Hizbullah hükümlüsü olduğu bilinmektedir. Kendi dilinden Hizbullah kitabında bütün bu cinayetlerin Hizbullah'ın çatışma halinde bulunduğu örgüt ya da gruplar tarafından psikolojik savaş amaçlı üretildiğini dile getirmiştir Türkiye'deki Meclis Araştırma Komisyonu'nun 1993 raporunda; Hizbullah'ın, Batman ilinde güvenlik güçleri tarafından siyasi ve askerî eğitim, ayrıca destek aldıkları anlatılmaktadır. JİTEM'in kurucusu olduğunu iddia eden Türk Kara Kuvvetleri'nden emekli albay Arif Doğan, 17 Ocak 2011'de Ergenekon davaları kapsamında mahkemede ifade verirken; Hizbullah'ın camii manipülasyonlarına karşı fikirsel olarak savaşması için, Hizbul-Kontr ("Kontralar Partisi") isimli bir oluşum kurduğunu beyan etmiştir. Ancak Arif Doğan'ın akli dengesini kaybettiğinin anlaşılması nedeniyle bu iddia gerçekçi bulunmamıştır. İnsan kaynakları Corry Görgü, 1990'ların başında örgütün militan sayısını 20.000'e kadar ulaştığını belirtirken Center for Defense Information'ndaki 2003 tarihli bir makalede de aynı sayı tekrarlanır. 2002 Küresel Terörizmin Motifi raporunu temel alan, Amerikan Bilim Adamları Federasyonu'nun İstihbarat Kaynağı Programı tarafından sağlanan bilgilere göre örgütün birkaç yüz üyesi ve binlerce destekçisi vardır. Ufuk Hiçyılmaz ise, Ocak 2005'te Aksiyonda yayımlanan makalesinde örgütün yaklaşık 1.000 kişilik silahlı üyesi bulunduğundan bahseder. Ceza davası İstanbul'da birkaç iş adamının kaçırılması ve arkasından gelen Beykoz'daki bir ev baskınından sonra yurt genelinde Hizbullah taraftarlarına karşı aramalar ve operasyonlar başladı. 17 Ocak 2000'de Beykoz'daki bir operasyon sırasında Hüseyin Velioğlu öldürüldü ve Edip Gümüş ile Cemal Tutar gözaltına alındı. Cemal Tutar'ın, Hizbullah'ın askerî kanat sorumlusu olduğu öne sürülürken, Edip Gümüş’ün de örgütün üst düzey yöneticilerinden biri olmakla itham edildi. Bunu takip eden zaman içerisinde başlıca Diyarbakır'da, Hizbullah üyesi olduğu ileri sürülen pek çok kişi mahkemeye sevkedildi. Birkaç defa zanlılardan bazıları işkence gördüklerini iddia etti. Bu tür iddialar Uluslararası Af Örgütü tarafından Acil Eylem planı kategorisinde belgelendi. Edip Gümüş ve Cemal Tutar'ın itham edildiği duruşmada; zanlı Fahrettin Özdemir, 10 Temmuz 2000'de 59 gün boyunca gözaltında tutulduğunu ve işkence gördüğünü söyledi. Cemal Tutar ise, 11 Eylül 2000'de 180 gün boyunca gözaltında tutulduğunu söyledi. Hizbullah mahkemesi Aralık 2009'da sonuçlandı. Zanlılar çeşitli sürelerde hapis cezalarına çarptırıldı, Cemal Tutar ile Edip Gümüş’ün de aralarında bulunduğu 16 kişiye müebbet hapis cezası verildi. Militan faaliyetler yaptıkları öne sürülerek tutuklanan Hizbullah'ın 23 üyesi, Türk Ceza Kanunu'nda yapılan, mahkeme kararı olmaksızın tutuklu kalma süresini 10 yıl ile sınırlayan tasarı değişikliği doğrultusunda, 4 Ocak 2011'de tahliye edildi. Ancak adli kontrol kapsamında karakola dönmeyen Hizbullah üyeleri kayıplara karıştı. Ayrıca bakınız Konca Kuriş Gaffar Okan İslami terörizm İslami Büyük Doğu Akıncıları Cephesi Terör örgütü olarak tanımlanmış örgütler listesi Kaynakça Konuyla ilgili yayınlar Dış bağlantılar Hizbullahçıların serbest bırakılması Türkiye'yi sarstı: Yargı ve hükümet arasındaki çekişme Qantara.de Levitsky, Olga, "In the Spotlight: Turkish Hezbollah". Terrorism. Center for Defense Information. December 10, 2003. Kategori:Cihatçı örgütler Kategori:Kürt İslam örgütleri Kategori:Türkiye tarafından terör örgütü olarak tanımlanmış örgütler Kategori:Türkiye'de İslamcılık Kategori:1983'te kurulan kuruluşlar Kategori:Amerika Birleşik Devletleri tarafından terör örgütü olarak tanımlanmış örgütler Kategori:Türkiye'deki milis gruplar Kategori:Türkiye'de antisemitizm

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

Hizbullah (Türkiye)

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi