II. Dünya Savaşı kronolojisi

[bullvar_katip]

1936 1936'da, Adolf Hitler aynı yıl Nazi barosunda konuşma yapmak üzere Berlin'i ziyaret eden Arnold J. Tonybee'den özel görüşme talep etti ve Tonybee görüşmeyi kabul etti. Görüşmede Hitler kendisinin sınırlı yayılmacı, daha büyük bir Alman ulusu inşa etme amacını, İngiliz anlayışı ve işbirliği arzusunu vurguladı. Tonybee Hitler'in samimiyetinden ikna oldu ve Hitler'in mesajını gizli bir pusulayla İngiliz başbakan ve dış işleri sekreterine iletti. 6 Şubat - Almanya Garmisch-Partenkirchen'de 1936 Kış Olimpiyatlarına ev sahipliği yaptı. 7 Mart - Versay Antlaşmasının ihlali; Alman birlikleri silahtan arındırılmış Ren bölgesini işgal etti. 25 Mart - Birleşik Krallık, ABD ve Fransa İkinci Londra Deniz Antlaşmasını imzaladılar. Japonya ve İtalya bu antlaşmayı imzalamayı reddetti. 5 Mayıs - İtalyan birlikleri Etiyopya'nın başkenti Addis Addeba'ya girerek İkinci İtalyan-Habeş Savaşı'nı sona erdirdi. 17 Temmuz - İspanya'da milliyetçi güçlerin başarısız darbe girişimi; İspanya İç Savaşı başladı. 1 Ağustos - Almanya 1936 Yaz Olimpiyatlarına Berlin'de ev sahipliği yaptı. 18 Ekim - Almanya'nın silahları ve cephanesi artmış, kendine yeten bir ülke olması için bir girişim; Hermann Göring Alman dört yıllık planının başına getirildi. Ekim - Sovyetler Birliği'nde şüpheli rejim karşıtlarına karşı geniş çapta baskı operasyonu Büyük Temizlik başladı. Temizlik birçok subayın tutuklanması ve ölümüne neden oldu, Sovyet Silahlı Kuvvetlerini zayıflattı. 25 Ekim - Almanya ile İtalya arasında mihver antlaşması imzalandı. 1 Kasım - Roosevelt, ABD başkanı seçildi. 14 Kasım - Japon destekli Moğol birliklerinin Çin'in Hongort'taki garnizonuna saldırmasıyla Suiyuan Seferi başladı. 25 Kasım - Almanya ile Japonya arasında Anti-Komintern Paktı imzalandı. 1 Aralık - Hitler 10 - 18 yaş arası bütün erkeklerin Hitler Gençliği'ne girmesini zorunlu kıldı. 12 Aralık - Çin İç Savaşı'nın iki tarafı Japonya'yla savaşmak için geçici olarak aralarındaki savaşı askıya aldı. 23 Aralık - İtalyan Seferi Birliklerinin (sonradan Corpo Gönüllü Kuvvetleri olarak anıldı) ilk 3000 askeri İspanya İç Savaşı'nın milliyetçi tarafını desteklemek için Cadiz'e çıkarma yaptı. 1937 28 Mayıs - Chamberlain, İngiltere başbakanı oldu. 12 Haziran - Stalin, Kızıl Ordu generallerine karşı temizlik harekâtına girişti. 7 Temmuz - Çin-Japon Savaşı başladı. 28 Temmuz - Japonlar Pekin’i ele geçirdi. 5 Ekim - ABD Başkanı Franklin D. Roosevelt, ana hatlarıyla saldırgan tüm milletlere karşı tarafsızlıktan tecrit politikasına geçeceklerini belirten Karantina Konuşması'nı yaptı. 6 Kasım - İtalya, Anti-Komintern Paktı’na katıldı. 9 Kasım - Japonlar, Şangay’ı ele geçirdi. 8 Aralık - Japonya, Çin’in İç Moğolistan bölgesinde kukla devlet Moğol Özerk Hükümeti'ni kurdu. 11 Aralık - İtalya Milletler Cemiyeti’nden ayrıldı. 