I. Hantili

[bullvar_katip]

I. Hantili yaklaşık olarak MÖ 1590-1560 yıllarında hüküm sürmüş Hitit kralıdır. Hükümdarlığı I. Hantili'nin tahta halefi I. Murşili'yi devirerek çıktığı bilinmektedir. Hükümdarlığı ile ilgili en önemli kaynak Telipinu Fermanı olarak bilinen dokümandır. Bu dokümanda tahta çıkışı ile ilgi şöyle denmektedir: "Hantili Murşili'nin yanında bir sâkiydi. Murşili'nin kızkardeşi Harapsili'yi eş olarak aldı. Zidanta [...] Hantili'nin kızı [...] ile evlendi ve Hantili ile iş birliği yapıp çok kötü bir günah işlediler. Murşili'yi öldürdüler, kan döktüler." Hitit tahtını kan akıtarak ele geçirmesine rağmen Hantili'nin ilk dönemlerinde ülkede çok büyük bir sıkıntı olmadığı anlaşılmaktadır. Kısmen hasarlı olan yazılarda hepsi kuzey Suriye'de bulunan Astata, Sukziya, Hurpana, ve Karkamış şehirlerinin ismi geçmektedir ki bu da Hititlerin bu bölge üzerinde I. Hattuşili ve I. Murşili zamanında başlayan ilgilerinin halen devam ettiğini göstermektedir. Ayrıca I. Murşili ile çarpışmış olan Hurriler'in Hantili'ye karşı da düşmanlıkları devam etmektedir. Gene kısmen korunmuş olan paragraflarda önce Tegarama şehrindeyken Hantili'yi tanrıların Murşili'nin intikamını alacağına dair bir korku sardığı, daha sonra ise Sukziya şehrindeyken eşi kraliçe Harapsili'nin hastalandığı belirtilmiştir. Harapsili burada bazı çocuklarıyla birlikte ölmüş olabilir. Yeni Hitit dönemine ait dokümanlarda Hattuşa'nın kuzeyindeki şehirler Nerik ve Tiliura'nın Hantili zamanında Kaşkalar tarafından alındığından bahsedilir ancak ismi geçen kişinin II. Hantili olma ihtimali daha yüksektir. Hantili yaşlanana kadar tahtta kalmıştır. Ancak ölümüne yakın bir zamanda büyük bir ihtimalle taht varisi olan oğlu Piseni de Hantili'nin eski suç ortağı ve damadı Zidanta tarafından öldürülür: "Hantili yaşlandığı zaman ve neredeyse tanrı olmak üzereyken Zidanta, Hantili'nin oğlu Piseni'yi ve oğullarını öldürdü, ve belli başlı adamlarını da öldürdü." Böylece taht varisini öldürerek Hantili'nin ardından I. Zidanta tahta çıkmıştır. Kaynakça Brandau, B. & Schickert, H. (2003) Hititler, Ankara: Arkadaş Yayınları. Bryce, T. (2005) Kingdom of the Hittites, 2nd Edition, Oxford; Oxford University Press. Klengel, H. (1999) Geschichte des hethitischen Reichs, Leiden: Brill. Notlar Ayrıca bakınız Hitit kralları listesi Hitit İmparatorluğu Dış bağlantılar I. Hantili'nin hükümdarlığı Kategori:MÖ 16. yüzyılda ölenler Kategori:Hitit kralları Kategori:Hattuşa Kategori:MÖ 16. yüzyıl liderleri