İbn Suud

[bullvar_katip]

Abdülaziz bin Abdurrahman bin Faysal el-Suud veya bilinen adıyla İbn Suud (; d. 15 Ocak 1875, Riyad - 9 Kasım 1953, Taif), Suudi Arabistan'nın kurucusu ve ilk kralı. Abdurrahman bin Faysal ile Sare bint Ahmed el-Sudayri'nin oğlu olarak Riyad'ın yüksek taraflarındaki Necid bölgesinde doğan Abdülaziz 1953'te Taif kentinde öldü. Yaşamı 1890 yılında, 14 yaşındayken ailesiyle birlikte kalmakta olduğu Riyad kentinden, Reşidi Ailesi tarafından, ailesiyle beraber Kuveyt'e sürgün edildi. Gençliğini Kuveyt'te geçirdi. Yıllar sonra Osmanlı Hükûmetinden bölgede toprak satın alarak yurduna geri döndü. Kardeşi Muhammed ve öteki kuzenleriyle birleşerek Reşidilere saldırdı ve Riyad kentinin yönetimini ele geçirdi (1902). İki yıl sonra Reşidiler yeniden harekete geçerek Necid üzerinde hakimiyet kurdular. Ayrıca Suud Ailesinin bölgedeki gücünden endişe duyan Osmanlı birliklerinin de desteğini sağlamışlardı. Abdülaziz, bir savunma savaşı vererek orduyu oyaladı. Bu sırada yeterince adam toplamış olan Suudi Ailesi de ordusunu harekete geçirdi. Suudilerin zafer kazanmalarına karşın, bölge uzun bir süre iki aile arasındaki çatışmalara sahne oldu. Sonunda Abdülaziz, Neced'de kontrolü sağlayarak (1912) bölgede organize bir güç durumuna geldi. Bir Vahhabi dini militan grubu olan İkhvan'ın kurulmasını sağladı. Suudi Hanedanı Vahhabilik adlı dini görüşün savunucusuydular. I. Dünya Savaşı sırasında İngiliz Hükûmetiyle anlaşan Abdülaziz, Mekke Şerifi Hüseyin bin Ali ile birlik olarak Osmanlı ordusuna savaş ilan etti. Bunun karşılığında Suud Ailesinin toprakları İngiliz Hükûmetinin güvencesi altına alındı. İngilizlerin desteğini kazanan Abdülaziz, Osmanlının ve İbni Reşid'in güçlerine karşı bir toplu saldırı başlattı. Bu sırada harekete geçen İbni Reşid, bölgedeki gücünü arttırarak egemenlik alanını Abdülaziz aleyhine genişletti. Buna rağmen, 1920'de Reşidi kuvvetlerini yenen Abdülaziz, İbni Reşid'i 1922 yılında tamamen yenilgiye uğrattı. 1924 yılında, tüm Reşidi topraklarının hakimiyetini ele geçirdi. 1925'te Suudi orduları kutsal şehir Mekke'yi ele geçirerek, Mekke Şerifi Hüseyin bin Ali ve 700 yıllık Haşimi iktidarını yenilgiye uğrattılar. 10 Ocak 1926'da kente gelen Abdülaziz, Hicaz Kralı olarak taç giydi. 1927'de rakibi Hüseyin'in taraftarlarını yenilgiye uğrattı. İngiliz Hükûmeti bu yüzden Suud Ailesinin egemenliğini kabul etti. 20 Mayıs'taki Cidde görüşmelerinde Necid Sultanı ve Necid Kralı ilan edildi. 1927-1932 yılları arasında Arabistan yarımadasının kontrolünü ele geçirmek için birçok harekât düzenledi. Mart 1929'da emrindeki İhvan birlikleri Irak'ın bir kısmını işgal ettiler. 