12 Aralık - USS Panay olayı gerçekleşti. Japonya, Yangtze Nehri'ne demirli Amerikan gambotu USS Panay'a saldırdı. 1938 12 Mart - Alman birlikleri Avusturya’yı istilaya başladılar. 29 Temmuz - SSCB-Mançurya sınırında Hasan Gölü Muharebesi 29 Eylül - Münih Antlaşması ile Sudetenland Bölgesi’nin Almanya’ya terk edilmesi karara bağlandı. 1939 11 Mayıs - Moğolistan-Mançurya sınırında Halhin Gol Muharebesi. 1 Eylül - Alman orduları Polonya'ya saldırdı. (2.Dünya Savaşı'nın başlaması) 17 Eylül - Kızıl Ordu birlikleri Polonya'nın doğu sınırlarını geçerek istilaya başladı. 27 Eylül - Polonya teslim oldu. 5 Ekim - Polonya savaşının sonu. 30 Kasım - Kızıl Ordu birlikleri Finlandiya'ya saldırdı. 1940 11 Şubat - Nazi Almanyası ile Sovyetler Birliği arasında ekonomik işbirliği antlaşması imzalandı. 7 Nisan - Müttefik gemileri Norveç çıkarması için denize açıldılar. 9 Nisan - Almanya, Danimarka ve Norveç’in istilasına başladı. 1 Mayıs - Norveç teslim oldu. 10 Mayıs - Alman birlikleri Hollanda’ya saldırdı. Almanya’nın Fransa Seferi başladı. 15 Mayıs - Hollanda teslim oldu. 20 Mayıs - Alman panzer birlikleri Manş kıyılarına ulaştı. 26 Mayıs - İngiliz Yurtdışı Sefer Kuvveti’nin Dunkirk’ten tahliyesine başlandı. 27 Mayıs - Belçika teslim oldu. 3 Haziran - Dunkirk tahliyesi tamamlandı. 14 Haziran - Alman birlikleri Paris’e girdi. 18 Haziran - Sovyetler Birliği Baltık Ülkeleri’ni işgal etmeye başladı. 28 Haziran - Sovyetler Birliği Besarabya’yı işgal etmeye başladı. 3 Temmuz - İngiliz donanmasına bağlı gemiler Oran’daki Fransız donanmasına saldırdı. 25 Ağustos - Berlin’e ilk İngiliz hava saldırısı. 9 Eylül - Macar askerleri Treznea Katliamı'nı yaptı. 13 Eylül - Libya’daki İtalyan birlikeri, Mareşal Graziani komutasında Mısır'daki İngilizlere saldırdı. 14 Eylül - Macar askerleri Ip Katliamı'nı yaptı. 28 Ekim - İtalya Yunanistan’a saldırdı. 11 Kasım - İngiliz Donanması’na bağlı uçaklar, Taranto limanındaki İtalyan donanmasına saldırdı. 9 Aralık - Kuzey Afrika’da İngiliz birlikleri General O’Connor komutasında İtalyan kuvvetlerine saldırdı. 11 Aralık - Kuzey Afrika’da İngiliz birlikleri Sidi Barrani’yi ele geçirdi. İtalyan birlikleri teslim oldu. 1941 22 Ocak - Kuzey Afrika Cephesi’nde, Tobruk, İngilizlerin eline geçti. 6 Şubat - Kuzey Afrika Cephesi’nde Beda Fomm civarında İtalyan birliklerin imha edilmesi. 7 Şubat - Kuzey Afrika Cephesi’nde Bingazi İngilizlerin eline geçti. 12 Şubat - General Erwin Rommel Alman Kuzey Afrika Kolordusu komutanlığına atandı. Aynı gün Churchill Kuzey Afrika harekâtını durdurdu. 1 Mart - Bulgaristan, Mihver Devletler’e katılma kararı aldı. 25 Mart - Yugoslavya, Mihver Devletler’e katılma kararı aldı. 27 Mart - Yugoslavya’da General Dušan Simović, kansız bir darbe ile yönetimi ele geçirdi. Yeni Hükûmet, Mihver Devletler’den ayrılma kararı aldı. 31 Mart - Kuzey Afrika Cephesi’nde General Erwin Rommel, El Ageyla’ya saldırdı. 