Hüsnükuruntu

[bullvar_katip]

Hüsnükuruntu, kanıt, rasyonellik ya da gerçeklik üzerine olmaktan çok hayal etmesi zevk veren şeyler üzerine karar verme ve inanç oluşturma kavramıdır. İnanç ile istek arasındaki çatışmaları çözümlemenin bir ürünüdür. Hüsnükuruntuyu inceleme yöntemleri çok çeşitlidir. Farklı bilim dalları ve düşünce ekolleri nöral yollar, insan bilişseliği ve duygusallığı, yanlılık tipleri, ertelemecilik, motivasyon, iyimserlik, dikkat ve çevre gibi ilişkili mekanizmaları inceler. Bu kavram bir safsata olarak incelenir. Arzulu görme kavramı ile ilişkilidir. Bazı psikologlar olumlu düşünmenin davranışları olumlu etkileyeceğine ve dolayısıyla daha iyi sonuçlar getireceğine inanır. Buna "Pygmalion etkisi" denir. Christopher Booker hüsnükuruntuyu şöyle tanımlamıştır: "fantezi döngüsü" ... kişisel yaşamlarda, siyasette, tarihte ve öykü anlatıcılığında sık sık karşılaşılan bir örüntü. Bilmeden hüsnükuruntunun etkisi ile bir eyleme giriştiğimizde bir süre için her şey yolunda gidiyor görünebilir, "rüya evresi" diyebileceğimiz bir dönemde. Ama bu hayal ürünü hiçbir zaman gerçeklikle bağdaşmayacağı için olaylar kötüye gittikçe bir "hüsran evresi"ne dönüşür ve fanteziyi mevcut tutmak için daha kararlı bir çabayı tetikler. Gerçeklik zorlamaya başladıkça artık her şeyin kötüye gittiği "kâbus evresi"ne dönüşür ve fantezi sonunda çökünce de "gerçekliğe infilak" ile doruğa çıkar. Yapılan çalışmalar diğer her şey eşit olduğunda deneklerin olumsuz sonuçlardansa olumlu sonuçların daha olası olduğunu tahmin ettiklerini tutarlı olarak göstermiştir. Yine de araştırmalar, örneğin tehdidin arttığı gibi bazı durumlar altında tam tersi bir fenomenin oluştuğunu önermektedir. Safsata olarak Bilişsel eğilim ve kötü bir karar verme yöntemi olmasının yanı sıra bir şeyin doğru ya da yanlış olmasını arzuladığımız durumda gerçekten doğru ya da yanlış olmasının varsayılması savında hüsnükuruntu açık bir serbest safsata olarak görülür. Bu safsata "P'nin doğru/yanlış olduğunu arzuluyorum; öyleyse P doğrudur/yanlıştır." biçimini alır. Kaynakça Kategori:Safsatalar Kategori:Bilişsel eğilimler