İngiliz İç Savaşı zaman çizelgesi

[bullvar_katip]

İngiliz İç Savaşı zaman çizelgesi, İngiliz İç Savaşı öncesi, sırası ve sonrasındaki öne çıkan olayları içerir. İç savaştan önceki dönem 1625: I. Charles İngiliz tahtına çıkar. Kısa bir süre sonra Fransız Burbon Hanedanından Henrietta Maria ile evlenir. 1626: Parlamento Avrupa'da Fransa tarafından Protestan Huguenotlara karşı askeri sefer düzenlemeye kalkan Buckingham Dükü George Villiers'i görevden alır, kral I. Charles bunun üzerine sinirlenerek Parlamentoyu fesheder. 1628: Parlamento kral tarafından yeniden göreve çağrılır. Parlamento Petition of Rights belgesini düzenler. Charles onaylamak zorunda kalır. toplumda hiç sevilmeyen ve bir maceracı olarak görülen Villiers Portsmouth'ta onunla birlikte savaşıp gazi olan subay John Felton tarafından bıçaklanarak öldürülür. 1629: Charles parlamentoyu lağveder ve 1640 yılına kadar da yeniden toplantıya çağırmaz. Kişisel yönetimi başlamış olur. 1633: William Laud Canterbury Başpiskoposu olarak atanır. 1637: Charles İskoçya Presbiteryen Kilisesine Anglikan Kilisesi usullerini dayatır. Jenny Geddes öncülüğünde başlayan direniş National Covenanta evrilecektir. 1639-1640: İskoçya'da Piskoposlar Savaşı başlar. 1640 13 Nisan: Kısa Parlamentonun ilk toplantısı yapılır 5 Mayıs: Parlamento üç hafta görev yaptıktan sonra kral tarafından kapatılır 26 Ekim: Charles, İskoçların oldukça kazançlı çıktığı Ripon Antlaşmasını imzalamak zorunda kalır. 3 Kasım: Uzun Parlamentonun ilk toplantısı yapılır 11 Aralık: 15 bin Londralı tarafından imzalanan Root and Branch Petition metni meclise sunulur. 1641 Ağustos: Root and Branch yasa tasarısı parlamentoda reddedilir Ekim: İrlanda'da isyan patlak verir 1 Aralık: Grand Remonstrance adlı metin krala sunulur Aralık: Uzun Parlamento Bishops Exclusion adlı yasayı kabul eder 1642 4 Ocak: Charles bizzat Avam Kamarasına gelerek beş muhalif milletvekilini (John Pym, John Hampden, Denzil Holles, Sir Arthur Haselrig ve William Strode) tutuklamak ister ancak başarısız olur. Yine Ocak ayı içinde Uzun Parlamentonun talimatıyla hareket eden Sir JohnHotham, Kingston upon Hull'daki kraliyet cephaneliğine el koyar. 5 Şubat: Yasa gereği İngiltere Kilisesine bağlı piskoposlar Lordlar Kamarasından uzaklaştırılır 23 Şubat: Kraliçe Henrietta Maria kızı Mary ve tüm mücevheratıyla beraber Hollanda'ya geçer. 5 Mart: Uzun Parlamento Militia Ordinance adı verilen yasa uyarınca düzenli olmayan ülkede milis birlikler toplayabilme kararı alır 15 Mart: Uzun Parlamento milis yasasının kralın onayı olmamasına rağmen yürürlükte olduğuna hükmeder. Nisan: Sir John Hotham, kral I. Charles'ın Kingston upon Hull'daki cephaneliğe girişine engel olur. 2 Haziran: Parlamento tarafından krala önerilen 19 Öneri metni reddedilir 3 Haziran: York'taki Hewort Moor civarında yapılan geniş katılımlı toplantıyla Charles kendi davası için taraftar toplamaya başlar. Temmuz: Charles, cephane sağlayabilmek için Kingston upon Hull'u kuşatsa da başarılı olamaz. Parlamento, Güvenlik Komitesi belirleyerek iç savaşın idaresini bu komiteye bırakır. Birinci iç savaş 1642 22 Ağustos: Kral I. Charles Nottingham'da sembolik olarak sancağını dalgalandırır ve iç savaş resmi olarak başlar. 