2 Nisan - Kuzey Afrika Cephesi’nde Alman Kuzey Afrika Kolordusu, Bingazi yönünde taarruza devam ediyor. 3 Nisan - Kuzey Afrika Cephesi’nde İngiliz birlikleri Bingazi’yi tahliye etmeye başladılar. 4 Nisan - Kuzey Afrika Cephesi’nde Alman birlikleri Bingazi’yi ele geçirdi. 6 Nisan - Alman orduları, Bulgaristan üzerinden Yugoslavya’ya saldırdı. 9 Nisan - Selanik, Alman birliklerinin eline geçti. 10 Nisan - Zagreb'de Hırvatistan Bağımsız Devleti'nin kuruluşu îlân edildi. Ante Paveliç önderliğindeki Ustaşa rejimi, Ortodoks Sırplara karşı soykırım kampanyası başlattı. 12 Nisan - Alman 2. Ordusu, Yugoslavya’nın başkenti Belgrad’a girdi. 17 Nisan - Yugoslavya, teslim oldu. 22 Nisan - Yunanistan, teslim oldu. 28 Nisan - İngiliz birliklerin Yunanistan’dan tahliyesi tamamlandı. 1 Mayıs - Sertleşen İngiliz direnişi karşısında General Erwin Rommel Tobruk saldırısını durdurdu. 15 Mayıs - Kuzey Afrika Cephesi’nde İngiliz birlikleri Brevity Harekatı’nı başlattı. 18 Mayıs - Alman zırhlısı Bismark ve ağır kruvazör Prinz Eugen, Ren Egzersizi (Rheinübung) Harekatı için denize açıldılar. 20 Mayıs - Alman paraşütçüler, Girit’de operasyon başlattı. Girit Savaşı 24 Mayıs - Danimarka Kanalı Savaşı'nda, İngiliz zırhlısı Hood, Bismark tarafından batırıldı. 28 Mayıs - İngiliz birliklerinin Girit’ten tahliyesine başlandı. 21 Mayıs - İngiliz birliklerinin Girit’ten tahliyesi tamamlandı. 22 Haziran - Alman orduları Sovyetler Birliği’ne saldırdı. Barbarossa Harekatı 15 Temmuz - Smolensk Muharebesi sırasında Smolensk Alman birliklerinin eline geçti. 19 Ağustos - Alman orduları, Leningrad Kuşatması’nı tamamladı. 21 Ağustos - Hitler, Doğu Cephesi’nde harekâtın yönünü Moskova’dan Donets Havzası’na çevirdi. 25 Ağustos - Guderian'ın 2. Panzer Grubu, Desna nehrini geçerek Kiev yönünde taarruzu başlatı. Kiev Muharebeleri başlamış oldu. 16 Eylül - Kiev, Alman kuvvetlerince işgal edildi. 6 Eylül - ABD Başkanı Roosevelt, Amerikan Donanmasına bağlı gemilerin Batı Atlantik'te seyreden Alman ve İtalyan denizaltılarına ateş açacağını açıkladı. 19 Eylül - Kiev, Alman birliklerinin eline geçti. 26 Eylül - Kiev Savaşı sonuçlandı. 30 Eylül - Hitler, yeniden Moskova yönünde taarruz emri verdi. Tayfun Operasyonu 3 Ekim - Alman birlikleri, Orel’i ele geçirdi. 18 Kasım - Kuzey Afrika Cephesi’nde İngiliz birlikleri Crusader Harekatı’nı başlattılar. 25 Kasım - Doğu Cephesi’nde Alman birlikleri, Moskova’ya 30km. mesafede durduruldu. 29 Kasım - Kuzey Afrika Cephesi’nde General Erwin Rommel’in karşı taarruzu başladı. 5 Aralık - Doğu Cephesi’nde Moskova yönündeki Alman taarruz sonlandı. 1941-1942 Sovyet Karşı Taarruzu başladı. 7 Aralık - Pasifik'de, Pearl Harbor Saldırısı 10 Aralık - Kuzey Afrika Cephesi’nde General Erwin Rommel, Tobruk kuşatmasını kaldırıp Gazala’ya çekiliyor. 11 Aralık - Almanya ve İtalya, ABD’ye savaş ilan etti. 1942 5 Ocak - Kızıl Ordu birlikleri Kerç yarımadasını ele geçirdiler. 