1932 yılında Arabistan yarımadasının neredeyse tamamını idaresi altına aldıktan sonra, Necid ve Hicaz ülkelerini birleştirerek günümüzdeki Suudi Arabistan Krallığı'nı kurdu. Aynı yıl, kendisini ilk Suudi Arabistan Kralı ilan etti. [[Dosya:Franklin D. Roosevelt with King Ibn Saud aboard USS Quincy (CA-71), 14 February 1945 (USA-C-545).jpg|küçükresim|sağ|upright=1.36|Abdülaziz Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Franklin Roosevelt ile birlikte]] Tahta oturan Abdülaziz, ülkede karışıklık çıkarmak isteyen gruplar ve azınlıklarla mücadeleye başladı. 1938'de ülkesinde petrol bulunması sonucunda büyük bir servetin sahibi haline geldi. Amerikan petrol şirketleriyle yakın ilişkilere girerek onları ülkesine davet etti. Ayrıca, ülkesindeki kutsal kentler Mekke ve Medine'nin korunması ve bakımını üstlenerek İslam dünyasında büyük bir üne ve güce kavuştu. Onun çocuklarının tamamı, "bin (erkek) ya da bint (kız) Abdül Aziz El Saud" soyadını aldılar. Onun ölümünden sonra en büyük oğlu Suud, ikinci Suudi Arabistan Kralı olarak tahta çıktı. Ölümü Ekim 1953'te Abdülaziz, kalp hastalığından dolayı ciddi şekilde hastalandı. Taif'te Prens Faysal'ın sarayında 9 Kasım 1953'te 78 yaşındayken kalp krizi geçirdiği sırada öldü. Prens Faysal onun yanındaydı. Cenaze namazı, Taif'te el-Haviya'da kılındı. Naaşı Riyad'da el-Ud Makberesi'ne gömüldü. ABD Dışişleri Bakanı John Foster Dulles, Abdülaziz'in ölümünden sonra bir devlet adamı olarak elde ettiği başarılar için hatırlanacağını söyledi. Özel hayatı küçükresim|Kral Abdülaziz Suud yıl 1934 [[Dosya:King Faisal I of Syria with King Abdul-Aziz of Saudi Arabia in the mid-1920s.jpg|küçükresim|sağ|Kral Abdülaziz Suud ve Kral Faysal bin Hüseyin yıl 1922.]] Kral Abdülaziz ilk kez 15 yaşında evlendi. İlk eşi kısa bir süre sonra öldü. 18 Yaşında 2. kez evlendi ve ilk oğlu Türki doğdu. Kral Abdülaziz'in 45 Oğlu oldu. 36 oğlu yaşadı ve bu çocuklarından torunları oldu. Ayrıca birçok kızları olan Kral Abdülaziz'in 22 eşi oldu. Şerife bint Sakr el-Fecri Vazha bint Muhammed bin el-Hüseyin el-Orair I. Türkî bin Abdülaziz Al Suud (I) (d. 1900 – ö. 1919) Suud (d. 12 Ocak 1902 – ö. 23 Şubat 1969); (Hüküm süresi: 1953–1964) Nura Münire Tarfa bint Abdullah el-Şeyh Halid (I) (d. 1903, bebekten öldü.) Faysal (d. Nisan 1906 – ö. 25 Mart 1975); (Hüküm süresi: 1964–1975) Saad (I) (d. 1914 – ö. 1919) Anud (d. 1917, ölüm tarihi bilinmiyor) Nura Luluve bint Salih ed-Dahil (Evlilik yılı 1906) Fahd (I) (d. 1906 – ö. 