I. Sargis Cakeli

[bullvar_katip]

I. Sargis Cakeli (Gürcüce: სარგის I ჯაყელი) (ö. 1285) Gürcü Cakeli Hanedanı'na mensup 1268'de Samtshe'nin ilk egemen prensi (mtavari) idi. Sargis, 1220'de Moğollarla yapılan savaş sırasında öldürülen Beka Cakeli'nin oğlu ve Samtshe eristavisi ("dük") ve spasalarisi ("komutan") olan I. İvane Cakeli'nin torunuydu. Sargis'in 1245 yılı civarında dedelerinin komutasında istilacı Anadolu Türk kuvvetlerine karşı birlikte savaştığı İvane isimli ve ayrıca Papa olarak da bilinen bir ağabeyi vardı. O zamana kadar, Gürcistan Krallığı Moğol siyasi hegemonyasının altındaydı ve gerilemeye başlamıştı. Sargis daha sonra tarihi kayıtlarda Samtshe spasalarisi olarak görünür ve görünüşe göre 1247 civarında ölmüş olabilecek olan büyükbabası İvane'nin yerine bu vazifeyi devralmıştı. Sargis, Moğol İlhanlı hegemonyasına karşı ayaklanan ve 1260 yılında Cakeli'yi ordularının komutasında görevlendiren Gürcistan Kralı VII. Davit'e sadakatle hizmet etti. Aralık 1260 tarihinde, 8.000 kişilik bir kuvveti komuta ederek Moğol generali Arkun Ağa komutasındaki 20.000 kişilik İlhanlı ordusuyla Taşiskari ve Ahaldaba yakınlarında mücadele etti. 1.500 kişilik Gürcü kuvvetinin Arkun'un 6.000 atlısıyla ilk öncü karşılaşması başarılı olsa da Arkun'un İlhanlılara sadık bir Gürcü olan Kaha Toreli tarafından geri çekilmekten caydırılmasından sonra savaşan ana güçler sonunda bozguna uğradı. Sargis, Kral Davit'in Atskuri'deki karargahına geri döndü ancak Mayıs 1261'de Arkun'un Sargis'in kalesi Tsihiscvari'ye yönelik saldırısını bozguna uğratmayı başardı. Daha sonra, VII. Davit ve Sargis mücadeleyi bıraktılar ve VII. Davit'in kuzeni ve batı Gürcistan'daki ortak kral olan VI. Davit'e katıldılar. 1262'de Sargis, VII. Davit'e İlhanlı sarayına kadar eşlik etti. İlhanlı vergi memurlarının yolsuzluğunu bahane ederek, kraliyet hükümdarını Hülagu Han'ın verebileceği bir cezadan kurtarmak için kendisinin bir isyandan suçlu olduğunu iddia ettiği bildiriliyor. Aynı sıralarda, İlhanlıların düşmanı Altın Orda Hanı Berke'ye karşı Moğol hükümdarı Hülagu'nun yaptığı savaşta yer almış ve rivayete göre bir savaşta Hülagu'nun hayatını kurtarmıştır. Han, Sargis'e olan can borcunu ona Erzurum şehrini vererek ödüllendirmeye karar verdi; bu onur, Kral Davit'i Cakeli hakkında ihanet iftirası üzerinde ikna eden kıskanç Gürcü soylu rakipleri tarafından engellendi. Sargis, Tiflis'e dönüşünde hapse atıldı ancak İlhanlı müdahalesiyle hızla serbest bırakıldı. Kendini ihanete uğramış hisseden Sargis, Gürcü sarayından ayrıldı ancak İlhanlıların sadık bir vasalı olarak kaldı ve 1266'da Hülagu'dan injü, yani "toprakların tacı" statüsünü aldı. Bu, Samtshe'nin Gürcistan tacından fiilen bağımsız hale geldiği ve doğrudan İlhanlı yönetimine geçtiği anlamına geliyordu. Sargis'in Gürcistan sarayıyla ilişkisi tamamen kopmadı, Gürcistan Kralı II. Demetre'nin döneminde Yüksek Hazine Lordu unvanına sahip olduğunu duyuyoruz. Hasta olan yaşlı prens Sargis, emekli olarak Sapara Manastırı'nda Saba adıyla hayatının son yıllarını geçirdi ve yerine oğlu I. Beka Cakeli geçti. Beka, manastıra bir kilise yaptırmış ve babası hayattayken kiliseyi babası adına yani Aziz Saba'ya ithaf etmiştir. Kaynakça Sargis 01 Kategori:Cakeli Hanedanı Kategorioğum tarihi bilinmeyenler Kategori:Gürcü soylular Kategori:Gürcü askerler Kategori:1285 yılında ölenler Kategori:13. yüzyılda Gürcüler