I. Gagik

[bullvar_katip]

I. Gagik (; 879/880 - 943) güney Ermenistan'da Vasburagan Krallığı'nın önce Kuzeybatı Vasburagan prensi (III. Gagik, 904–908) ve sonra ölümüne kadar kral olarak Artsruni hükümdarı, ayrıca Bagratuni soyundan Ermeni kralı unvanı üzerinde hak iddia etmiştir. Arka plan 7. yüzyılın sonundan itibaren, Ermenistan Arap egemenliği altındaydı ve Emevî ile daha sonra Abbâsî halifelerini temsil eden bir ostikan (vali) tarafından yönetiliyordu ve 9. yüzyıldan beri Bizans İmparatorluğu'na karşı sayısız savaşa sahne oldu. Arap otoritesini güçlendirmek için bu ostikanlar Ermeni emirlerinin çeşitli bölgelerine yerleştirildi; tarihi Vasburagan vilayeti buna bir istisna değildi. Karşıt olarak, Ermeni soyluları bölgedeki otoritelerini kademeli olarak genişletmek için işhan (prens) makamı yarattı. Hayatı Gençliği ve naiplik Vasburagan Prensi Grigor-Derenik Artsruni ve Ermenistan Kralı I. Aşot'un kızı Sophia Bagratuni'nin ikinci oğlu Gagik 879 veya 880'de doğdu. Grigor-Derenik'in 887'de ölümü üzerine Gagik Apumrvan Artsruni, Vasburagan'ın (ve daha sonra ishksan) naibi oldu ve Grigor-Derenik'in üç çocuğu Gagik, Ashot-Sargis ve Gurgen'e verildi. Gagik Apumrvan Artsruni'nin I. Smbat tarafından emredilen askeri operasyon sırasında görevden alınmasına karşılık olarak I. Gagik Artsruni, Gagik Apumrvan Artsruni'yi öldürdü ve Ashot-Sargis'e naiplik verildi. Buna yanıt olarak I. Smbat, Gagik'i general rütbesine ve Gurgen'i marzpan (vali) rütbelerine terfi ettirdi. İşhan Gagik, 904'te ağabeyi Aşot-Sargis'in İşhan olarak yerini aldı ve Gourgen'in Artsruni ailesinin güneydoğudaki mülklerini yönetmesine izin verdi; ikisi de Gurgen'in 923'teki ölümüne kadar birlikte iyi çalıştılar. Çeşitli isyancı saldırılarından sonra, Gagik askeri ve siyasi stratejiler oluşturmak için bir yetenek geliştirdi veVasburagan'daki Müslüman yerleşim bölgelerinin sayısını azaltmaya çalıştı. Kral Gagik, Bagratuni I. Smbat'e karşı 908'de kral olarak tanınan Azerbaycan'ın Sâcoğulları emiri Ebul Kasım Yusuf b. Ebu Sac'ın müttefikiydi. Devleti, kendisine geleneksel olarak önde gelen Ermeni hükümdar tarafından "prenslerin prensi" unvanını veren Bizans İmparatorluğu tarafından tanındı ve Ermenistan Katolikosu Hovhannes Draskhanakerttsi, Müslümanları terk ettiğinde meşruiyeti daha da güçlendi. 924'te Vasburagan için Dvin'i yönetti. Ancak, Gagik daha sonra konumunu tersine çevirdi ve Smbat'ın oğlu ve halefi II. Aşot ile ittifak kurdu. Ayrıca Akdamar Kilisesi'nin kurucusu olarak da dikkat çeker. Kaynakça Özel Genel Kategori:9. yüzyılda doğanlar Kategori:10. yüzyılda ölenler Kategori:10. yüzyılda Ermeniler