23 Ağustos: Southam Muharebesi, iki taraf arasındaki ilk silahlı karşılaşma 19 Eylül: Charles, Wellington Deklarasyonunu ilan eder 23 Eylül: Powick Köprüsü Muharebesi monarşi yanlılarının zaferiyle tamamlanır 29 Eylül: Yorkshire Tarafsızlık Antlaşması imzalanır ancak 4 Ekim günü Parlamento tarafından reddedilir 17 Ekim: Kral I. Charles, Birmingham'dan geçerken saltanat eşyalarını taşıyan at arabaları yerli halk tarafından yağmalanır. Ele geçirilen malzemeler Parlamento yanlılarının müstahkem mevkisi olan Warwick Kalesine götürülür. Aynı gün Kings Norton'da küçük çaplı bir silahlı çarpışma yaşanır. 23 Ekim: Edgehill Muharebesi 1 Kasım: Aylesbury Muharebesi 12 Kasım: Brentford Muharebesi 13 Kasım: Turnham Green Muharebesi 17 Aralık: Lex Talionis Deklarasyonu 23 Aralık: Chesire kentinin iç savaş boyunca tarafsız olmasına dair olan Bunbury Antlaşması imzalanır. Antlaşma başarısız olacaktır. 1643 19 Ocak: Braddock Down Muharebesi 28 Ocak: Uzun Parlamento yetkilileri Oxford Antlaşması için aracılar gönderir 19 Mart: Hopton Heath Muharebesi 30 Mart: Seacroft Moor Muharebesi 3 Nisan: Camp Hill Muharebesi 25 Nisan: Sourton Down Muharebesi 16 Mayıs: Stratton Muharebesi 18 Haziran: Chalgrove Field Muharebesi, John Hampden muharebe sırasında öldürülür 30 Haziran: Adwalton Moor Muharebesi 4 Temmuz: Burton Bridge Muharebesi 5 Temmuz: Lansdowne Muharebesi 13 Temmuz: Roundway Down Muharebesi 20 Temmuz: Gainsborough Muharebesi 26 Temmuz: Bristol düşer 2 Eylül: Hull kuşatması başlar 18 Eylül: Aldbourne Chase Muharebesi 20 Eylül: Birinci Newbury Muharebesi 25 Eylül: Uzun Parlamento ve Westminster Kurulu İskoçya ile antlaşma imzalar. Buna göre Güvenlik Komitesi, İki Krallık Komitesi adını alır. 11 Ekim: Winceby Muharebesi 1644 1644 yılı içinde İskoçlar güneye inerek York önlerindeki Parlamento birliklerine dahil olur. 26 Ocak: Nantwich Muharebesi 3 Şubat: Newcastle kuşatması, şehir İskoçlara teslim olmak ister. 29 Mart: Cheriton Muharebesi 28 Mayıs: Bolton düşer ve kent halkı katledilir. 29 Haziran: Cropredy Bridge Muharebesi 2 Temmuz: Marston Moor Muharebesi 13 Eylül: İkinci Aberdeen Muharebesi 19 Ekim: Newcastle kuşatması şehrin düşmesi ve İskoçlar tarafından yağmalanmasıyla sona erer 27 Ekim: İkinci Newbury Muharebesi 23 Kasım: John Milton tarafından yazılan Areopagitica basılır 1645 6 Ocak: İki Krallık Komitesi Yeni Ordunun kurulmasına karar verir 22 Şubat: Uxbridge'de kral temsilcileriyle yapılan barış görüşmeleri sonuçsuz kalır 9 Mayıs: Auldearn Muharebesi 14 Haziran: Naseby Muharebesi 2 Temmuz: Alford Muharebesi 10 Temmuz: Langport Muharebesi 15 Ağustos: Kilsyth Muharebesi 13 Eylül: Philiphaugh Muharebesi 24 Eylül: Rowton Heath Muharebesi Eylül: Leicester teslim olur 17 Aralık: Monarşi yanlısı garnizon olan Hereford kuşatma sonucu alınır. 