Hızır Şah

[bullvar_katip]

Hızır Şah (bazı kayıtlarda Hızırşah Paşa) (ö.1406, Manisa), Son Saruhanoğulları Beyi. Babası İshak Çelebi'dir. Timur ve Hızırşah Hızır Şah döneminde Osmanlı Beyliği'nin sınırları oldukça genişlemiş, neredeyse düzenli bir devlet haline gelmiştir. Bu da Saruhanoğulları Beyliği'nin varlığını tehdit eder hale gelmiştir. Sonunda 1390 yılında Manisa, Yıldırım Beyazıt tarafından alınmıştır. Manisa alınmadan hemen önce Hızır Şah, Manisa'yı terk etmiş ve I. saltanat dönemi sona ermiştir. Sinop'a Candaroğlu İsfendiyar Bey'in yanına ve daha sonra da Timur'un yanına gitmiştir. Osmanlıların yenilgisiyle sonuçlanan Ankara Savaşı'nda Timur'dan taraf olan Hızır Şah, galibiyet ile beraber tekrar II. kez Saruhaoğulları Beyliği'nin başına geçmiştir. (1402). Kardeşler arası mücadele Hızır Şah ile Orhan arasında tam olarak neler olduğu bilinmemektedir. Bilinen, Hızır Şah'ın beyliğini kardeşi Orhan Bey'in kabul etmediği ve aralarında taht kavgası olduğudur. Bu kavgadan üstün çıkan Hızır Şah olmuş ve beyliğin başına geçmiştir. Orhan Bey'in bu mücadele sırasında Osmanlılara iltica ettiği düşünülmektedir. Hızır Şah'ın Murad Hüdavendigâr'ın damadı olması İshak Çelebi'nin sağlığında beyliği, Orhan Bey'e bıraktığı düşünülmektedir. Bu iddiayı destekleyen kanıt ise Orhan Bey adına darp edilmiş 780/1378-79 tarihli sikke'dir. Muhtemelen de İshak Çelebi ölünce tahtı Hızır Şah ele geçirmiştir. Hızır Şah'ın nasıl beyliğin başına geçtiği bilinmemekle beraber “Uluğ Beg” olabilmesini sağlayan sebebin Murad Hüdavendigâr'ın damadı ve Yıldırım Beyazid'in eniştesi olmasıdır. Bu iddiayı Dukas'tan alan İsmail Hakkı Uzunçarşılı aynı şekilde nakletmiştir. Bu da İshak Çelebi'nin diğer oğulları Orhan ve Saruhan'ın tahtı kaybetmelerini açıklayabilir. Ölümü Hızır Şah, Yıldırım Bayezid'in şehzadeleri arasındaki saltanat kavgasında Çelebi Mehmed'e karşı İsa Çelebi'yi desteklemiştir, mücadeleyi kazanan Çelebi Mehmed olmuştur. Batı Anadolu'ya gelen Çelebi Mehmed, 1406 yılında Manisa'yı ele geçirmiş ve Saruhanoğulları Beyliğini sona erdirmiştir. Hızır Şah, Çelebi Mehmed tarafından babasının yaptırdığı Çukur Hamam içinde yakalanarak oracıkta öldürülmüştür. Hızır Şah'ın öldürülmeden önce Çelebi Mehmed'ten 3 şey istediği söylenmektedir. Bunlar;1- Soyumu yok etme.'2- Bizim verdiğimiz vakıflara ve fermanlara sahip çık.'3- Beni babamın yanına göm.Hızır Şah'ın 3. isteğinin babası İshak Çelebi'nin türbesine gömülmek olduğu iddiasının yanında büyük dedesi Saruhan Bey'in türbesi yanına gömülmek istediği de ayrıca iddia edilmektedir. Mimari çalışmalar Hızışah Bey'in Adala’da cami, medrese, imaret ve hamam yaptırdığı bilinmektedir. Ancak Adala'da sadece Hızır Paşa Camii (1470) ayakta kalabilmiş ve diğerleri günümüze ulaşamamıştır. Hızır Şah, günümüzde Manisa'nın Aşağıçobanisa mahallesinin hemen güneydoğusunda Çınar Zaviyesi'ni yaptırmıştır. Ancak bu zaviyeden günümüze kalan herhangi bir iz yoktur. Kaynakça Kategori:Türk askerler Kategori:1406 yılında ölenler Kategori:Tarihteki Türk liderler Kategori:Saruhanoğulları Beyliği