13 Ocak - Kızıl Ordu birlikleri Kiev’i ele geçirdi. 16 Ocak - Japonlar Burma’yı ele geçirdi. 21 Ocak - Rommel'in Sirenayka taarruzu başladı. 22 Ocak - Japon uçakları Yeni Gine’ye hava saldırısı düzenledi. Amerikan birlikleri Batan yarımadasından çekildiler. 25 Ocak - Avustralya ve ABD seferberlik ilan ettiler. 26 Ocak - Japonlar Solomon Adaları’na çıkarma yaptılar. 30 Ocak - Rommel, Bingazi'ye girdi. 14 Şubat - İngiliz Kraliyet Hava Kuvvetleri, stratejik hedefler yerine kentlerin bombardımanına başladı. 15 Şubat - İngilizler Singapur’da teslim oldu. 1 Mart - Kızıl Ordu birlikleri Kırım’da taarruza geçti. 1 Nisan - Japon birlikleri Yeni Gine’ye çıkarma yaptı. 3 Nisan - Batan Yarımadası’nda Japonlar yeniden taarruza geçti. 9 Nisan - Batan Yarımadası’ndaki Amerikan birlikleri teslim oldu. 18 Nisan - Amerikan B-25’leri Japonya’yı bombaladı. Doolittle Baskını 4 Mayıs - Pasifik Cephesi’nde uçak gemileri arasında ilk çatışma. Japon Shoho ve Amerikan Lexinton uçak gemileri battı. 26 Mayıs - Rommel, İngilizlerin Gazala hattına saldırı başlattı. 4 Haziran - Pasifik Cephesi’nde Midway Savaşı 5 Haziran - Alman birlikleri Sivastopol’ü kuşattı. 14 Haziran - İngiliz 8. Ordusu, Gazala mevzilerinden çekilmeye başladı. 20 Haziran - Kuzey Afrika’da Alman birliklerinin taarruzu başladı. 21 Haziran - Alman birlikleri Tobruk’u ele geçirdi. 30 Haziran - Doğu Cephesi’nde Alman birlikleri Sivastopol’ü ele geçirdi. Kuzey Afrika’da Alman birlikleri El Alameyn’e ulaştı. 2 Temmuz - Alman birlikleri El Alameyn’den geri çekildi. 3 Temmuz - Sivastopol, Alman birliklerinin kontrolüne geçti. 19 Ağustos - Dieppe Çıkarması. 30 Eylül - Kuzey Afrika’da İngiliz 8. Ordusu, El Alameyn yönünde yoklama taarruzlarına başladı. 23 Ekim - Kuzey Afrika’da el-Alameyn Savaşı başladı. 1 Kasım - Kuzey Afrika’da El Alameyn’de Alman cephesi dağıldı. 4 Kasım - Alman ve İtalyan birlikleri el-Alameyn’den çekilmeye başladılar. 12 Kasım - Kuzey Afrika’da İngiliz birlikleri Tobruk’a ulaştı. 19 Kasım - Doğu Cephesi’nde Kızıl Ordu birliklerinin Stalingrad’daki Alman kuşatmasına karşı taarruzları başladı. Uranüs Operasyonu. 23 Kasım - Stalingrad’daki Alman 6. Ordusu kuşatıldı. 28 Aralık - Alman A Ordu Grubu, Kafkasya’dan çekilmeye başladı. 1943 3 Ocak - Alman kuvvetleri Kafkasya’dan çekilmeye başladılar. 6 Ocak - Alman Deniz Kuvvetleri komutanı Raeder istifa etti. 14 Ocak - Casablanca Konferansı çalışmalarına başladı. 24 Ocak - Casablanca Konferansı sona erdi. 2 Şubat - Stalingrad’da Alman 6. Ordusu teslim oldu. 8 Şubat - Doğu Cephesi’nde Kursk, Rusların eline geçti. 6 Mart - Rommel, Alman Afrika Kolordusu komutanlığı görevini bıraktı. 19 Nisan - Varşova gettosunda isyan başladı. 12 Mayıs - Kuzey Afrika Cephesi’nde Alman Afrika Kolordusu teslim oldu. 5 Temmuz - Almanların Kursk taarruzu başladı. "Hisar Harekâtı" 10 Temmuz - Sicilya’da Husky Operasyonu başladı. 