1646 18 Ocak: Dartmouth kuşatması, şehirdeki monarşi yanlısı garnizonun teslim olmasıyla sona erer 3 Şubat: 136 gün süren Chester şehirdeki monarşi yanlısı garnizonun teslim olmasıyla sona erer 16 Şubat: Torrington Muharebesi Yeni Ordu zaferiyle biter 10 Mart: Cornwall yakınlarındaki Tresillian Köprüsünde Ralph Hopton komutasındaki monarşi ordusu teslim olur 21 Mart: Stow-on-the-Wold Muharebesi birinci iç savaşın son cephe savaşında Parlamento zaferi 13 Nisan: Exeter kuşatması monarşi yanlılarının teslim olmasıyla sona erer 5 Mayıs: Kral I. Charles, Nottinghamshire yakınlarındaki Southwell'de İskoç birliklerine teslim olur 6 Mayıs: Newark düşer 24 Haziran: Oxford kuşatması, şehirdeki monarşi yanlısı garnizonun teslim olmasıyla sona erer 22 Temmuz: Worcester kuşatması, şehirdeki monarşi yanlısı garnizonun teslim olmasıyla sona erer 27 Temmuz: 65 gün süren kuşatmadan sonra Wallingford Kalesi Sir Thomas Fairfax'a teslim olur 19 Ağustos: Galler'deki monarşi yanlılarının güçlü olduğu Raglan Kalesi teslim olur 9 Ekim: Uzun Parlamento, İngiltere ve Galler'de piskopos ve başpiskoposluk kurumunu lağveder. Toprakları ve mal varlıkları devlete devredilir 1647 13 Mart: Galler'deki son monarşi yanlısı kale olan Harlech Kalesi teslim olur 3 Haziran: Süvari subayı George Joyce ve ona bağlı süvari birliği kralı bulunduğu Holdenby House'dan alarak Yeni Ordu denetimindeki bögleye götürürler. 4–5 Haziran: Newmarket yakınalrındaki Kentford Heath'te yapılan toplantıda Yeni Ordu subayları ve askerleri Solemn Engagement adlı metine olur verirler 8 Haziran: General Fairfax, ordu birliklerinin üzerinde uzlaştığı metni parlamentoya gönderir. Kralın kendi denetimlerinde olduğunu vurgulayarak görüşmelerin onların bilgisi dahilinde olması gereğini hatırlatır. 31 Ağustos: Montrose kaçar Ekim: Ünlü bir Leveller metni ve anayasa taslağı olan An Agreement of the People for a firm and present peace upon grounds of common right ordunun kamuoyuna sunulur 28 Ekim: Putney görüşmeleri başlar 26 Aralık: Bir grup İskoç asilzade kralla gizli antlaşma imzalar İkinci iç savaş 1648 8 Mayıs: St. Fagans Muharebesi 16 Mayıs - 21 Haziran: Pembroke kuşatması 24 Haziran: Maidstone Muharebesi 13 Haziran – 28 Ağustos: Colchester kuşatması 17 – 19 Ağustos: Preston Muharebesi 15 Eylül: Newport Antlaşması 6 Aralık: Pride Darbesi. Albay Thomas Pride komutasındaki askerler Parlamentoya müdahale ederek Oliver Cromwell karşıtlarını uzaklaştırır. Parlamento sonraki dönemde Rump