I. Şâpûr

bullvar_katip · 27 Mayıs 2024

I. Şâpûr (Farsça: شاپور اول), ikinci Sasani Şahıdır. Hükümdarlığının yılları genellikle 241 - 272 olarak verilir, fakat babası I. Erdeşîr'in 241 yılında ölmesinden önce de babasıyla beraber krallık yapmış olması muhtemeldir. 15 yıllık hükümdarlığından sonra I. Erdeşîr 241 yılında ölmüştür. Kendisinden sonra saltanata IV. Erdevân'ın kızından olan oğlu I. Şâpûr geçmiştir. Tahta geçtikten sonra I. Şâpûr, Romalılara karşı babasının başlatmış olduğu saldırılara devam ederek Ermenistan ve Mezopotamya'yı ele geçirmeye çalışmıştır. Romalılarla 243 yılında yaptığı ilk savaşta (Resaena Savaşı) III. Gordianus'a yenilerek Fırat nehrinin gerisine çekilmek zorunda kalmıştır. Yaklaşık 1 yıl sonra ordusunu tekrar toplayarak 244 yılının kışında yaptığı Misiche Savaşı'nda Romalıları yenilgiye uğratmıştır. Romalılarla 259 ya da 260 yılında yaptığı Edessa Savaşı'yla büyük bir zafer elde etmiş ve Roma İmparatoru Valerianus'u esir almıştır. I. Şâpûr'un bu başarısı, Sasani İmparatorluğu'nun şanının çevre ülkelere yayılmasına ve İmparatorluğun gücünün artmasına sebep olmuştur. Ayrıca Roma İmparatorluğu'nca aşağılanma sebebi olan bu galibiyetle I. Şâpûr, halkının gözünde prestij sahibi olmuştur. Öyle ki I. Şâpûr'un bu zaferi, Nakş-ı Rüstem'de kayalar üzerine resmedilerek, bu olayın ölümsüzleştirilmesi sağlanmıştır. Bu kabartmada I. Şâpûr at üzerindeyken Valerianus diz çökmüş bir vaziyette olup etraflarında ise çok kanlı bir savaşın geçtiği resmedilmiştir. Sadece I. Şâpûr dönemine ait 17 tane kabartma eser bulunmaktadır. I. Şâpûr Valerianus'u esir aldığı savaşta, ele geçirilen Romalı lejyonerleri ülkesinin yeniden yapılandırılması için köleleştirmiştir. Bu kölelere 100 tane şadırvan yaptırarak Şuşter köprüsünü kurdurmuştur. I. Şâpûr'un İran'dan getirterek istihdam ettirdiği Romalılar, zaman içerisinde çoğalarak buranın sakinleri haline gelmişler ve Sasani ülkesinde önemli ipek atölyeleri kurmuşlardır. Batıya karşı gücünü kanıtladıktan sonra doğuya karşı defalarca sefer düzenleyen I. Şâpûr, Kuşan İmparatorluğu'nun yıkılışından sonra egemenlik sahasına kurulu olan Soğdiyan, Toharistan ve Çağanya gibi Kuşan Yabguluklarına boyun eğdirip kendi ülkesine katmak için uğraşmıştır. 30 yıllık saltanatında birçok başarı elde ederek ülkesinin kalkınma ve gelişmesinde fayda sağlayan I. Şâpûr, 272 yılında ölmüştür. Sasanilerce çok sevilen bir Şah olmasından dolayı, onun vefatı çok üzüntü yaratmış ve ülkenin her yerinde genel yas ilan edilmiştir. Kaynakça Kategori:3. yüzyılda Sasani hükümdarları

Ara

Ara

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi

I. Şâpûr

bullvar_katip

Administrator

Benzer konular

Tema özelleştirme sistemi

Tam ekran yada dar ekran

Izgara yada normal mod

Forum arkaplan resimleri

Sidebar blogunu kapat/aç

Yapışkan sidebar kapat/aç

Radius aç/kapat

Foruma hoş geldin 👋, Ziyaretçi