Hoşkadem

[bullvar_katip]

Hoşkadem tam ismiyle Melik Zahir Seyfeddin Hoşkadem Nasirí el-Muayyadí (d. ? - ö. 1467) Bazı kaynaklar ismini Kuşkadam olarak verirler. 1461de bir komplo ile tahtan indirilen Memluk Sultanı Muavyed Ahmed'in yerine geçirilen ve 1461-1467'de saltanat süren, Anadolu Türkü kökenli, ama Çerkes Burci Hanedanı'ndan Memlûk Devleti hükümdarı. Sultanlıktan önceki yaşamı Hoşkadem O zaman Anadolu Selçuklular tarafından idare edilmekte olan Anadolu asıllıdır. Çocukken esir olarak Mısır'a götürüldüğü zaman Muavyed Şeyh tarafından satın alınmış ve onun kölemenleri arasına katılmıştır. Çok geçmeden bu kölemen emirin yanında (elbisesine ve silahlarına bakan) "Camdariye emiri" olmuştur. Onun oğlu Muzaffer Ahmed 1421 'de Memluklu Sultanı olunca sultan muhafızları arasında görev yapmıştır. "Onlar Emiri" rütbesine ancak 1442'de almıştır. 1446'da Şam'da iken "Binler Emiri" yapılmıştır.. 1448'de Hoşkadem Çukurova'da Memluklu Devleti'ne tabi olarak bu bölgeyi idareleri altında bulunduran Ramazanoğulları Beyliğinde Kozan'da bulunmaktaydı. Kozan'da kendi adına bir cami yaptırmış ve bu camiin kitabesine Hoşkadem ismi koyulmuştur. Hoşkadem Camii günümüzde de bulunmaktadır. 1440'de Hoşkadem Kahire'ye dönmüş ve saray muhafızları komutanlığı görevi yapmıştır. 1456'da Memluklu Sultanı İnal (1453) döneminde Memmluklu orduları komutanlığına gelmiş ve Anadolu'ya Karamanlılar üzerine yapılan bir Memluklu seferinin komutanlığını yapmıştır. 1460'ta Memluklu Sultanı İnal 80 veya 81 yaşındayken eceliyle öldü. İki oğlu ve iki kızı bulunmaktaydı. Emirler Sultan İnal'ın 30 yaşında olan büyük oğlunu Malik Muavyed Ahmed adı ile Memlûklu Sultanı olarak tahta geçirdiler. Muavyed Ahmed'in Atabey'ligini Hoşkadem yapmakta idi.. Muavyed Ahmed tahtta 4 ay kaldıktan sonra Memluklu devletinin işleyişinde reformların yapılması gerektiğine karar verdi. Fakat bu reformlarla imtiyazlarını kaybedebileceklerini düşünen değişik Memluklu emirleri klikleri bu reformlara karşı geldiler ve gizli komplolara giriştiler. Eski Sultan İnal'ın kölemenlerinin kliği, aralarında bir komplo hazırlayarak Sultanlık tahtını Şam Valisi olan Emir Canım'e vermeye karar verdiler ve onu Şam'dan Kahire'ye çağırdılar. Diğer emirler kliği olan eski Sultan Emir Zahir Çakmak'ın kliği ise, Atabey olan Hoşkadem'i tutmaktaydı. Emir Canım Şam'dan yola çıkıp Mısır'a gelmekte iken, Atabey Hoşkadem'i tutan klik hemen harekete geçti. Muavyed Ahmed tutuklanıp İskenderiye'ye sürgün hapse gönderdi. Yerine Memluklu Sultanı olarak Hoşkadem tahta geçirildi. Diğer kliğin adayı olan Emir Canım Kahire'ye ulaştığı zaman bu emrivakiyi kabul etmek zorunda kaldı ve Sultan Hoşkadem'e biat ederek Şam'a vali olarak geri döndü. . Ölümü Hoşkadem 10 Ekim 1467'de dizanteriden öldü. Hoşkadem kendine bir varis seçmemişti. Memluklu Sultanlığını ellerine geçirmek için kölemen emirleri kendi aralarında iki kliğe bölündüler. Bu kliklerin biri Sultan olmak için Zahir Bilbay'ı tutmakta ve diğer klik ise Arnavut asıllı olan Zahir Timur Buğa'yı tutmakta idi. 1467-1468de Zahir Bilbay kliği üste çıktı ve Zahir Bilbay sultan oldu. Dipnotlar Dış bağlantılar Sayf ad-Dîn Khuchqadam Fransızca Wikipedia Az-Zâhir Sayf ad-Dîn Khuchqadam maddesi (Erişme:3.7.2010) Clot, André (çev. Turhan Ilgaz) (2005), Kölelerin İmparatorluğu Memlüklerin Mısır'ı, İstanbul:Epsilon Yayınları ISBN 9753317727. (2009) L'Égypte des Mamelouks 1250-1517. L'empire des esclaves, Pariserrin ISBN 978-2-262-03045-2 say.211 Bölüm=" Une armée faible, et des conspirations") Bosworth, Clifford Edmund (1967) The new Islamic dynasties: a chronological and genealogical manual Edinburgh:Edinburgh University Press ISBN 978-0-7486-2137-8 {Bölüm=The Burjī line 784-922/1382-1517) Google Books (Erişim:2.7.2010) İbni Taghribirdi (çev. William Popper) (1954-1963) History of Egypt 1362-1469 A.D. (7 Cilt), Berkley:University of California Press (1410-1470 döneminde yaşamış yazarın Nujum al-zahira fi muluk Misr wa'l-Qahira adlı eserinin İngilizce tercümesi) (Arapça tüm eser: Erişme:12.10.2009) Kategori:Burcî Hanedanı sultanları Kategori:1467 yılında ölenler