Parlamentosu olarak devam eder. 1649 15 Ocak: Ünlü Leveller metni ve anayasa tasarısı olan An Agreement of the People of England Rump Parlamentosuna sunulur 20 Ocak: Kral I. Charles'ın mahkemesi başlar 27 Ocak: Kralın idam fermanı imzalanır 30 Ocak: Kral I. Charles kafası kesilerek idam edilir. Rump Parlamentosu, herhangi bir kimsenin kendisini İngiltere, İrlanda veya bağlı ülkelerin kralı ilan etmesini yasaklar 5 Şubat: Edinburgh'taki İskoç Parlamentosu I. Charles'ın en büyük oğlu Galler Prensi Charles'ı II. Charles olarak Britanya, Fransa ve İrlanda kralı olarak ilan eder 7 Şubat: Rump Parlamentosu İngiltere'de monarşiyi kaldırır 14 Şubat: Rump Parlamentosu İngiltere Devlet Konseyi kurumununun kuruluşunu ilan eder Üçüncü iç savaş 1650 1 Mayıs: II. Charles ile İskoçyalılar arasında Breda Antlaşması imzalanır 23 Haziran: II. Charles, İskoçlara çeşitli haklar veren antlaşmayı imzalar 3 Eylül: Dunbar Muharebesinde Oliver Cromwell komutasındaki Parlamento birlikleri David Leslie komutasındaki İskoç birliklerini kesin olarak mağlup eder 1651 1 Ocak: II. Charles İskoçların kralı olarak Scone'de taç giyer 20 Temmuz: Inverkeithing Muharebesinde Parlamento güçleri İskoçları mağlup eder 25 Ağustos: Wigan Lane Muharebesinde Parlamento güçleri İskoçları mağlup eder 3 Eylül: Worcester Muharebesi, iç savaşın son muharebesidir. Oliver Cromwell kesin zaferini ilan eder 3 Eylül: II. Charles'ın kaçışı başlar 6 Eylül: II. Charles Royal Oak adlı ağaçta saklanır 16 Ekim: II. Charles İngiltere'den kaçmayı başararak Fransa'ya geçer İç savaş sonrası dönem 1650-1660 Fetret Devri 1649-1653 İngiltere Topluluğu dönemi 20 Nisan 1653, Rump Parlamentosu Oliver Cromwell tarafından feshedilir 1653-1658, Protektora dönemi 13 Nisan 1657, Cromwell kral olmayı reddeder 3 Eylül 1658, Cromwell'in ölümü 1658-1659, Richard Cromwell hükümdarlığında Protektora 7 Mayıs 1659, Rump Parlamentosu yeniden toplanır 25 Mayıs 1659, Richard Cromwell Lord Protector makamından ayrıldığını bildirir 13 Ekim 1659, Rump Parlamantosu yeniden feshedilir 1660 Restorasyon 30 Ocak 1660, II. Charles İngiltere kralı ilan edilir Mart 1660, Konvansiyon Parlamentosu seçilir 4 Nisan 1660, Breda açıklaması 25 Nisan 1660, Konvansiyon Parlamentosu toplanır 29 Mayıs 1660, II. Charles, Londra'ya gelerek krallığını ilan eder Temmuz 1660, Richard Cromwell İngiltere'den Fransa'ya kaçar 29 Aralık 1660, Parlamento kral tarafından feshedilir 23 Nisan 1661, II. Charles Westminster Abbey'de taç giyer 1660-1662, I. Charles'ın mahkemesindeki hakimlerin yargılanmaları ve idamları 30 Ocak 1661, Kral I. Charles'ın idamının 12. yıldönümünde Oliver Cromwell'in naaşı mezarından çıkartılarak asılır, Cromwell'in kesik başı 1685 yılına kadar Wesminster'da bir mızrağın ucunda durur 1688 Muhteşem Devrim Kaynakça Zaman çizelgesi Kategori:Tarihsel kronolojiler