Hocalı Havalimanı

[bullvar_katip]

Hocalı Havalimanı veya Hankendi Havalimanı, Azerice: Xocalı Beynəlxalq Hava Limanı), Azerbaycan'ın Hocalı Rayonu'nda Hankendi yakınlarındaki bir havalimanıdır. 1992'de beri Dağlık Karabağ Cumhuriyeti tarafından yönetilmiş olan hava limanı 2009, 2012 yılları arasında restore edilmiş ve uluslararası havalimanı şeklinde hizmet vermeye hazır olsa da, Azerbaycan hükûmetinin itirazları ve havalimanının o zamanlar Azerbaycan'ın uluslararası kabul görmüş ancak işgal altındaki sınırları içinde yer aldığından havalimanı uluslararası uçuşlara henüz kapalıdır ve IATA tarafından verilen havalimanı kodu yoktur.. Günümüzde sadece askerî amaçlarla kullanılmaktadır. Azerbaycan'ın Anti-Terör operasyonu sonucunda havalimanı tüm şehir ile birlikte Azerbaycan kontrolüne geçmiştir. Tarihçe Havalimanı, ilk kez 1974 yılında hizmete açıldı. Dağlık Karabağ sorunundan önce havalimanına Erivan'dan uçuşlar gerçekleştirdi. 1 Ağustos 1990'da Erivan'dan kalkıp Hocalı Havalimanına giden Aeroflot'un 35 sefer sayılı uçuşu düştü ve 39 yolcuyla 4 mürettebat üyesi öldü. Uçağın enkazı ve cesetler Laçın bölgesindeki Ferraş köyü yakınlarında bulundu. SSCB Devlet Komisyonu'nun resmi raporuna göre pilot, uçağı düşük görüş mesafesi olan havada düzgün bir şekilde yönetemedi. O zamanlar, sadece Ermenilerin çalıştığı havalimanı personelleri de bir soruşturma yürüttü ve aşırı yük nedeniyle uçağın düştüğünü söylediler (Yak-40 uçağı 20-25 kişi kapasitelidir ve kaza günü uçakta 42 kişi vardı). 1992'de Hocalı işgali nedeniyle havalimanı tahrip edildi ve operasyonlar durduruldu. Yenileme 2009 yılında Dağlık Karabağ Cumhuriyeti himayesine geçen havalimanını, uçuşları devam ettirebilmek amacıyla onaracaklarını açıkladı. Aynı yıl yeni bir yolcu terminalinin inşasına başlandı. Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Kentsel Kalkınma Bakanı Karen Shahramanian'a göre, terminal binası Kasım 2010'da tamamlanacaktı ancak bu Nisan 2011'e kadar ertelenmişti. Havalimanına seyrüsefer ekipmanları da kuruldu. Açıklananlara göre, havalimanı saatte 200 yolcuya hizmet verebilecek kapasitededir. İlk ticari uçuşların 9 Mayıs 2011'de başlaması planlanmasına rağmen, Karadağ hükûmeti havalimanının resmî açılışını birkaç kez ertelenmiştir. 5 Nisan 2011 tarihinde havalimanının açılışının ilk defa ertelendiği açıklandı. Mayıs 2012'de Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Sivil Havacılık İdaresi Müdürü Tigran Gabrielyan, havaalanının 2012 yılının ortalarında faaliyete geçeceğini duyurdu. Dağlık Karabağ Cumhuriyeti yetkilileri de ertelemenin Azerbaycan ile devam etmekte olan anlaşmazlıkla ilgili olmadığı konusunda ısrar etti. Stepanakert Havalimanı olarak da bilinen terminal, resmî olarak 1 Ekim 2012'de açılmıştır ancak henüz havalimanına güvenlik nedeniyle herhangi bir uçuş yapılmamıştır. Tepkiler Havalimanının açılması, Azerbaycan'ın tepkisiyle dünya basınının dikkatini buraya çekti. Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Sivil Havacılık Dairesi'nin 9 Mayıs 2011 açılış tarihini açıklayan ifadesinden kısa bir süre sonra, 9 Mayıs 2011'de, Azerbaycan Cumhuriyeti Devlet Sivil Havacılık İdaresi Başkanı Arif Mammadov, havacılık yasalarına göre Azerbaycan hava sağasına giren yetkisiz uçakları vurulabileklerini dile getirdi. Dağlık Karabağ Cumhuriyeti'nin yanıtı, Cumhurbaşkanlığı merkezi bilgi departmanı başkanı David Babayan'dan geldi. Ermenistan Devlet Başkanı Serzh Sarkisyan sivil uçağı düşürme tehdidini kınadı ve "saçmalık" olarak nitelendirdi ve ayrıca Erivan'dan Hocalı'ya uçan ilk uçağın yolcusu olacağını söyledi. Azerbaycan yönetimi, Sargsyan'ın ifadesini Ermenistan adına provokasyon olarak nitelendirdi ve kınadı. Birkaç gün sonra Azerbaycan Dışişleri Bakanı sözcüsü Elkhan Polukhov, "Azerbaycan sivil hedeflere karşı askeri güç kullanmadı ve kullanmayacak" dedi. ABD Genel Sekreter Yardımcısı Philip Gordon ve ardından sırasıyla Azerbaycan ve Ermenistan büyükelçileri Matthew Bryza ve Marie L. Yovanovitch bu tehdidi "kabul edilemez" olarak nitelendirdi; ve havalimanı güvenliği ile ilgili konuların havalimanı açılmadan önce çözülmesi gerektiğini söyledi. Kasım 2012'de ABD'nin Azerbaycan büyükelçisi Richard Morningstar'ın "havalimanının açılmasının barış sürecine yardımcı olmayacağına" ikna edildiğini havalimanının açılmasına karşı olduğunu dile getirdi. Türkiye Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, böyle kışkırtıcı eylemlerin Karabağ sorununun barışçıl yollarla çözülmesini zorlaştırdığını ve Ermenistan'ı bu tür kışkırtıcı adımları durdurmaya çağırdı. GUAM Genel Sekreteri Valeri Chechelashvili, havalimanının Azerbaycan'ın toprak bütünlüğü ve egemenliği içinde olduğunu ve Azerbaycan'ın izni olmadan faaliyete geçilemeyeceğini dile getirdi. küçükresim|Rus Barış Gücü, Hocalı Havalimanı'nda eğitim gerçekleştiriyor. 14 Nisan 2011 tarihinde, Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'nden (PACE) yirmi üç üye, Ermenistan'ın işgal altındaki Azerbaycan bölgelesindeki bir havalimanının inşasını kınayan bir bildirgeyi onayladı. Belge, yapının uluslararası hukuk normlarına aykırı olduğunu vurgulamaktadır. Türkiye hükûmeti Ermenistan'ın havalimanını açma çabalarını kınadı ve açılış devam ederse Türkiye hava sahasını Ermenistan'a kapacaklarını söyledi. Havalimanı, 2020 Dağlık Karabağ Savaşı'nın sonlanmasının ardından Dağlık Karabağ Cumhuriyeti yönetiminde Rus Barış Gücü tarafından kullanılmaya başlandı. 2023 Dağlık Karabağ çatışmaları sonrası havalimanı Azerbaycan kontrolüne verildi. 20 Ekim'de ateşkesin imzalanmasının ardından Hankendi'de yaşayan ve bölgeyi terk etmek isteyen binlerce Ermeni havalimanına akın etmiş ve izdiham yaşanmıştır. Daha sonra havalimanındaki Ermenistan bayrağı indirilmiş ve 5 Ekim'de havalimanına üç renkli Azerbaycan bayrağı dikilmiştir. Özellikler Havalimanı, ortalama deniz seviyesinden 610 m yükseklikte bulunmaktadır. 05/23 olarak numaralandırılmış, 2178x37 m (7146ft×121ft) boyutlarında asfalt kaplı bir piste sahiptir. Havayolları ve destinasyonlar Havalimanının sadece Artsakh Air ile Erivan, Ermenistan'a düzenli olarak uçuşlar düzenlenmesi beklenmekteydi. Yetkililer sadece Ermeni başkentine tek yönlü uçak biletinin 16.000 dram (45 ABD doları) tutacağını açıkladılar. Ancak uçuşlar başlamadı. Havalimanının Azerbaycan kontrolüne geçmesiye Dağlık Karabağ Cumhuriyeti tüm yapılarını feshesttiğini açıklamıştır. Dış bağlantılar Kaynakça Kategori:Azerbaycan'daki havalimanları