12 Temmuz - Prohorovka Muharebesi, Kızıl Ordu'nun Kursk çıkıntısının kuzey kesiminde başlattığı Kutuzov Harekâtı 17 Temmuz - Hitler, Hisar Harekâtı'na son verdi. 25 Temmuz - Mussolini tutuklandı. 3 Ağustos - Kızıl Ordu, Kursk çıkıntısının güney kesiminde Rumyantsev Harekâtı'nı başlattı. 4 Ağustos - Oryol Kızıl Ordu birlikleri tarafından geri alındı. 5 Ağustos - Alman birlikleri Belgorod'u tahliye etti. Kent, Kızıl Ordu birliklerinin eline geçti. 7 Ağustos - Smolensk ve Bryansk bölgesine yönelik Kızıl Ordu taarruzları başladı, Suvorov Harekâtı 12 Ağustos - Alman kuvvetleri Sicilya’yı tahliyeye başladı. 22 Ağustos - Alman birlikleri Harkiv'i tahliye etti. 28 Ağustos - Suvorov Harekâtı'nın devamında Kızıl Ordu birlikleri Yelnya Taarruzu'nu başlattı. 30 Ağustos - Alman birlikleri Yelnya'yı tahliye etti. 14 Eylül - Kızıl Ordu'nun Smolensk - Roslavl taarruzu başladı. 14 Eylül - Hitler, güneydeki kuvvetlerin Dinyeper gerisine çekilmesi emri verdi. 25 Eylül - Smolensk ve Roslavl, Sovyet kuvvetlerince geri alındı. 18 Ekim - İkinci Moskova Konferansı başladı. 3 Kasım - General Vatutin, Kiev'e yönelik taarruzu başlattı. 5 Kasım - Rus birlikleri Kiev]'i ele geçirdi. 12 Kasım - Jitomir, Sovyet birliklerinin elinde geçti. 19 Kasım - Jitomir, Alman birliklerince geri alındı. 12 Aralık - Erwin Rommel Batı Avrupa’daki Alman birliklerinin komutanlığına atandı. 24 Aralık - Kızıl Ordu, Jitomir-Berdiçev Taarruzu'nu başlattı. 1944 6 Ocak - Kızıl Ordu birlikleri Polonya’ya girdi. 16 Ocak - Eisenhower Avrupa’daki Müttefik Kuvvetler başkomutanlığına atandı. 22 Ocak - İtalya Cephesi’nde Amerikan 6. Ordusu’nun Anzio Çıkarması 27 Ocak - Doğu Cephesi’nde Almanlar, Leningrad Kuşatmasını kaldırdı. 28 Ocak - Sovyet birlikleri, Alman 8. Ordu'sunu, Korsun - Çerkassi bölgesinde kuşattı. 12 Şubat - Korsun havaalanı, Kızıl Ordu birliklerinin elinde geçti. Korsun-Çerkassi bölgesindeki Alman birliklerinin havadan ikmali son buldu. 15 Şubat - İtalya Cephesi’nde Monte Cassino Manastırı’na yönelik Müttefik bombardımanı başladı. 16 Şubat - Korsun'da kuşatılmış olan Alman birliklerinden bir kısmı, kurtulmayı başardı. 28 Şubat - Mareşal Vatutin, Alman yanlısı Rus partizanlarca kurulan bir pusuda ağır biçimde yaralandı. 15 Mart - Müttefik kuvvetler Monta Cassino Manastırı’na taarruza başladı. 22 Mart - Monte Cassino’daki Alman direnişi kırıldı. 9 Mayıs - Rus birlikleri Sivastopol’u ele geçirdi. 6 Haziran - “D-Day”. Normandiya Çıkarması başladı. 22 Haziran - Doğu Cephesinde, Bagration Harekâtı yoklama taarruzları olarak başladı. 23 Haziran - Bagration Harekâtı'nın esas taarruzu başladı. 25 Haziran - Sovyet 1. Baltık Cephesi, Vitebsk'de Alman 53. Kolordu'sunu kuşattı. 26 Haziran - Orşa, Kızıl Ordu birliklerince geri alındı. 