1919) el-Cevhere bint Musaid el-Ciluvi (ö. 1919) Muhammed (1910–1988) Halid (II) (d. 13 Şubat 1913 – ö. 13 Haziran 1982); (Hüküm süresi: 1975–1982) Anud Lace bint Halid bin Hislayn Sara (d. 1916 – ö. Haziran 2000) Baza I Nasır (d. 1911 – ö. 1984) Cevhere bint Saad bin Abdülmuhsin el-Sudayri Saad (II) (d. 1915 – ö. 1993) Müsaid (d. 1923 – ö. 2013) Abdülmuhsin (d. 1925 – ö. 1985) Benderi (d. 1928 – ö. 2008) Hassa Sudayri (1900–1969) (Oğulları "Sudeyri Yedilisi olarak bilinir") Fehd (II) (d. 1921 – ö. 1 Ağustos 2005); (Hüküm süresi: 1982–2005) Sultan (d. 1928 – ö. 2011); (Veliaht Prens 2005 – 2011) Luluve (d. 1928 – ö. 2008) Abdurrahman (d. 1931) Nayif (d. 1933 – ö. 2012) ; (Veliaht Prens 27 Kasım 2011 – 16 Haziran 2012) Türkî (II) (d. 1934) Selman (d. 31 Aralık 1935); (Hüküm süresi: 2015- ) Ahmed (d. 1942) Cevahir Latife el-Cevhere Muzi (Genç yaşta öldü.) Felva (Genç yaşta öldü.) Şehide Mansur (d. 1921 – ö. 2 Mayıs 1951) Mişel (d. 5 Eylül 1926 - ö. 3 Mayıs 2017) Kumaş (1927– Eylül 2011) Mutaib (d. 1931) Fehda bint Asi el-Şuraym Abdullah (d. 1 Ağustos 1924 – ö. 23 Ocak 2015); (Hüküm süresi: 2005–2015) Nuf Seeta (d. 1930 – ö. 13 Nisan 2011) Bazza II. (6. eşi Bazza'la aynı adı taşıyan 11. eşi) Bandar (d. 1923) Fawwaz (d. 1934 – ö. 2008) Haya bint Sa'ad Al Sudairi (d. 1913 – ö. 18 Nisan 2003) Badr (I) (d. 1931 – ö. 1932) Badr (II) (d. 1933 – ö. 1 Nisan 2013) Huzza (d. 1951 – ö. Temmuz 2000) Abdul Ilah (d. 1935) Abdul Majeed (d. 1943 – ö. 2007) Nura (d. 1930) Mishail Bushra Mishari (d. 1932 – ö. 23 Mayıs 2000) Munaiyir (d. 1909 – ö. Aralık 1991) Talal (I) (d. 1924 – ö.1927) Talal (II) (d. 1931) Nawwaf (d. 1932 - ö. 2015) Madawi Mudhi Sultana (d. 1928 – ö. 7 Temmuz 2008) Haya (d. 1929 – ö. 2 Kasım 2009) Majid (II) (d. 9 Ekim 1938 – ö. 12 Nisan 2003) Sattam (d. 21 Ocak 1941 – ö. 12 Şubat 2013) Nouf bint Al Shalan Thamir (d. 1937 – ö. 27 Haziran 1959) Mamdouh (d. 1941) Mashhur (d. 1942) Saida al Yamaniyah Hazloul (d. 1942 – ö.29 Eylül 2012) Khadra Baraka al Yamaniyah Mükrin (d. 15 Eylül 1945); (23 Ocak 2015 tarihinden itibaren Veliaht Prens) Futayma Hamoud (d. 1947 – ö. Şubat 1994) Mudhi bint Abdullah Almandeel Al Khalidi Shaikha (d. 1922) Adı kesin olarak bilinmeyen eşi Majid (I) (d. 1934 – ö. 1940) Abdul Saleem (d. 1941 – ö. 1942) Jiluwi (I) (d. 1942 – ö. 1944) Jiluwi (II) (d. 1952 – ö. 1952) (1952'de dünyaya geldi ve aynı yıl öldü). Kaynakça Dış bağlantılar Kategori:1875 doğumlular Kategori:Riyad doğumlular Kategori:1953 yılında ölenler Kategori:Suudi Arabistan kralları Kategori:Suud Hanedanı Kategori:Kurucu hükümdarlar