Huvahi Kalesi, Hovahi Kalesi veya Havaği Kalesi (Gürcüce: ხუვახის ციხე / ხავაღის ციხე), tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı Alatarla köyünde Orta Çağdan kalma bir kaledir. Eski adı Huvahi veya Hovahi olan Alatarla köyünün 200 metre kuzeyinde, bir kayanın üzerinde inşa edilmiştir. Oldukça yüksek olan duvarları günümüze ulaşmıştır. Tarihçe Vaçezori Manastırı'nın 15. yüzyıla ait bir belgesinde Huvahi Kalesi'nden söz edilmiştir. Bu belge kalenin bu tarihten önce inşa edildiğini göstermesi açısından önemlidir. Nitekim çeşitli kaynaklarda kalenin 11-12. yüzyılda, köyü ve köyü ikiye bölen vadiyi korumak amacıyla inşa edildiği belirtilmiştir. Huvahi'nin bulunduğu Tao bölgesini 16. yüzyılın ortalarında ele geçiren Osmanlılar, bu yer adını Huvak / Hovak (خواق) biçiminde kaydetmiştir. 1574 tarihli ve Defter-i Mufassal-i Vilayet-i Gürcistan adlı Osmanlı tahrir defterine göre Aşağı ve Yukarı Huvahi olarak kaydedilmiş olan köyde 131 Hristiyan hane yaşıyordu. Bu kayıt, büyükçe bir kalenin bulunduğu köyün önemli ve büyük bir yerleşim olduğunu göstermektedir. Gürcü Krallığı döneminde inşa edilen Huvahi Kalesi'nin günümüzde tehlike altında olduğu tespit edilmiştir. Mimari Büyükçe bir kale olan Huvahi Kalesi (56 × 37 m), köyün yukarısında yer alır. Kaba yonu taşlarla kireç harcı kullanılarak inşa edilmiştir. Kalede üç adet kule ve iki adet kilise bulunmaktadır. Kalenin iç kısmında değişik yapıların bazı kısımları günümüze ulaşmıştır. Bu yapılardan biri, kalenin batı kısmında yer alan tek mekânlı kilisedir. Kuzey duvarındaki izlerden Huvahi Kale Kilisesi'nin duvar resimleri ve yazılı fresklerle bezeli olduğu anlaşılmaktadır. Çatısı çökmüş olan kilisenin girişi güneyde yer alır. Huvahi Kalesi'nin güneydoğu bölümünde duvar resimleriyle süslenmiş bir yapı daha bulunmaktadır. Bu yapının da bir kilise olduğu tahmin edilmektedir. Duvarda İsa'nın çarmıha gerilişi sahnesi bugün de seçilebilmektedir. Bu yapının doğu duvarının kuzey kısmında freskli Gürcüce yazılar tespit edilmiştir. Kaledeki büyük oval yapının ikametgâh olduğu tahmin edilmektedir. Birkaç kat olan binanın güney duvarında, üçüncü ve dördüncü pencereler arasında "ႧႶႶ" ve hemen üst kısmında da "Ⴢ" harflerinden oluşan Gürcüce Asomtavruli yazı kısımları tespit edilmiştir. Kaynakça Kategori:Erzurum'daki kaleler Kategori:Oltu