27 Haziran - Kızıl Ordu kuvvetleri Vitebsk'i geri aldı. Alman 53. Kolordusu imha oldu. 28 Haziran - Mogilev, Sovyet 49. Ordu'su tarafından kuşatıldı ve alındı. 29 Haziran - Bobruysk, Kızıl Ordu birliklerinin eline geçti. 17 Temmuz - Rommel yaralandı. 18 Temmuz - Kızıl Ordu'nun Lublin-Brest Taarruzu 20 Temmuz - Hitler’e yapılan suikast başarısız oldu. 21 Temmuz - Lublin-Brest Taarruzu'na katılan Sovyet birlikleri, Bug Nehri'ne ulaştı. 24 Temmuz - Lublin-Brest Taarruzu'na katılan Sovyet birlikleri, Lublin'i geri aldı. 28 Temmuz - Kızıl Ordu'nun Kaunas Taarruzu. 28 Temmuz - Lublin-Brest Taarruzu'na katılan Sovyet birlikleri, Brest'i geri aldı. 31 Temmuz - Kızıl Ordu birlikleri Varşova’ya 10km. yaklaştı. 1 Ağustos - Varşova’da Polonya Yeraltı Ordusu direnişi başladı. 1 Ağustos - Kızıl Ordu birlikleri Kaunas'ı geri aldı. 2 Ağustos - Lublin-Brest Taarruzu'na katılan Sovyet birlikleri, Vistül Nehri üzerinde köprübaşları oluşturdu. 6 Ağustos - Kızıl Ordu'nun Osovets Taarruzu 25 Ağustos - Paris, Müttefik kuvvetlerinin eline geçti. 12 Eylül - Müttefik kuvvetleri Alman sınırını geçti. 17 Eylül - Müttefiklerin Market Garden Operasyonu başladı. 21 Eylül - Market Garden Operasyonu başarısızlıkla sonuçlandı. 2 Ekim - Varşova direnişi Alman birliklerince bastırıldı. 14 Ekim - Rommel intihar etti. 15 Ekim - Kraliyet Hava Kuvvetleri tarafından Braunschweig bombardımanı başladı. 23 Kasım - Alman birlikleri Makedonya’yı boşaltmaya başladı. 1 Aralık - Alman birlikleri Girit’i tahliye etmeye başladı. 1945 17 Ocak - Doğu Cephesi’nde Kızıl Ordu birlikleri Varşova’yı aldı. 26 Ocak - Ruslar, Auschwitz Toplama Kampı’na ulaştı. 27 Ocak - Ruslar, Vistül nehrinin geçti. 30 Ocak - Malta Konferansı başladı. 4 Şubat - Yalta Konferansı toplandı. 11 Şubat - Ruslar, Budapeşte’yi aldı. 13 Şubat - Müttefiklerin Dresden bombardımanı 17 Şubat - Amerikalılar Batan yarımadasını işgal etti. 5 Mart - Batı’da Müttefik kuvvetler Köln’ü aldı. 7 Mart - Amerikan 1. Ordusu, Remagen Köprüsü’nden Ren Nehrini geçti. 9 Mart - Tokyo’ya Amerikan Stratejik bombardımanı 12 Nisan - Amerikan başkanı Roosevelt öldü. 16 Nisan - Kızıl Ordu birlikleri Berlin’e taarruza başladı. 18 Nisan - Ruhr’daki Alman birlikleri teslim oldu. 25 Nisan - Amerikan ve Rus birlikleri Torgau’da buluştu. 28 Nisan - Mussolini, partizanlar tarafından ele geçirildi ve idam edildi. 30 Nisan - Hitler intihar etti. 2 Mayıs - Ruslar Berlin’i aldı. İtalya’daki Alman birlikleri teslim oldu. 5 Mayıs - Avrupa’da ateşkes sağlandı. 7 Mayıs - General Jodl, Almanya’nın teslim antlaşmasını imzaladı. 8 Mayıs - Teslim antlaşması yürürlüğe girdi. Almanya kayıtsız şartsız teslim oldu. 6 Ağustos - Hiroşima'ya atom bombası atıldı. 9 Ağustos - Nagasaki'ye atom bombası atıldı. 9 Ağustos-Sovyet güçleri mançurya'yı işgal etti. 14 Ağustos - Japonya, kayıtsız şartsız teslim olmayı kabul etti. 2 Eylül - Japonya'nın, teslim belgesini imzalamasıyla, II. Dünya Savaşı resmen sona erdi.