Hollanda Doğu Hindistan Şirketi

[bullvar_katip]

Vereenigde Oost-Indische Compagnie (kısaca VOC), Genel Hollanda Devletleri'nde sömürge faaliyetleri gerçekleştirmek üzere 1602 yılında kurulmuş, Asya'da 21 yıl boyunca tekel faaliyetleri yürütmüş imtiyazlı bir şirkettir. Dünyanın ilk çok uluslu şirketi olduğu kabul edilir ayrıca hisse senedi çıkartan ilk şirkettir. Şirket tartışmalı bir şekilde; savaşa girme yeteneğine sahip, para basabilen, anlaşmalar müzakere eden, koloniler kurmaya yetkili, insanlara ceza verip hapsedebilen ya da mahkûmları çalıştırabilecek yarı resmi yetkilere sahip ilk büyük şirket oldu. İstatistiksel olarak, VOC Asya'daki ticari rakiplerinin tümünü geride bıraktı. 1602 ve 1796 yılları arasında, 4.785 VOC gemisinde bir milyon kadar Avrupalı, Asya ile yapılan ticarette çalıştı. Bu çalışmaların sonucunda Asya ticari mallarının 2,5 milyon tondan fazla kısmı Avrupa'ya taşıdı. Buna karşılık, en yakın rakibi olan İngilizler'in Doğu Hindistan Şirketi 1500 ile 1795 yılları arasında 2690 gemi ve 882.412 kişi ile bu ticareti yapmış ve VOC tarafından taşınan malların sadece beşte birini taşıyabilmişti. VOC 17. yüzyılda baharat ticaretinden büyük karlar elde etmiştir. 1602 yılında kurulan ve baharat ticaretinden kâr etmek isteyen şirket, Baharat Adalarında Batavia (Cakarta) adında aynı zamanda bir liman olan başkenti kurdu. Sonraki iki yüzyıl içinde ise şirket ticaret üssü olarak kullanmak amacıyla kentin çevresindeki diğer toprakları ve limanları da kendi çıkarlarını güvence altına almak amacıyla satın aldı. 18. yüzyılın sonlarında iç yolsuzluklar ile boğuşan şirket iflas etti ve1800 yılında ise dağıldı. Sahip olduğu mallar Hollanda Batavian Cumhuriyeti hükûmeti tarafından devralındı. VOC toprakları iflasının ardından, Hollanda Doğu Hint Adaları haline geldi, Endonezya takımadalarının tamamını kapsayacak şekilde 19. yüzyıl boyunca genişletildi ve 20. yüzyılda bu topraklarda Endonezya oluştu. [[Dosya:Voc.jpg|küçükresim|upright=1.07|Yaklaşık olarak 1750 yıllarında Amsterdam'da Hollanda Doğu Hindistan Şirketi'ne ait tersane]] Ayrıca bakınız Baharat Yolu Amboyna Olayı Ambon Valiliği Doğu Hint Adalarında Şirket Yönetimi Kaynakça